Luận văn Tương quan của chất lượng quản trị và hành chính công Papi đối với tăng trưởng kinh tế các tỉnh thành

Nội dung tài liệu: Luận văn Tương quan của chất lượng quản trị và hành chính công Papi đối với tăng trưởng kinh tế các tỉnh thành

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH CHƯƠNG TRÌNH GIẢNG DẠY KINH TẾ FULBRIGHT ------------- PHẠM CHÍ HIẾU TƯƠNG QUAN CỦA CHẤT LƯỢNG QUẢN TRỊ VÀ HÀNH CHÍNH CÔNG PAPI ĐỐI VỚI TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ CÁC TỈNH THÀNH LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – 2017
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH CHƯƠNG TRÌNH GIẢNG DẠY KINH TẾ FULBRIGHT ------------- PHẠM CHÍ HIẾU TƯƠNG QUAN CỦA CHẤT LƯỢNG QUẢN TRỊ VÀ HÀNH CHÍNH CÔNG PAPI ĐỐI VỚI TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ CÁC TỈNH THÀNH LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG Chuyên ngành: Chính sách công Mã số: 60340402 Hướng dẫn khoa học: TS. LÊ VIỆT PHÚ TP. Hồ Chí Minh – Năm 2017
3. -i- LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan luận văn này hoàn toàn do tôi thực hiện. Các đoạn trích dẫn và số liệu sử dụng trong luận văn đều được dẫn nguồn và có độ chính xác cao nhất trong phạm vi hiểu biết của tôi. Luận văn này không nhất thiết phản ánh quan điểm của Trường Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh hay Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright. TP. Hồ Chí Minh, tháng 7 năm 2017 Tác giả Phạm Chí Hiếu
4. -ii- LỜI CẢM ƠN Tập luận văn này là sản phẩm của sự kết hợp hài hòa giữa kiến thức lý thuyết và thực tế mà tôi tích lũy được trong quá trình học tập tại Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright. Để hoàn thành, ngoài nỗ lực của bản thân, tôi đã nhận được sự giúp đỡ quý báu của nhiều cá nhân và tổ chức. Đầu tiên, xin dành lời cảm ơn sâu sắc nhất tới thầy Lê Việt Phú, người đã dành nhiều thời gian và công sức trực tiếp hướng dẫn tôi suốt quá trình thực hiện luận văn, bắt đầu từ việc lựa chọn vấn đề nghiên cứu, thiết lập mô hình và các giả thuyết nghiên cứu cho tới những công việc cuối cùng để hoàn thành luận văn. Bên cạnh đó, tôi xin chân thành cảm ơn thầy Vũ Thành Tự Anh và thầy Phạm Duy Nghĩa đã có những nhận xét quý báu giúp định hướng nghiên cứu định tính cho bài luận văn thêm tính thuyết phục. Ngoài ra, tôi xin cảm ơn chị Đỗ Thị Thanh Huyền, cán bộ UNDP phụ trách PAPI và anh Lê Đặng Trung từ công ty RTAnalysis đã hỗ trợ để cung cấp bộ dữ liệu PAPI cấp cơ sở làm tiền đề để phân tích kết quả đánh giá. Tôi xin cảm ơn thầy Đinh Công Khải, thầy Cao Hào Thi, và thầy Lê Việt Phú và anh Hoàng Văn Thắng đã cung cấp những kiến thức phục vụ nghiên cứu trong môn phương pháp định lượng. Cảm ơn anh Trương Minh Hòa và thư viện của Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright đã giúp tôi có được bộ dữ liệu quý giá. Tôi cũng dành lời cảm ơn tới tập thể cán bộ, giảng viên, nhân viên tại Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbight cùng với các thành viên trong khóa MPP8 đã song hành cùng tôi trong suốt gần 2 năm vừa qua. Phạm Chí Hiếu Học viên lớp MPP8, Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright
5. -iii- TÓM TẮT Trong định hướng phát triển của Việt Nam nhằm hướng đến thịnh vượng, sáng tạo, công bằng và dân chủ, việc nâng cao và cải thiện chất lượng thể chế, hay quản trị và hành chính công hiện nay là tất yếu. Trong quá trình đó, một hệ thống đánh giá trung thực, khách quan để làm thước đo chất lượng thể chế vô cùng quan trọng. Hiện nay, với sự hợp tác của Chương trình Phát triển Liên Hiệp Quốc (UNDP) cùng Trung tâm Nghiên cứu phát triển hỗ trợ cộng đồng (CECODES) và Mặt trận tổ quốc Việt Nam, Chỉ số Hiệu quả Quản trị và Hành chính công cấp tỉnh (PAPI) đã được triển khai rộng khắp 63 tỉnh thành, là đại diện cho phản ánh của người dân đối với dịch vụ hành chính công cấp cơ sở tại địa phương từ 2011 đến nay. Kết quả tổng hợp sau năm năm đã có những phản ánh khá bất ngờ khi những địa phương có kinh tế phát triển mạnh như Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Bà Rịa Vũng Tàu hay Bình Dương lại rơi vào nhóm có chỉ số thấp và giảm điểm. Ở góc khác, nhóm địa phương ít nổi bật về kinh tế hơn vẫn giữ vững điểm cao về quản trị hành chính công là Đà Nẵng, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Nam Định và Long An. Nghiên cứu này được thực hiện để đánh giá liệu thang đo của bộ chỉ số PAPI có thật sự phản ánh chất lượng quản trị và hành chính công ở các địa phương từ phía người dân hiện nay không. Kết quả cho thấy những phát hiện chính như sau: (i) Chỉ số PAPI đại diện cho chất lượng thể chế, đã không phản ánh tương quan đồng nhất với tăng trưởng kinh tế của các tỉnh trong thời gian qua (ii) Kết quả phân tích mẫu khảo sát cho thấy sự khác biệt về nhân khẩu học và đặc điểm của người khảo sát giữa nhóm tỉnh thành có điểm PAPI