Luận văn Tác động của đặc điểm ban kiểm soát đến chất lượng thông tin Báo cáo tài chính của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Nội dung tài liệu: Luận văn Tác động của đặc điểm ban kiểm soát đến chất lượng thông tin Báo cáo tài chính của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ PHAN THỊ HUYỀN TÁC ĐỘNG CỦA ĐẶC ĐIỂM BAN KIỂM SOÁT ĐẾN CHẤT LƯỢNG THÔNG TIN BÁO CÁO TÀI CHÍNH CỦA CÁC CÔNG TY NIÊM YẾT TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – NĂM 2019
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ PHAN THỊ HUYỀN TÁC ĐỘNG CỦA ĐẶC ĐIỂM BAN KIỂM SOÁT ĐẾN CHẤT LƯỢNG THÔNG TIN BÁO CÁO TÀI CHÍNH CỦA CÁC CÔNG TY NIÊM YẾT TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM Chuyên ngành: Kế toán Mã ngành: 8340301 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN XUÂN HƯNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – NĂM 2019
3. LỜI CAM ĐOAN Tác giả xin cam đoan Luận văn thạc sĩ Kinh tế với đề tài “Tác Động Của Đặc Điểm Ban Kiểm Soát Đến Chất Lượng Báo Cáo Tài Chính Của Các Công Ty Niêm Yết Trên Thị Trường Chứng Khoán Việt Nam” là công trình nghiên cứu khoa học của cá nhân tác giả với sự hướng dẫn của PGS. TS. Nguyễn Xuân Hưng. Luận văn được tác giả thực hiện và hoàn tất một cách độc lập. Các số liệu đưa vào Luận văn là trung thực và được thu thập từ nguồn đáng tin cậy. Kết quả nghiên cứu của Luận văn chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Các giải pháp, kiến nghị được tác giả rút ra từ quá trình nghiên cứu lý luận và thực tiễn. Tài liệu tham khảo trong Luận văn được trích dẫn đầy đủ và rõ ràng. Tác giả xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về nội dung được trình bày trong Luận văn này. Thành phố Hồ Chí Minh, năm 2019 NGƯỜI CAM ĐOAN Phan Thị Huyền
4. MỤC LỤC TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ VÀ BIỂU ĐỒ TÓM TẮT ABSTRACT PHẦN MỞ ĐẦU ... .1 1. Tính cấp thiết của đề tài .......................................................................................................... 1 2. Mục tiêu nghiên cứu và câu hỏi nghiên cứu ...................................................................... 3 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................................ 4 4. Phương pháp nghiên cứu ......................................................................................................... 5 5. Đóng góp của nghiên cứu ....................................................................................................... 5 6. Kết cấu bài nghiên cứu: ........................................................................................................... 5 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ........................... 7 1.1. Các nghiên cứu trên thế giới ............................................................................................... 7 1.2. Các nghiên cứu tại Việt Nam ........................................................................................... 11 1.3. Khe hổng nghiên cứu .......................................................................................................... 16 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT .......................................................................... 19 2.1. Các khái niệm ....................................................................................................................... 19 2.1.1 Khái niệm về chất lượng thông tin BCTC .................................................... 19 2.1.2 Khái niệm về chất lượng lợi nhuận (Earnig quality) .................................... 24 2.1.3 Đo lường chất lượng lợi nhuận trên cơ sở kế toán ....................................... 26 2.4. Một số mô hình nghiên cứu .............................................................................................. 29
5. 2.2 Một số quy định về Ban kiểm soát của công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam tác động đến chất lượng thông tin báo cáo tài chính. ........................ 33 2.3 Các lý thuyết nền .................................................................................................................. 37 2.3.1 Lý thuyết đại diện (Agency theory) .............................................................. 37 2.3.2 Lý thuyết thông tin bất cân xứng (Asymmetric Information) và lý thuyết tín hiệu (Signaling Theory) ......................................................................................... 38 2.3.3 Lý thuyết phụ thuộc nguồn lực (Resource Depence Theory) ....................... 40 CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..................................................... 43 3.1 Quy trình nghiên cứu ........................................................................................................... 43 3.2 Phương pháp nghiên cứu .................................................................................................... 44 3.3. Mô hình nghiên cứu. ........................................................................................................... 44 3.4. Các giả thuyết nghiên cứu ................................................................................................. 45 3.5 Mô tả dữ liệu và phươn pháp thu thập thông tin .......................................................... 49 3.6 Mô hình hồi quy: ................................................................................................................... 50 3.7. Đo lường các biến ............................................................................................................... 