Luận văn Thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ở huyện Thạch Thất, Thành phố Hà Nội

Nội dung tài liệu: Luận văn Thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ở huyện Thạch Thất, Thành phố Hà Nội

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA ĐỖ THỊ NGỌC ANH THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO NGHỀ CHO THANH NIÊN NÔNG THÔN Ở HUYỆN THẠCH THẤT, THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG HÀ NỘI, 2021
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA ĐỖ THỊ NGỌC ANH THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO NGHỀ CHO THANH NIÊN NÔNG THÔN Ở HUYỆN THẠCH THẤT, THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG Chuyên ngành: Chính sách công Mã số: 8 34 04 02 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN HỮU HẢI HÀ NỘI, 2021
3. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu trong đề tài này được thu thập và sử dụng một cách trung thực. Kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận văn này không sao chép của bất cứ luận văn nào và cũng chưa được trình bày hay công bố ở bất cứ công trình nghiên cứu nào khác trước đây. Học viên Đỗ Thị Ngọc Anh
4. LỜI CẢM ƠN Để có thể hoàn thành đề tài luận văn thạc sĩ một cách hoàn chỉnh, bên cạnh sự nỗ lực cố gắng của bản thân còn có sự hướng dẫn nhiệt tình của quý Thầy Cô, cũng như sự động viên ủng hộ của gia đình và bạn bè trong suốt thời gian học tập nghiên cứu và thực hiện luận văn thạc sĩ. Em xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn đến PGS.TS Nguyễn Hữu Hải đã hết lòng giúp đỡ và tạo mọi điều kiện tốt nhất cho em hoàn thành luận văn này. Em xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn đến toàn thể quý thầy cô trong chuyên ngành Chính sách công và khoa sau đại học Đại học – Học viện Hành chính quốc gia đã tận tình truyền đạt những kiến thức quý báu cũng như tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho em trong suốt quá trình học tập nghiên cứu và cho đến khi thực hiện đề tài luận văn. Cuối cùng, em xin chân thành cảm ơn đến gia đình, các anh chị và các bạn đồng nghiệp đã hỗ trợ cho tôi rất nhiều trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện đề tài luận văn thạc sĩ một cách hoàn chỉnh. Học viên Đỗ Thị Ngọc Anh
5. DANH MỤC VIẾT TẮT Chữ viết tắt Nội dung đầy đủ CNH-HĐH Công nghiệp hóa, Hiện đại hóa CTMT Chương trình mục tiêu ĐTN Đào tạo nghề GD&ĐT Giáo dục và đào tạo GDNN&GDTX Giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên KT-XH Kinh tế xã hội LĐNT Lao động nông thôn LĐ-TB&XH Lao động thương binh và xã hội NHCSXH Ngân hàng chính sách xã hội NN Nông nghiệp NN&PTNT Nông nghiệp và phát triển nông thôn NXB Nhà xuất bản TB&XH Thương binh và xã hội TNNT Thanh niên nông thôn THCS Trung học cơ sở THPT Trung học phổ thông TTTT Thông tin truyền thông TW Trung ương
6. MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN DANH MỤC VIẾT TẮT MỤC LỤC MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO NGHỀ CHO THANH NIÊN NÔNG THÔN .................................................. 11 1.1. Tầm quan trọng của đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn .................. 11 1.1.1. Vai trò của thanh niên trong phát triển kinh tế nông thôn .................... 11 1.1.2. Sự cần thiết phải đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn .................... 13 1.1.3. Khó khăn, thách thức trong đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ... 15 1.2.Thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ................. 17 1.2.1. Chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ............................. 17 1.2.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ....................................................................................... 31 1.3. Kinh nghiệm của một số địa phương trong nước và bài học tham khảo cho huyện Thạch Thất trong thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn. ........................................................................................................ 35 Tiểu kết Chương 1 ........................................................................................... 41 Chương 2. THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO NGHỀ CHO THANH NIÊN NÔNG THÔN Ở HUYỆN THẠCH THẤT, THÀNH PHỐ HÀ NỘI .................................................................................................. 42 2.1. Thực trạng về công tác đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn trên địa bàn huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội ...................................................... 42 2.1.1. Khái quát chung về tự nhiên, kinh tế, xã hội huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội ...................................................................................................... 42
7. 2.1.2. Thực trạng về lực lượng thanh niên nông thôn huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội ...................................................................................................... 47 2.2. Thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên ở nông thôn huyện Thạch Thất ....................................................................................................... 50 2.2.1. Thực hiện xây dựng kế hoạch, triển khai thực thi chính sách .............. 50 2.2.2. Thực hiện tuyên truyền vận động ......................................................... 51 2.2.3. Thực tế phối hợp thực hiện giữa các cấp, các ngành, các chủ thể ........ 52 2.2.4. Thực tế kiểm tra, đôn đốc thực hiện ..................................................... 55 2.3. Đánh giá tình hình thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn tại huyện Thạch Thất trong thời gian qua ...................................... 55 2.3.1. Đánh giá vai trò của các chủ thể trong thực hiện chính sách ................ 55 2.3.2. Về những kết quả chính trong thực hiện chính sách ............................. 57 2.3.3. Tồn tại, hạn chế trong thực hiện chính sách ......................................... 61 2.3.4. Nguyên nhân tồn tại, hạn chế trong thực hiện chính sách .................... 