Luận văn Thực hiện chính sách trợ giúp xã hội đối với người khuyết tật trên địa bàn huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội

Nội dung tài liệu: Luận văn Thực hiện chính sách trợ giúp xã hội đối với người khuyết tật trên địa bàn huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ............./.............. ......../........ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA ĐỖ KIẾN NGỌC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH TRỢ GIÚP XÃ HỘI ĐỐI VỚI NGƢỜI KHUYẾT TẬT TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN MÊ LINH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN THỊ HÀ HÀ NỘI – NĂM 2020
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ............./.............. ......../........ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA ĐỖ KIẾN NGỌC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH TRỢ GIÚP XÃ HỘI ĐỐI VỚI NGƢỜI KHUYẾT TẬT TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN MÊ LINH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: CHÍNH SÁCH CÔNG MÃ SỐ: 8 34 04 02 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN THỊ HÀ HÀ NỘI – NĂM 2020
3. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu trong đề tài này đƣợc thu thập và sử dụng một cách trung thực. Kết quả nghiên cứu đƣợc trình bày trong luận văn này không sao chép của bất cứ luận văn nào và cũng chƣa đƣợc trình bày hay công bố ở bất cứ công trình nghiên cứu nào khác trƣớc đây. Học viên Đỗ Kiến Ngọc
4. LỜI CẢM ƠN Để có thể hoàn thành đề tài luận văn thạc sĩ một cách hoàn chỉnh, bên cạnh sự nỗ lực cố gắng của bản thân còn có sự hƣớng dẫn nhiệt tình của quý Thầy Cô, cũng nhƣ sự động viên ủng hộ của gia đình và bạn bè trong suốt thời gian học tập nghiên cứu và thực hiện luận văn thạc sĩ. Em xin chân thành cảm ơn TS. Nguyễn Thị Hà đã hết lòng giúp đỡ và tạo mọi điều kiện tốt nhất cho em hoàn thành luận văn này. Em xin chân thành cảm ơn đến toàn thể quý thầy cô giảng dạy lớp cao học Chính sách công và các thầy cô công tác tại Ban quản lý đào tạo sau đại học Đại học – Học viện Hành chính quốc gia, đã tận tình truyền đạt những kiến thức quý báu cũng nhƣ tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho em trong suốt quá trình học tập nghiên cứu và cho đến khi hoàn thiện đề tài luận văn. Em xin chân thành cảm ơn đến Phòng Lao động thƣơng binh và Xã hội huyện Mê Linh, Hội ngƣời khuyết tật huyện Mê Linh, Hội ngƣời mù huyện Mê Linh đã không ngừng hỗ trợ và tạo mọi điều kiện tốt nhất cho em trong suốt thời gian nghiên cứu và thực hiện luận văn. Cuối cùng, em xin chân thành cảm ơn đến gia đình, các anh chị và các bạn đồng nghiệp đã hỗ trợ em rất nhiều trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện đề tài luận văn thạc sĩ một cách hoàn chỉnh. Học viên Đỗ Kiến Ngọc
5. MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH TRỢ GIÚP XÃ HỘI ĐỐI VỚI NGƢỜI KHUYẾT TẬT .................................................. 11 1.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ NGƢỜI KHUYẾT TẬT ........................... 11 1.1.1. Khái niệm khuyết tật và ngƣời khuyết tật .................................... 11 1.1.2. Phân loại các dạng khuyết tật ....................................................... 13 1.1.3. Nguyên nhân khuyết tật ............................................................... 14 1.1.4. Đặc điểm của ngƣời khuyết tật .................................................... 15 1.2. KHÁI QUÁT VỀ CHÍNH SÁCH TRỢ GIÚP XÃ HỘI ĐỐI VỚI NGƢỜI KHUYẾT TẬT ................................................................................................ 18 1.2.1. Khái niệm chính sách và chính sách trợ giúp xã hội đối với ngƣời khuyết tật .............................................................................................. 18 1.2.2. Mục tiêu của chính sách trợ giúp xã hội đối với ngƣời khuyết tật21 1.2.3. Đối tƣợng đƣợc hƣởng chính sách trợ giúp xã hội đối với ngƣời khuyết tật ............................................................................................... 21 1.2.4. Vai trò của chính sách trợ giúp xã hội đối với ngƣời khuyết tật .. 22 1.2.5. Nội dung chính sách trợ giúp xã hội đối với ngƣời khuyết tật ..... 23 1.3. KHÁI QUÁT VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH TRỢ GIÚP XÃ HỘI ĐỐI VỚI NGƢỜI KHUYẾT TẬT ................................................................. 30 1.3.1. Khái niệm thực hiện chính sách trợ giúp xã hội đối với ngƣời khuyết tật .............................................................................................. 30 1.3.2. Vai trò của thực hiện chính sách trợ giúp xã hội đối với ngƣời khuyết tật ........................................................................................................ 32
