Luận văn Tác động của thanh khoản đến lợi nhuận của các Ngân hàng Thương mại cổ phần Việt Nam

Nội dung tài liệu: Luận văn Tác động của thanh khoản đến lợi nhuận của các Ngân hàng Thương mại cổ phần Việt Nam

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH TRẦN ĐÌNH THỤC OANH TÁC ĐỘNG CỦA THANH KHOẢN ĐẾN LỢI NHUẬN CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2016
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH TRẦN ĐÌNH THỤC OANH TÁC ĐỘNG CỦA THANH KHOẢN ĐẾN LỢI NHUẬN CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng Mã số: 62.34.02.01 Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. LÊ PHAN THỊ DIỆU THẢO TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2016
3. TÓM TẮT LUẬN VĂN Luận văn nghiên cứu về tác động của thanh khoản đến lợi nhuận của các ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam với hai chỉ số đại diện cho lợi nhuận là tỷ suất sinh lời trên tổng tài sản và tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu; hai biến đại diện cho thanh khoản gồm tỷ lệ tài sản thanh khoản và tỷ lệ cho vay trên tổng tiền gửi và huy động ngắn hạn. Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là đem đến góc nhìn toàn diện hơn về tác động của thanh khoản đến lợi nhuận, đặc biệt là tác động của tỷ lệ nắm giữ tài sản thanh khoản. Từ đó, giúp các nhà quản trị ngân hàng cũng như các cơ quan quản lý có được chính sách phù hợp để đảm bảo thanh khoản cho ngân hàng, đồng thời đạt được mức lợi nhuận mong muốn. Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu định lượng với cấu trúc dữ liệu bảng được thu thập từ dữ liệu Bankscope của 23 ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam trong giai đoạn từ năm 2008 đến năm 2015, đồng thời sử dụng phương pháp Generalized Method of Moment (GMM) để ước lượng mô hình hồi quy. Kết quả hồi quy cho thấy, tỷ lệ tài sản thanh khoản có mối quan hệ phi tuyến tính đến lợi nhuận của ngân hàng. Việc tăng tỷ lệ tài sản thanh khoản giúp cải thiện lợi nhuận, tuy nhiên đến một mức nào đó, việc tiếp tục tăng tài sản thanh khoản sẽ làm giảm lợi nhuận ngân hàng. Trong khi đó, tỷ lệ cho vay trên tổng tiền gửi và huy động ngắn hạn có mối quan hệ cùng chiều đến lợi nhuận. Kết quả nghiên cứu của luận văn góp phần giúp các nhà quản trị ngân hàng cũng như cơ quan quản lý có cái nhìn tổng quát hơn về tác động của thanh khoản đến lợi nhuận ngân hàng, từ đó đưa ra các chính sách phù hợp với thực tiễn để góp phần đảm bảo hệ thống ngân hàng hoạt động an toàn, bền vững và hiệu quả.
4. LỜI CAM ĐOAN Luận văn này chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một trường đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong luận văn. TP.Hồ Chí Minh, ngày 22 tháng 10 năm 2016 Tác giả luận văn Trần Đình Thục Oanh
5. i MỤC LỤC Trang DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ........................................................................ iv DANH MỤC BẢNG BIỂU ....................................................................................... v DANH MỤC HÌNH ................................................................................................. vi CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU ...................................................................................... 1 1.1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................. 1 1.2. Mục tiêu nghiên cứu ...................................................................................... 4 1.3. Câu hỏi nghiên cứu ........................................................................................ 4 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 4 1.5. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................... 5 1.6. Những đóng góp của đề tài ............................................................................ 5 1.7. Kết cấu của đề tài ........................................................................................... 6 CHƯƠNG 2. LÝ THUYẾT VÀ CÁC NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM VỀ LỢI NHUẬN VÀ THANH KHOẢN CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ....... 8 2.1. Lợi nhuận và thanh khoản của ngân hàng thương mại .................................. 8 2.1.1. Lợi nhuận của ngân hàng thương mại................................................... 8 2.1.2. Thanh khoản của ngân hàng thương mại .............................................. 9 2.2. Tác động của thanh khoản đến lợi nhuận ngân hàng .................................. 13 2.3. Các nghiên cứu thực nghiệm ....................................................................... 15 2.3.1. Các nghiên cứu trên thế giới ............................................................... 15 2.3.2. Các nghiên cứu tại Việt Nam .............................................................. 23