63 Tiểu kết Chương 2 ........................................................................................... 65 Chương 3. ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO NGHỀ CHO THANH NIÊN NÔNG THÔN Ở HUYỆN THẠCH THẤT, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ...................................................................... 66 3.1. Định hướng thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn tại huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội ........................................................ 66 3.1.1. Quan điểm hoàn thiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn .................................................................................................................. 66 3.1.2. Quan điểm huy động các nguồn lực đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn .................................................................................................................. 67 3.1.3. Quan điểm đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm ........................... 68 3.2. Mục tiêu, nhiệm vụ tiếp tục thực hiện chính sách đào tạo và đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ở huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội ................ 69
8. 3.3. Giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện, nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ở huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội thời gian tới ......................................................................................... 71 3.3.1. Đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm sau đào tạo .......................... 71 3.3.2. Nâng cao nhận thức của các cấp ủy Đảng, chính quyền và thanh niên về học nghề .......................................................................................................... 72 3.3.3. Các giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ở Huyện Thạch Thất, Thành phố Hà Nội..................... 74 3.4. Kiến nghị .................................................................................................. 79 Tiểu kết Chương 3 ........................................................................................... 81 KẾT LUẬN ..................................................................................................... 82 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................ 84
9. MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Ở mỗi quốc gia, thanh niên luôn là lực lượng dân số quan trọng cấu thành nên lực lượng lao động chủ yếu của nền kinh tế, là nhóm xã hội giữ vai trò quan trọng trong sự phát triển của quốc gia. Theo số liệu thống kê, hiện nay thanh niên chiếm tỷ lệ khá cao trong lực lượng lao động xã hội, là tiềm năng vô cùng to lớn cho sự phát triển đất nước. Tuy nhiên, cùng với sự gia tăng nhanh chóng số người đến tuổi lao động, vấn đề đào tạo nghề cho thanh niên, đặc biệt là các thanh niên ở nông thôn ngày càng trở nên khó khăn hơn. Hàng năm có hàng triệu thanh niên cần việc làm, bao gồm số thanh niên mới bước sang độ tuổi lao động, học sinh thôi học, công nhân dôi ra từ những xí nghiệp làm ăn thua lỗ, bộ đội xuất ngũ, thanh niên xung phong, lao động từ nước ngoài về nước... chính vì vậy đòi hỏi Nhà nước phải quan tâm đặc biệt và có chính sách đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho thanh niên. Trong những năm qua, Đảng, Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách trong lĩnh vực dạy nghề, giải quyết việc làm cho lao động ở độ tuổi thanh niên. Tuy nhiên, việc làm cho thanh niên nông thôn vẫn trong tình trạng thiếu ổn định, thất nghiệp có chiều hướng gia tăng, là một trong những nguyên nhân nảy sinh nhiều tiêu cực, hệ lụy cho xã hội. Xác định công tác đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho thanh niên là một trong 4 chủ trương của phong trào “Đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp”, trong những năm qua, các cấp bộ Đoàn đã luôn chú trọng hoạt động dạy nghề, hướng nghiệp, tạo điều kiện cho đoàn viên thanh niên tiếp cận được mô hình kinh tế hiệu quả, góp phần tăng thu nhập, xóa đói, giảm nghèo. Cùng với đó, phối hợp với các đơn vị tổ chức dạy nghề cho thanh niên nông thôn ở các vùng khác nhau: vùng có đất giải toả làm khu công nghiệp, dân tộc 1
10. thiểu số, bộ đội xuất ngũ, thanh niên xung phong, người sau khi cải tạo trở về địa phương... Đồng thời, các cấp bộ đoàn tích cực tuyên truyền nâng cao nhận thức cho thanh niên về nghề nghiệp, việc làm; chủ động phối hợp với các ngành liên quan tổ chức các hoạt động “Thanh niên với nghề nghiệp”, “Giúp bạn chọn nghề”, “Thắp sáng ước mơ”,... mở lớp tập huấn, trao đổi kinh nghiệm ứng dụng khoa học, kỹ thuật vào sản xuất, kinh doanh, nâng cao chất lượng sản phẩm, hạ giá thành sản phẩm, bảo vệ môi trường... Thạch Thất là một huyện của Hà Nội, có vị trí địa lý thuận lợi, nơi hội tụ nhiều tiềm năng về các điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội và cũng là nơi tập trung nhiều làng nghề thủ công. Với đặc thù là vùng sản xuất, những năm gần đây, các làng nghề ở huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội phát triển rất mạnh mẽ, thu hút một lực lượng lao động lớn, không chỉ của huyện mà còn từ các địa phương về làm việc. Huyện Thạch Thất cũng đã có nhiều chủ trương, chính sách ĐTN cho TNNT trên địa bàn huyện, hoạt động ĐTN cho TNNT trên địa bàn huyện đã có những kết quả nhất định. Tuy nhiên, trong quá trình ĐTN cho TNNT trong địa bàn huyện, bên cạnh những kết quả đạt được còn gặp không ít khó khăn, vướng mắc từ nhiều vấn đề nảy sinh: từ việc quản lý, đội ngũ những người thực hiện, xây dựng chương trình, mô hình đào tạo, đến chọn ngành nghề gì, đối tượng đào tạo, kết quả đào tạo, đầu ra cho ĐTN, Do vậy, việc nghiên cứu, đánh giá thực trạng của quá trình thực hiện chính sách ĐTN ở huyện Thạch Thất để thấy được những mặt tích cực và hạn chế trong công tác thực hiện chính sách của huyện; từ đó rút ra những bài học và đề xuất những giải pháp sẽ có ý nghĩa thực tiễn quan trọng, góp phần thực hiện các mục tiêu giải quyết việc làm cũng như phát triển kinh tế - xã hội của huyện cũng như yêu cầu về trình độ của lực lượng lao động trên địa bàn huyện Thạch Thất. 2