50 3.7.1. Đo lường biến phụ thuộc ............................................................................. 50 3.7.2. Đo lường các biến độc lập ........................................................................... 52 3.8. Quy trình phân tích dữ liệu ............................................................................................... 53 CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN .................................... 56 4.1 Phân tích thực trạng chất lượng thông tin BCTC của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán. ............................................................................................................. 56 4.2 Mô tả các biến đặc điểm của Ban kiểm soát ảnh hưởng đến chất lượng thông tin BCTC. ............................................................................................................................................. 57 4.3 Kết quả phân tích tương quan và hồi quy ...................................................................... 60 4.3.1. Lựa chọn mô hình ước lượng phù hợp ........................................................ 60 4.3.2. Kiểm định các khuyết tật của mô hình do vi phạm các giả định ................. 64 4.3.3 Kết quả hồi quy ............................................................................................. 66 4.4 Bài luận kết quả nghiên cứu .............................................................................................. 69 CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH ......................................... 74
6. 5.1 Nhận xét chung ...................................................................................................................... 74 5.2 Một số kiến nghị ................................................................................................................... 76 5.2.1 Kiến nghị đối với các công ty niêm yết ........................................................ 76 5.2.2 Kiến nghị đối với cơ quan quản lý nhà nước ................................................ 78 5.3 Những hạn chế của đề tài và hướng nghiên cứu tiếp theo ......................................... 78
7. DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT AAA : Hiệp hội kế toán các nước Đông Nam Á BCDKT : Bảng cân đối kế toán BCLLTT : Báo cáo lưu chuyển tiền tệ BCTC : Báo cáo tài chính BCTHQT : Báo cáo tình hình quản trị BCTN : Báo cáo thường niên BGĐ : Ban giám đốc BKS : Ban kiểm soát CEO : Giám đốc điều hành CFO : Giám đốc tài chính CL : Chất lượng CLLN : Chất lượng lợi nhuận CLTT : Chất lượng thông tin CTNY : Công ty niêm yết ĐHKT : Đại học Kinh tế FASB : Hội đồng chuẩn mực kế toán tài chính Mỹ HĐQT : Hội đồng quản trị HNX : Sàn chứng khoán Hà nội HOSE : Sàn chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh HTKSNB : Hệ thống kiểm soát nội bộ
8. HTTT KT : Hệ thống thông tin kế toán IASB : Hội đồng chuẩn mực kế toán quốc tế IPSASs : Chuẩn mực kế toán công quốc tế KQKD : Kết quả kinh doanh KSV : Kiểm soát viên KT : Kế toán LATS : Luận án tiến sĩ LVTS : Luận văn thạc sĩ QTCT : Quản trị công ty QTLN : Quản trị lợi nhuận TCKT : Tài chính kế toán TV : Thành viên VAS : Chuẩn mực kế toán Việt Nam
9. DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 3. 1 Các giả thuyết nghiên cứu và kỳ vọng ảnh hưởng của các nhân tố đến chất lượng thông tin BCTC và kế thừa từ các nghiên cứu trước. ........................................ 48 Bảng 3. 2 Danh sách các biến độc lập và phương pháp đo lường ................................ 52 Bảng 4. 1. Kết quả ước lượng các hệ số β0, β1, β2 ...................................................... 56 Bảng 4. 2. Thực trạng chất lượng thông tin BCTC đo lường theo QTLN ................... 56 Bảng 4. 3 Thống kê tần suất cuộc họp của BKS .......................................................... 58 Bảng 4. 4 Thống kê độ tuổi trung bình của các thành viên BKS ................................. 58 Bảng 4. 5 Thống kê tỷ lệ TV BKS có trình độ chuyên môn về tài chính kế toán ........ 58 Bảng 4. 6 Thống kê mô tả các biến phụ thuộc và biến độc lập .................................... 59 Bảng 4. 7 Bảng kết quả hồi quy mô hình Pooled OLS ................................................ 61 Bảng 4. 8 Bảng kết quả hồi quy mô hình Fixed effects và kiểm định F ...................... 61 Bảng 4. 9 Bảng kết quả hồi quy mô hình Random effects ........................................... 62 Bảng 4. 10 Kết quả chạy mô hình gộp POOLED OLS, FEM, REM ........................... 63 Bảng 4. 11 Tổng hợp các kiểm định lựa chọn mô hình ................................................ 64 Bảng 4. 12 Ma trận tương quan .................................................................................... 65 Bảng 4. 13 Bảng kết quả hồi quy mô hình Fixed effects với tùy chọn Robust ............ 66 Bảng 4. 14 Tóm tắt kết quả hồi quy mô hình FEM với tùy chọn Robust .................... 67 Bảng 4. 15 Tổng hợp kết quả kiểm định giả thuyết ..................................................... 68
10. DANH MỤC HÌNH VẼ VÀ BIỂU ĐỒ Biểu đồ 4. 1 Thực trạng mức độ trung bình về QTLN của các công ty niên yết giai đoạn 2013 – 2017 ......................................................................................................... 57 Hình 4. 1 Kết quả kiểm định Hausman cho mô hình FEM và REM............................ 62 Hình 4. 2 Kết quả kiểm định Breusch và Pangan cho mô hình Poole và REM ........... 63 Hình 4. 3 Kết quả kiểm định Breusch - Godfrey cho mô hình FEM ........................... 65 Hình 4. 4 Kết quả kiểm định Modified Wald cho mô hình FEM ................................. 66