Luận văn Thực thi chính sách bồi dưỡng viên chức thuộc học viện hành chính quốc gia

Nội dung tài liệu: Luận văn Thực thi chính sách bồi dưỡng viên chức thuộc học viện hành chính quốc gia

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ / / HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHẠM ĐỨC QUÂN THỰC THI CHÍNH SÁCH BỒI DƯỠNG VIÊN CHỨC THUỘC HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG HÀ NỘI - NĂM 2020
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ / / HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHẠM ĐỨC QUÂN THỰC THI CHÍNH SÁCH BỒI DƯỠNG VIÊN CHỨC THUỘC HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG Mã số: 8340402 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. Vũ Thanh Xuân HÀ NỘI - NĂM 2020
3. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức là chủ thể của hệ thống chính trị nói chung và bộ máy hành chính nhà nước nói riêng, trong quá trình hoạt động thường xuyên tác động đến mọi mặt đời sống xã hội, đến quyền, lợi ích của công dân, của tổ chức và cả cộng đồng xã hội. Do đó việc thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của nguồn nhân lực này luôn được xem là một vấn đề quan trọng của Đảng và Nhà nước ta. Muốn có đội ngũ cán bộ tốt, tinh thông chuyên môn nghiệp vụ, nắm vững các quy định của Nhà nước, có khả năng triển khai và tổ chức thực hiện các hoạt động quản lý phù hợp với đòi hỏi của Nhà nước, đội ngũ can bộ, công chức, viên chức phải được tiếp cận với những kiến thức, kỹ năng phù hợp với vị trí công việc được phân công quản lý, chính là thông qua các khóa bỗi dưỡng với nội dung chương trình và thời gian phù hợp nhằm không ngững cập nhật thông tin mới, nâng cao kiến thức và kỹ năng của mình. Đã có rất nhiều những chính sách về ĐTBD đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức được Nhà nước ban hành trong thời gian qua, như: - Chương trình tổng thể cải cách nhà nước giai đoạn 2011 - 2020 đề ra mục tiêu: “Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có đủ phẩm chất, năng lực và trình độ, đáp ứng yêu cầu phục vụ nhân dân và sự phát triển của đất nước”; “Đến năm 2020, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có số lượng, cơ cấu hợp lý, đủ trình độ và năng lực thi hành công vụ, phục vụ nhân dân và phục vụ sự nghiệp phát triển của đất nước; 100% các cơ quan hành chính nhà nước có cơ cấu cán bộ, công chức theo vị trí việc làm”, Do đó cần thiết phải có những nghiên cứu có hệ thống và toàn diện về phát triển nguồn nhân lực cũng như thực hiện chính sách chính sách đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức tại các tổ chức hoạt động đào tạo, bồi dưỡng năng lực và chuyên nghiệp. - Luật Cán bộ, công chức nêu rõ quyền của cán bộ, công chức: được ĐTBD nâng cao trình độ chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ. Luật cũng quy
4. định trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, đơn vị trong ĐTBD công chức: xây dựng và công khai quy hoạch, kế hoạch ĐTBD để tạo nguồn và nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của công chức; tạo điều kiện để công chức tham gia ĐTBD nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của công chức; kinh phí ĐTBD công chức do ngân sách nhà nước cấp và các nguồn thu khác theo quy định của pháp luật. - Luật Viên chức được Quốc hội quy định rất rõ quyền của viên chức: “Được ĐTBD nâng cao trình độ chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ”; nghĩa vụ của viên chức trong hoạt động nghề nghiệp: “Thường xuyên học tập nâng cao trình độ, kỹ năng chuyên môn, nghiệp vụ”; và nghĩa vụ của viên chức quản lý: “Xây dựng và phát triển nguồn nhân lực; quản lý, sử dụng có hiệu quả cơ sở vật chất, tài chính trong đơn vị được giao quản lý, phụ trách”. Luật cũng quy định: Đơn vị sự nghiệp công lập có trách nhiệm xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch ĐTBD viên chức; tạo điều kiện để viên chức được tham gia ĐTBD. - Nhiều văn bản quy phạm pháp luật của Đảng và Nhà nước liên quan đến nâng cao chất lượng đội ngũ viên chức trong thời gian qua như: Nghị định 101/NĐ-CP ngày 01/9/2017 của Chính phủ đã quy định về đào tạo, bồi dưỡng công chức, theo đó quy định về quản lý và phân cấp quản lý, thực hiện đào tạo, bồi dưỡng công chức liên quan đến nhiều cơ quan, tổ chức, đơn vị. (Kèm theo đó là thông tư số 01/2018/TT-BNV ngày 08/1/2018 về hướng dẫn một số diều của Nghị định 101/NĐ-CP ngày 01/9/2017). Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức & quản lý, nâng cao chất lượng & hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập (Nghị quyết số 08/NQ-CP ngày 24/1/2018 của Chính phủ về Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 25/10/2017). Trong điều kiện mở cửa hội nhập quốc tế hiện nay, đội ngũ lãnh đạo quản lý tại cơ quan chuyên môn phải có tri thức, am hiểu và đủ kỹ năng làm việc trong môi trường quốc tế. Vì vậy, việc chuẩn hóa các vị trí này cần đảm bảo đầy đủ yêu cầu và đúng nguyên tắc theo các quy định về công tác cán bộ theo yêu cầu của Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 19/5/2018 của Hội nghị lần thứ 7, Ban
5. Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa XII. Một trong những điều kiện để hoàn thiện công tác cán bộ trên là hoạt động đào tạo bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức. Học viện Hành chính Quốc gia (xin được gọi tắt là Học viện) là một trong những cơ sở lớn của nước ta thực hiện nhiệm vụ tổ chức đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức, đóng góp to lớn vào sự nghiệp đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ lãnh đạo và công chức, viên chức trong hệ thống chính trị, nhà nước và các tổ chức đoàn thể và các cơ quan đơn vị sự nghiệp khác, là cơ quan chịu trách nhiệm chính trong hoạt động tổ chức bồi dưỡng kiến thức về quản lý nhà nước và các kỹ năng cần thiết cho đội ngũ cán bộ, công chức và viên chức của nhà nước đồng thời tham gia đào tạo cán bộ có kiến thức cơ bản và chuyên sâu trong lĩnh vực hành chính cho các cơ quan nhà nước và các tổ chức nghiên cứu khoa học xã hội và hành chính. Chính vì vậy, việc trang bị các kiến thức chuyên môn, các kỹ năng và phương pháp phù hợp cùng với những hình thức, chương trình, nội dung đa dạng, phong phú, gắn với thực tiễn nhằm không ngừng đổi mới, từng bước nâng cao chất lượng đội ngũ viên chức, đa phần là đội ngũ giảng viên thuộc Học viện và đây cũng chính là chất lượng nguồn nhân lực hành chính, góp phần đảm bảo cho hoạt động đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực hành chính cho cả nước, đáp ứng được các yêu cầu của nhiệm vụ trong thời gian sắp tới. Xuất phát từ những lý do trên, em chọn đề tài “Thực thi chính sách bồi dưỡng viên chức thuộc Học viện Hành chính Quốc gia” để nghiên cứu làm luận văn cao học của mình. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn 2.1. Các nghiên cứu lý thuyết về chính sách và thực hiện chính sách Một số các nghiên cứu đã trở thành những tài liệu mang tính hàn lâm cao, được các tổ chức và học giả nghiên cứu sâu như: - Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Viện khoa học chính trị, Giáo trình “Tìm hiểu về khoa học chính sách công, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1999. Cuốn sách là tài liệu giảng dạy của Viện khoa học chính trị,
6. trong đó trình bày những nội dung cơ bản về chính sách công trên cả hai nội dung hoạch định chính sách và thực hiện chính sách một cách cơ bản. - Trường đại học Kinh tế quốc dân, Giáo trình chính sách kinh tế-xã hội, NXB Khoa học kỹ thuật, Hà Nội, 2000, TS. Đoàn Thị Thu Hà và TS.Nguyễn Thị Ngọc Huyền làm chủ biên. Giáo trình sử dụng để đào tạo đại học chuyên ngành quản lý kinh tế, nhằm cung cấp cho người học những kiến thức cơ bản có hệ thống về quá trình hoạch định, tổ chức thực hiện và phân tích các chính sách kinh tế xã hội của nhà nước, giáo trình được nhiều lĩnh vực nghiên cứu về chính sách cập nhật. - Học viện Hành chính, Giáo trình Hoạch định và phân tích chính sách công, NXB Khoa học và kĩ thuật, 2008. Tài liệu này được dùng để đào tạo cử nhân hành chính của Học viện Hành chính nhằm cung cấp cho người học những kiến thức cơ bản về chính sách công, và phân tích chính sách công. Nội dung liên quan của giáo trình đã trình bày những vấn đề cơ bản về thực hiện chính sách công, trong đó trình bày tương đối khoa học và đầy đủ về quy trình tổ chức triển khai thực hiện chính sách cũng như những yếu tố ảnh hưởng đến quá trình tổ chức triển khai thực hiện chính sách. - Sách chuyên khảo: Chính sách công, Những vấn đề cơ bản, NXB Chính trị quốc gia sự thật, Hà Nội, 2014. của PGS.TS. Nguyễn Hữu Hải, Học viện Hành chính Quốc gia. Nội dung cuốn sách trình bày tổng quan về những vấn đề liên quan đến chính sách công. - Sách chuyên khảo: Hoạch định và thực thi chính sách công, NXB Chính trị quốc gia sự thật, Hà Nội, 2016, TS. Lê Như Thanh và TS. Lê Văn Hòa, Học viện Hành chính Quốc gia đồng chủ biên. Nội dung cuốn sách trình bày tổng quan về chính sách công, hoạch định chính sách công và thực thi chính sách công. - Sách chuyên khảo: Những vấn đề cơ bản về chính sách và quy trình chính sách, NXB Đại học quốc gia TP. HCM, 2001. của tác giả Lê Chi Mai, Học viện Hành chính Quốc gia. Nội dung của cuốn sách là nhũng lý luận về những vấn đề cơ bản của chính sách và quy trình chính sách, tác giả chú trọng trình bày những giai đoạn của quá trình thực hiện, các yếu tố tác động đến quá