cao và nhóm tỉnh thành có điểm PAPI thấp. Cụ thể những người được khảo sát là chủ hộ/nam/học vấn cao/dân tộc Kinh/thành thị/có trực thuộc đoàn thể hay là Đảng viên, hoặc đang công tác tại chính quyền địa phương/đảng bộ địa phương/ mặt trận tổ quốc địa phương sẽ có điểm trả lời cao hơn nhóm còn lại. Cơ cấu mẫu khảo sát cho thấy tỉnh thành nào có tỷ lệ cá nhân thuộc các đối tượng trên càng nhiều thì điểm đánh giá PAPI càng cao. Ngoài ra, nhóm tỉnh thành có điểm PAPI cao có tỷ lệ người khảo sát cảm nhận tình trạng kinh tế khả quan cao hơn hai nhóm tỉnh thành còn lại. Như vậy các tổ chức thực hiện PAPI cần cải thiện vai trò đánh giá của Chỉ số PAPI với sứ mệnh chỉ số này đại diện tiếng nói người dân. Đầu tiên, cần được phổ biến hơn để nhiều
6. -iv- người được biết và tiếp cận rộng rãi. Quan trọng hơn, cơ cấu mẫu khảo sát cần được thực hiện cân bằng và tương đồng ở các địa phương để kết quả thu được phản ánh thật sự đúng đắn và khách quan nhất.
7. -v- MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................................ ii TÓM TẮT ............................................................................................................................. iii MỤC LỤC ............................................................................................................................. v CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU ...................................................................................................... 1 1.1. Bối cảnh nghiên cứu ................................................................................................ 1 1.2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................ 5 1.3. Câu hỏi nghiên cứu ................................................................................................. 5 1.4. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu ........................................................ 6 1.5. Phương pháp nghiên cứu ......................................................................................... 6 1.6. Bố cục nghiên cứu ................................................................................................... 6 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT ................................................................................... 7 2.1. Thể chế và quản trị công ......................................................................................... 7 2.2. Thể chế là điều kiện để tăng trưởng kinh tế ............................................................ 8 2.3. Tăng trưởng là điều kiện để thể chế tốt hơn .......................................................... 10 2.4. Đo lường thể chế trong mô hình tăng trưởng ........................................................ 10 CHƯƠNG 3: THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU ........................................................................ 13 3.1. Quy trình nghiên cứu ............................................................................................ 13 3.2. Mô hình nghiên cứu .............................................................................................. 13 3.3. Nguồn dữ liệu ........................................................................................................ 18 3.4. Mô hình hồi quy .................................................................................................... 18 3.4.1. Phương trình hồi quy 1 .................................................................................. 19 3.4.2. Phương trình hồi quy 2 .................................................................................. 19 3.4.3. Biến phụ thuộc ............................................................................................... 20
8. -vi- 3.4.4. Biến độc lập ................................................................................................... 20 3.5. Phân tích cơ cấu bảng hỏi và đặc điểm mẫu khảo sát của từng nhóm địa phương 20 CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........................................................................ 21 4.1. Mô tả chung của mẫu nghiên cứu ......................................................................... 21 4.2. Kết quả kiểm định các mô hình giả thuyết ............................................................ 22 4.3. Kết quả phân tích bảng hỏi.................................................................................... 26 4.3.1. Mô tả bảng hỏi PAPI ..................................................................................... 26 4.3.2. Đánh giá ảnh hưởng của yếu tố nhân khẩu học đến điểm đánh giá PAPI ..... 32 4.4. So sánh đặc điểm của từng nhóm địa phương điểm PAPI cao và nhóm giảm/thấp điểm PAPI ........................................................................................................................ 