6. 1.3.3 Chủ thể thực hiện chính sách trợ giúp xã hội đối với ngƣời khuyết tật ....... 33 1.3.4. Quy trình triển khai thực hiện chính sách trợ giúp xã hội đối với ngƣời khuyết tật ....................................................................................................................... 35 1.3.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến thực hiện chính sách trợ giúp xã hội đối với ngƣời khuyết tật .............................................................................. 37 Tiểu kết Chƣơng 1 ........................................................................................... 39 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH TRỢ GIÚP XÃ HỘI ĐỐI VỚI NGƢỜI KHUYẾT TẬT TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN MÊ LINH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ....................................................................... 40 2.1. KHÁI QUÁT VỀ HUYỆN MÊ LINH ..................................................... 40 2.1.1. Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên ............................................................. 40 2.1.2. Điều kiện kinh tế, văn hóa - xã hội ....................................................... 43 2.2. THỰC TRẠNG VỀ NGƢỜI KHUYẾT TẬT TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN MÊ LINH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ................................................................ 45 2.2.1. Hoàn cảnh gia đình ................................................................................ 47 2.2.2. Tình trạng hôn nhân .............................................................................. 49 2.2.3. Trình độ văn hóa ................................................................................... 50 2.2.4. Tình trạng việc làm của ngƣời khuyết tật ............................................. 51 2.3. THỰC TRẠNG TRIỂN KHAI THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH TRỢ GIÚP XÃ HỘI ĐỐI VỚI NGƢỜI KHUYẾT TẬT TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN MÊ LINH, TP.HÀ NỘI .......................................................................................... 53 2.3.1. Một số văn bản quy phạm pháp luật về thực hiện chính sách trợ giúp xã hội đối với ngƣời khuyết tật trên địa bàn huyện Mê Linh, TP. Hà Nội .............. 53 2.3.2. Quy trình triển khai thực hiện chính sách trợ giúp xã hội đối với ngƣời khuyết tật trên địa bàn huyện Mê Linh, TP.Hà Nội ........................................ 54 2.3.3. Một số chính sách dành cho ngƣời khuyết tật đang đƣợc triển khai tại huyện Mê Linh, TP.Hà Nội ............................................................................. 55 2.4. KẾT QUẢ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH TRỢ GIÚP XÃ HỘI ĐỐI VỚI NGƢỜI KHUYẾT TẬT TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN MÊ LINH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI .................................................................................................. 61
7. 2.4.1. Kết quả đạt đƣợc ................................................................................... 62 2.4.2. Hạn chế, tồn tại ..................................................................................... 83 2.4.3. Nguyên nhân của những hạn chế .......................................................... 85 Tiểu kết chƣơng 2 ............................................................................................ 91 Chƣơng 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH TRỢ GIÚP XÃ HỘI ĐỐI VỚI NGƢỜI KHUYẾT TẬT TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN MÊ LINH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI .................................. 92 3.1. MỤC TIÊU CHÍNH SÁCH TRỢ GIÚP XÃ HỘI ĐỐI VỚI NGƢỜI KHUYẾT TẬT ................................................................................................ 92 3.2. GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH TRỢ GIÚP XÃ HỘI ĐỐI VỚI NGƢỜI KHUYẾT TẬT TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN MÊ LINH, TP.HÀ NỘI .................................................................... 94 3.2.1. Tăng cƣờng công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách nhằm huy động cộng đồng xã hội tham gia thực hiện chính sách ............................................ 