7. trình thực hiện chính sách cũng như các hình thức và công tác tổ chức thực hiện chính sách công. 2.2. Các nghiên cứu về đào tạo bồi dưỡng viên chức a, Các công trình nghiên cứu, bài viết, tài liệu liên quan đến đào tạo, bồi dưỡng viên chức: - TS. Ngô Thành Can, “Đổi mới, nâng cao hiệu quả đào tạo cán bộ, công chức”, Tạp chí Quản lý nhà nước, số 175 (8/2010); Nội dung đề cập về thực hiện quy trình các bước cơ bản: xác định nhu cầu, lập kế hoạch, thực hiện kế hoạch và đánh giá ĐTBD; phát triển đội ngũ giảng viên có kiến thức và năng lực phù hợp với nội dung ĐTBD với 4 vấn đề quan trọng liên quan đến nhau. - TS. Phạm Đức Chính, “Chú trọng chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo trong nền kinh tế thị trường”, Tạp chí Quản lý nhà nước, Số 202 (11/2012); Đưa ra các loại hình và mức độ đào tạo, bồi dưỡng; các nội dung và các đối tượng đào tạo, bồi dưỡng; phân định các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng nhằm chuẩn hóa chất lượng cán bộ trong toàn hệ thống chính trị. - Nguyễn Văn Chỉnh (2000),“Quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác huấn luyện, đào tạo cán bộ, nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ hiện nay”, Nxb. Đà Nẵng; Phân tích tư tưởng của Bác Hồ về công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ. - TS. Nguyễn Thị Hồng Hải, “Tư tưởng Hồ Chí Minh về tuyển chọn và đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức”, Tạp chí Tổ chức nhà nước, Bộ Nội vụ, số 1/2011; Đưa ra các nội dung về tư tưởng Hồ Chí Minh đối với công tác tuyển chọn và đào tạo, bồi dưỡng cán bộ nhằm định hướng cho chất lượng nguồn nhân lực của cơ quan nhà nước. - PGS.TS. Lưu Kiếm Thanh, “Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức một hình thức giáo dục - đào tạo đặc thù và chuyên biệt”, Tạp chí Quản lý nhà nước, Số 201 (10/2012); Đào tạo, bồi dưỡng là một hoạt động thường xuyên trong công tác cán bộ đối với công chức, viên chức.
8. - TS. Huỳnh Văn Thới, “Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức từ khái niệm đến nhận thức và hành động”, Tạp chí Quản lý nhà nước, Số 188 (9/2011); - Nguyễn Quốc Sửu, “Tư tưởng Hồ Chí Minh về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ và việc vận dụng của Đảng ta trong thời kỳ mới”, Tạp chí nghiên cứu lập pháp, Văn phòng Quốc hội, Số 14/2010; b, Các công trình nghiên cứu liên quan đến đổi mới phương thức đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức: - Bài viết: "Về xây dựng khung năng lực trong đơn vị sự nghiệp công lập" của tác giả Mai Hữu Thỉnh đăng trên Tạp chí Quản lý nhà nước số 01/2013 đã đưa ra những nhìn nhận mang tính tham khảo, góp phần vào việc xây dựng khung năng lực đối với viên chức các đơn vị sự nghiệp công lập ở nước ta; nêu rõ những bất cập trong việc xây dựng khung năng lực đối với đơn vị sự nghiệp công và đề xuất giải pháp thực hiện. - NGƯT. Vũ Thanh Xuân (chủ nhiệm) “Cơ sở khoa học của việc đào tạo, bồi dưỡng theo vị trí việc làm đối với công chức ngành Nội vụ” tài cấp bộ năm 2012, trong đó coi vị trí việc làm là cơ sở để xây dựng và thực hiện các chương trình đào tạo, bồi dưỡng công chức; - PGS.TS. Bùi Đức Kháng (chủ nhiệm) “Đổi mới phương thức và nâng cao chất lượng đào tạo đội ngũ cán bộ, công chức nhà nước đáp ứng yêu cầu hội nhập” đề tài khoa học cấp Bộ, năm 2007; đề tài đề cập đến các phương thức trong hoạt động đào tạo, bồi dưỡng hiện nay - TS. Đào Ái Thi (chủ nhiệm), “Áp dụng phương pháp giảng dạy theo tình huống trong đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ công chức hành chính Việt Nam”, đề tài khoa học cấp Bộ, năm 2000; Đề tài đã đưa các phương pháp giảng dạy theo các tình huống trong đào tạo, bồi dưỡng công chức hành chính - PGS.TS. Đinh Văn Tiến (chủ nhiệm) “Hoàn thiện phương pháp sư phạm hành chính trong đào tạo - bồi dưỡng công chức” , đề tài khoa học cấp cơ sở, năm 1999; đã đưa ra 15 phương pháp giảng dạy hiện đại trong hoạt động đào tạo và bồi dưỡng hiện nay.