34 CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................ 43 5.1. Tóm tắt kết luận .................................................................................................... 43 5.2. Khuyến nghị .......................................................................................................... 44 5.3. Hạn chế của đề tài ................................................................................................. 44 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................................... 46 PHỤ LỤC ............................................................................................................................ 49 Sơ lược chỉ số PCI ........................................................................................................... 49 Bảng kết quả kiểm định và hồi quy các mô hình ............................................................. 50 Danh mục các chỉ số thành phần của từng mục nội dung của đánh giá PAPI ................. 55
9. -vii- DANH MỤC HÌNH Hình 1.1: Điểm trung bình PAPI toàn quốc qua 5 năm (2011-2015) .................................... 2 Hình 1.2: Sự thay đổi về tổng sản lượng trên địa bàn so với năm trước ở từng tỉnh thành trên toàn quốc ......................................................................................................................... 3 Hình 1.3: Sự thay đổi điểm số PAPI so với năm trước ở từng tỉnh thành trên toàn quốc ..... 4 Hình 2.1: Mô hình thể chế kinh tế tác động đến hoạt động kinh tế và phân phối nguồn lực 9 Hình 3.1: Quy trình nghiên cứu ........................................................................................... 13 Hình 3.2: Mô hình nghiên cứu tương quan yếu tố ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế ...... 14 Hình 3.3: Nội dung và chỉ số thành phần của PAPI ............................................................ 17 Hình 4.1: Tỉ lệ Nam/Nữ trong mẫu điều tra của PAPI (2010-2016) ................................... 33 Hình 4.2: Tỉ lệ thành phần dân tộc trong mẫu điều tra của PAPI (2010-2016) ................... 33 Hình 4.3: Xu hướng PAPI ở những địa phương có điểm cao nhất (2011-2015) ................. 35 Hình 4.4: Xu hướng PAPI ở những địa phương có điểm sụt giảm (2011-2015) ................. 35
10. -viii- DANH MỤC BẢNG Bảng 3.1: Ba mô hình của nghiên cứu ................................................................................. 14 Bảng 3.2: Các chỉ số thành phần của Chỉ số PAPI .............................................................. 16 Bảng 3.3: Sự tương đồng của WGI và PAPI ....................................................................... 18 Bảng 4.1: Thống kê mô tả về tăng trưởng kinh tế, vốn và lao động các tỉnh ...................... 21 Bảng 4.2: Thống kê mô tả các thành phần vốn đầu tư trên địa bàn ..................................... 22 Bảng 4.3: Kết quả hồi quy OLS ........................................................................................... 22 Bảng 4.4: Kết quả hồi quy sau cùng .................................................................................... 25 Bảng 4.5: Cấu trúc thành phần bảng hỏi .............................................................................. 26 Bảng 4.6: Bảng hỏi chi tiết để chấm điểm nội dung thành phần PAPI –Phần nội dung Tham gia của người dân cấp cơ sở ................................................................................................. 29 Bảng 4.7: Kết quả hồi quy các yếu tố nhân khẩu học ảnh hưởng đến kết quả điểm PAPI ở các tỉnh (2011-2015) ............................................................................................................ 32 Bảng 4.8: Bảng tỷ lệ % cá nhân tham gia khảo sát có tham gia đoàn thể và đảm nhiệm công tác tại địa phương ........................................................................................................ 36 Bảng 4.9: Bảng kiểm định các yếu tố bao gồm cả tình trạng kinh tế đối với điểm đánh giá PAPI ..................................................................................................................................... 38 Bảng 4.10: Bảng thống kê tỷ lệ % tình trạng kinh tế gia đình hiện tại của người được khảo sát theo từng nhóm tỉnh thành .............................................................................................. 39 Bảng 4.11: Bảng thống kê tỷ lệ % tình trạng kinh tế trước đây 5 năm so với hiện nay của người được khảo sát theo từng nhóm tỉnh thành ................................................................. 40 Bảng 4.12: Bảng thống kê tỷ lệ % tình trạng kinh tế dự kiến 5 năm tới so với hiện nay của người được khảo sát ............................................................................................................. 40