6. ii CHƯƠNG 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................. 26 3.1. Mô hình nghiên cứu ..................................................................................... 26 3.2. Giả thuyết nghiên cứu .................................................................................. 29 3.3. Dữ liệu nghiên cứu ...................................................................................... 31 3.4. Trình tự nghiên cứu ..................................................................................... 32 3.4.1. Phương pháp Generalized Method of Moments ................................. 34 3.4.2. Kiểm định sự phù hợp của mô hình .................................................... 37 3.4.3. Kiểm định tự tương quan .................................................................... 37 CHƯƠNG 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .............................................................. 39 4.1. Phân tích thống kê mô tả ............................................................................. 39 4.2. Phân tích ma trận tương quan ...................................................................... 47 4.3. Kiểm định các giả thuyết hồi quy mô hình.................................................. 48 4.3.1. Kiểm định phương sai của sai số không đổi ....................................... 48 4.3.2. Kiểm định hiện tượng tự tương quan .................................................. 49 4.4. Phân tích hồi quy ......................................................................................... 50 4.4.1. Biến phụ thuộc ROA ........................................................................... 51 4.4.2. Biến phụ thuộc ROE ........................................................................... 52 4.5. Thảo luận kết quả nghiên cứu ...................................................................... 53 CHƯƠNG 5. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .................................................. 59 5.1. Kết luận ........................................................................................................ 59 5.2. Một số khuyến nghị ..................................................................................... 60 5.3. Hạn chế của đề tài và hướng nghiên cứu tiếp theo ...................................... 62 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 64
7. iii PHỤ LỤC ................................................................................................................. 68 Phụ lục 1: Dữ liệu nghiên cứu của luận văn ......................................................... 68 Phụ lục 2: Thống kê mô tả .................................................................................... 74 Phụ lục 3: Ma trận tương quan .............................................................................. 74 Phụ lục 4: Kết quả hồi quy theo phương pháp SGMM với biến phụ thuộc ROA 75 Phụ lục 5: Kết quả hồi quy theo phương pháp SGMM với biến phụ thuộc ROE 76
8. iv DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Thuật ngữ tiếng Anh Thuật ngữ tiếng Việt IMF International Monetary Fund Quỹ tiền tệ quốc tế NHNN Ngân hàng Nhà nước Việt Nam NHTM Ngân hàng thương mại NHTMCP Ngân hàng thương mại cổ phần TCTD Tổ chức tín dụng
9. v DANH MỤC BẢNG BIỂU Trang Bảng 2.1: Tổng quan các nghiên cứu thực nghiệm về tác động của thanh khoản đến lợi nhuận của các ngân hàng thương mại ................................................ 20 Bảng 3.1: Mô tả các biến trong mô hình nghiên cứu .............................................. 27 Bảng 3.2: Các ngân hàng trong mẫu nghiên cứu ..................................................... 31 Bảng 4.1: Thống kê mô tả các biến trong mô hình nghiên cứu ............................... 40 Bảng 4.2: Ma trận tương quan giữa các biến độc lập (biến phụ thuộc ROA) ......... 47 Bảng 4.3: Ma trận tương quan giữa các biến độc lập (biến phụ thuộc ROE) ......... 48 Bảng 4.4: Kết quả ước lượng tác động của thanh khoản đến lợi nhuận các NHTMCP Việt Nam giai đoạn 2008 – 2015 .......................................... 51
10. vi DANH MỤC HÌNH Trang Hình 4.1: Tỷ suất sinh lời trên tài sản trung bình của hệ thống NHTMCP Việt Nam giai đoạn 2008 – 2015 ............................................................................. 41 Hình 4.2: Tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu trung bình của hệ thống NHTMCP Việt Nam giai đoạn 2008 – 2015 ............................................................ 41 Hình 4.3: Tỷ lệ tài sản thanh khoản trung bình của hệ thống NHTMCP Việt Nam giai đoạn 2008 – 2015 ............................................................................. 44 Hình 4.4: Tỷ lệ tài sản thanh khoản trung bình của từng NHTMCP Việt Nam giai đoạn 2008 – 2015 .................................................................................... 45 Hình 4.5: Tỷ lệ cho vay trên tổng tiền gửi và vốn huy động ngắn hạn trung bình của hệ thống NHTMCP Việt Nam giai đoạn 2008 – 2015 ..................... 46 Hình 4.6: Mối quan hệ giữa tỷ lệ tài sản thanh khoản và lợi nhuận ngân hàng ...... 55