9. c, Các công trình nghiên cứu liên quan đến đổi mới phương pháp đánh giá kết quả đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức: - PGS.TS. Nguyễn Hữu Hải, “Về tiêu chí đánh giá chất lượng đào tạo cán bộ, công chức”, Tạp chí Tổ chức nhà nước số tháng 9/2008; Nghiên cứu và trình bày hệ thống tiêu chí đánh giá cán bộ, thước đo chất lượng cán bộ hiện nay. - PGS.TS. Lê Thị Vân Hạnh, “Đánh giá các khoá đào tạo, bồi dưỡng trách nhiệm của các cơ quan sử dụng lao động”, Tạp chí Quản lý nhà nước, số 166 (11/2009). Đưa ra các luận cứ về đánh giá kết quả các khóa đào tạo, bồi dưỡng thông qua trách nhiệm đánh giá của đơn vị sử dụng lao động. - TS. Nguyễn Thị Thu Vân, “Đổi mới phương pháp kiểm tra đánh giá kết quả học tập trong đào tạo bồi dưỡng cán bộ, công chức”, Tạp chí Quản lý nhà nước, số 166 (11/2009); Mỗi công trình nghiên cứu, các tác giả đã đi sâu phân tích và làm rõ được các nội dung theo yêu cầu nghiên cứu trên các khía cạnh xung quanh hoạt động đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức, đây là những nội dung và là cơ sở quan trọng để em tham khảo, phục vụ nghiên cứu đề tài đã chọn. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn - Mục đích: Nghiên cứu thực thi chính sách bồi dưỡng viên chức và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thực thi chính sách bồi dưỡng viên chức thuộc Học viện Hành chính Quốc gia. - Nhiệm vụ: + Làm rõ cơ sở lý luận về thực thi chính sách bồi dưỡng viên chức trong trường đại học công lập ; + Phân tích, đánh giá thực trạng thực thi chính sách bồi dưỡng viên chức thuộc Học viện Hành chính Quốc gia; + Dựa trên mục tiêu, định hướng của Học viện Hành chính Quốc gia giai đoạn 2015-2021, luận văn đề xuất các nhóm giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thực thi chính sách bồi dưỡng viên chức thuộc Học viện trong giai đoạn hiện nay.
10. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn - Đối tượng nghiên cứu: là hoạt động thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng viên chức thuộc Học viện Hành chính Quốc gia . - Phạm vi nghiên cứu: Luận văn chỉ tập trung nghiên cứu cơ sở lý luận về chính sách đào tạo, bồi dưỡng viên chức và thực trạng thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ viên chức thuộc Học viện Hành chính Quốc gia, giai đoạn từ năm 2014 đến năm 2018. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn 5.1. Phương pháp luận Luận văn vận dụng các phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác – Lê Nin, tiếp cận quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước về tổ chức thực thi chính sách bồi dưỡng đối với viên chức trong đơn vị sự nghiệp công lập. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Luận văn chú trọng các phương pháp dưới đây: - Phương pháp nghiên cứu tài liệu thứ cấp: nghiên cứu các tài liệu sẵn có (sách, báo khoa học, luận văn, luận án, văn bản quản lý của nhà nước, các báo cáo...) liên quan đến chính sách và thực thi chính sách bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức nói chung và chính sách bồi dưỡng viên chức trong trường học cũng như tại Học viện Hành chính Quốc gia . - Phương pháp thống kê mô tả: sử dụng phương pháp này để xử lý và trình bày kết quả nghiên cứu. - Phương pháp phân tích, so sánh, tổng hợp: phân tích cơ sở lý luận, phân tích thực trạng, đối chiếu giữa thực tế và lý luận, từ đó tổng hợp lại thành những quan điểm, luận điểm, những kết luận trong luận văn. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn - Ý nghĩa về lý luận: Luận văn đã hệ thống hóa một số vấn đề lý luận về chính sách và thực hiện chính sách bồi dưỡng viên chức trong trường đại học công lập.