94 3.2.2. Tăng cƣờng và đổi mới công tác quản lý đối với ngƣời khuyết tật ............. 95 3.2.3. Đẩy mạnh công tác giám sát, kiểm tra, đánh giá việc thực hiện triển khai chính sách trợ giúp xã hội đối với ngƣời khuyết tật .................................................. 97 3.2.4. Đẩy mạnh xã hội hóa công tác trợ giúp NKT ....................................... 97 3.3. MỘT SỐ KHUYẾN NGHỊ CHÍNH SÁCH TRỢ GIÚP XÃ HỘI ĐỐI VỚI NGƢỜI KHUYẾT TẬT ......................................................................... 98 3.3.1. Đối với Nhà nƣớc .............................................................................................. 98 3.3.2. Đối với Ủy ban nhân dân huyện Mê Linh ....................................................... 99 3.3.3. Đối với gia đình ngƣời khuyết tật và cộng đồng xã hội ...............................100 3.3.4. Đối với bản thân ngƣời khuyết tật ...................................................... 100 Tiểu kết chƣơng 3 .......................................................................................... 101 KẾT LUẬN ................................................................................................... 102 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................. 104
8. DANH MỤC VIẾT TẮT Chữ viết tắt Nội dung đầy đủ BHYT Bảo hiểm y tế BTXH Bảo trợ xã hội CTXH Công tác xã hội LĐTB & XH Lao động thƣơng binh và xã hội NKT Ngƣời khuyết tật NTM Nông thôn mới UBND Ủy ban nhân dân
9. DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1. Số ngƣời khuyết tật trên địa bàn huyện Mê Linh năm 2018 ................ 45 Bảng 2.2. Số lƣợng ngƣời thuộc các loại khuyết tật trên địa bàn huyện Mê Linh năm 2018 .............................................................................. 46 Bảng 2.3. Ngƣời khuyết tật phân chia theo hoàn cảnh gia đình tại huyện Mê Linh năm 2018 .............................................................................. 48 Bảng 2.4. Ngƣời khuyết tật phân chia theo giới tính trên địa bàn huyện Mê Linh năm 2018 ....................................................................................................................... 49 Bảng 2.5. Ngƣời khuyết tật phân chia theo mức độ khuyết tật trên địa bàn huyện Mê Linh năm 2018 ............................................................. 52 Bảng 2.6. Đối tƣợng ngƣời khuyết tật đƣợc cấp thẻ bảo hiểm y tế qua các năm trên địa bàn huyện Mê Linh .......................................................... 66 Bảng 2.7. Kết quả đánh giá mức độ tham gia đào tạo nghề của ngƣời khuyết tật trên địa bàn huyện Mê Linh. ........................................................... 70 Bảng 2.8. Kinh phí trợ cấp xã hội hàng tháng qua các năm trên địa bàn huyện Mê Linh ......................................................................................... 73 Bảng 2.9. Đối tƣợng hƣởng chính sách trợ cấp hàng tháng qua các năm trên địa bàn huyện Mê Linh ................................................................. 74 Bảng 2.10. Đối tƣợng đƣợc hỗ trợ chi phí chăm sóc tháng 12 năm 2018 trên địa bàn huyện Mê Linh......................................................................... 77 Bảng 2.11. Thái độ của cộng đồng với ngƣời khuyết tật ................................ 89 Bảng 2.12. Thái độ của gia đình ngƣời khuyết tật đối với ngƣời khuyết tật .. 90
10. DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1.Tỷ lệ các dạng khuyết tật (%) ...................................................... 46 Biểu đồ 2.2. Tỉ lệ về trình độ văn hóa của ngƣời khuyết tật trên địa bàn huyện Mê Linh năm 2018 ...................................................................... 50 Biểu đồ 2.3: Trình độ chuyên môn của ngƣời khuyết tật ............................... 51 Biểu đồ 2.4. Mức độ hài lòng của ngƣời dân với các chính sách trợ giúp giáo dục trên địa bàn huyện Mê Linh ................................................. 64 Biểu đồ 2.5. Mức độ hài lòng của ngƣời khuyết tật và hộ gia đình chăm sóc NKT về các cơ sở y tế trên địa bàn Mê Linh .............................. 67 Biểu đồ 2.6. Tỷ lệ các chính sách trợ giúp mà ngƣời khuyết tật cần ƣu tiên .............................................................................................. 70 Biểu đồ 2.7. Kết quả đánh giá mức chuẩn trợ giúp NKT ............................... 79 Biểu đồ 2.8. Tỷ lệ số ngƣời khảo sát đƣợc hƣởng trợ giúp đột xuất trong công tác phòng chống Covid 19 .......................................................... 82