Luận văn Sự lựa chọn đối tác trong hôn nhân của sinh viên Trường Đại học sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh

Nội dung tài liệu: Luận văn Sự lựa chọn đối tác trong hôn nhân của sinh viên Trường Đại học sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Tạ Thị Kim Son SỰ LỰA CHỌN ĐỐI TÁC TRONG HÔN NHÂN CỦA SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÝ HỌC Thành phố Hồ Chí Minh – 2018
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Tạ Thị Kim Son SỰ LỰA CHỌN ĐỐI TÁC TRONG HÔN NHÂN CỦA SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Chuyên ngành: Tâm Lý Học Mã số: 8310401 LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÝ HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: GS.TS ĐOÀN VĂN ĐIỀU Thành phố Hồ Chí Minh – 2018
3. LỜI CAM ĐOAN Trong luận văn “Sự lựa chọn đối tác của sinh viên trường Đại học Sư Phạm Thành phố Hồ Chí Minh” sử dụng nhiều thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, các thông tin đã được chọn lọc, phân tích, tổng hợp, xử lý, và được trích dẫn trong luận văn theo đúng quy định. Tôi xin cam đoan công trình nghiên cứu này do chính tôi thực hiện, các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này hoàn toàn trung thực, và chưa được sử dụng trong bất kỳ luận văn nào. TP.HCM, ngày 30 tháng 8 năm 2018 Tác giả Tạ Thị Kim Son
4. LỜI CẢM ƠN Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu trường Đại học Sư Phạm Thành phố Hồ Chí Minh, phòng Sau đại học, cán bộ công nhân viên nhà trường, Ban chủ nhiệm khoa Tâm lý học đã tạo điều kiện thuận lợi nhất để tôi hoàn thành luận văn này. Chân thành cảm ơn các giảng viên trong và ngoài khoa Tâm Lý Học đã truyền đạt cho tôi những kiến thức, kinh nghiệm quý báu và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình học tập. Xin bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc đến giảng viên hướng dẫn – GS.TS Đoàn Văn Điều đã tận tình hướng dẫn tôi trong quá trình thực hiện và hoàn thiện luận văn. Cảm ơn các bạn sinh viên trường Đại học Sư Phạm TP.HCM đã nhiệt tình giúp tôi có thể hoàn thành tốt quá trình thu thập số liệu. Trân trọng cảm ơn! TP.HCM, ngày 30 tháng 8 năm 2018 Tác giả Tạ Thị Kim Son
5. MỤC LỤC Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các ký tự viết tắt Danh mục các bảng MỞ ĐẦU .............................................................................................. 1 PHẦN NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ................................................... 6 CHƯƠNG 1: MỘT SỐ CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI VỀ SỰ LỰA CHỌN ĐỐI TÁC TRONG HÔN NHÂN CỦA SINH VIÊN . 6 1.1. Lịch sử nghiên cứu về sự lựa chọn đối tác trong hôn nhân ............................... 6 1.1.1. Nước ngoài ................................................................................................ 6 1.1.2. Trong nước ................................................................................................ 8 1.2. Một số khái niệm chính của đề tài ................................................................... 12 1.2.1. Hôn nhân ................................................................................................. 12 1.2.2. Đối tác trong hôn nhân ............................................................................ 14 1.2.3. Sự lựa chọn đối tác trong hôn nhân ........................................................ 14 1.3. Cơ sở lý luận về sự lựa chọn đối tác trong hôn nhân của sinh viên ................ 15 1.3.1. Một số quan điểm về tình yêu và hôn nhân ............................................ 16 1.3.2. Một số quan điểm về sự lựa chọn đối tác trong hôn nhân ...................... 28 1.4. Đặc điểm của thanh niên sinh viên .................................................................. 38 1.4.1. Thể chất ................................................................................................... 38 1.4.2. Hoạt động chủ đạo .................................................................................. 38 1.4.3. Nhận thức ................................................................................................ 39 1.4.4. Tình cảm ................................................................................................. 39 1.4.5. Nhân cách ............................................................................................... 41 1.4.6. Vai trò xã hội .......................................................................................... 45 Tiểu kết chương 1 .............................................................................. 48
6. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG SỰ LỰA CHỌN ĐỐI TÁC TRONG HÔN NHÂN CỦA SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH. ....................................................... 50 2.1. Cách thức tổ chức nghiên cứu về sự lựa chọn đối tác trong hôn nhân của sinh viên. .......................................................................................................................... 50 2.1.1. Giai đoạn khảo sát thăm dò..................................................................... 51 2.1.2. Giai đoạn khảo sát chính thức ................................................................. 51 2.1.3. Giai đoạn xử lý và viết luận văn ............................................................. 53 2.2. Khái quát về khách thể nghiên cứu .................................................................. 53 2.3. Kết quả nghiên cứu về sự lựa chọn đối tác trong hôn nhân của sinh viên. ...... 54 2.3.1. Thực trạng chung về sự lựa chọn đối tác trong hôn nhân của sinh viên 54 2.3.2. Sự lựa chọn đôi tác trong hôn nhân theo giới tính .................................. 64 2.3.3. Sự lựa chọn đôi tác trong hôn nhân theo tình trạng mối quan hệ ........... 69 2.3.4. Sự lựa chọn đôi tác trong hôn nhân theo năm sinh ................................. 76 2.3.5. Sự lựa chọn đôi tác trong hôn nhân theo khoa ....................................... 87 Tiểu kết chương 2 .............................................................................. 99 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................ 101 TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................. 105 PHỤ LỤC ......................................................................................... 109  Phiếu Thăm Dò Ban Đầu ............................................................................. 109  Phiếu Khảo Sát Chính Thức ........................................................................ 111  Kết Quả Khảo Sát ........................................................................................ 117  Kết quả xử lý số liệu bằng SPSS ................................................................. 160
7. DANH MỤC CÁC KÝ TỰ VIẾT TẮT Viết tắt Viết đầy đủ SV Sinh viên TLH Tâm lý học ĐL Địa lí ĐHSP Đại học Sư Phạm TP.HCM Thành phố Hồ Chí Minh HN Hôn nhân ĐT Đối tác ĐTB Điểm trung bình
8. DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Đặc điểm mẫu nghiên cứu ............................................................................ 54 Bảng 2.2: Mô tả lựa chọn của sinh viên với các quan điểm về đối tác trong hôn nhân 55 Bảng 2.3: Mô tả lựa chọn của sinh viên với các quan điểm về hôn nhân ..................... 58 Bảng 2.4: Mô tả lựa chọn của sinh viên về các giá trị của đối tác trong hôn nhân ....... 59 Bảng 2.5: Mô tả lựa chọn của sinh viên về các nội dung tính cách của đối tác trong hôn nhân .................................................................................................................... 61 Bảng 2.6: Mô tả lựa chọn của sinh viên về các thói quen không tốt ở đối tác trong hôn nhân .................................................................................................................... 62 Bảng 2.7: Mô tả lựa chọn của sinh viên về các yếu tố tác động đến sự lựa chọn đối tác trong hôn nhân .................................................................................................... 63 Bảng 2.8: Kiểm nghiệm tương quan Pearson các lựa chọn đối tác của sinh viên. ........ 64 Bảng 2.9: Sự khác biệt trong lựa chọn các quan điểm về đối tác trong hôn nhân của sinh viên theo giới tính ....................................................................................... 65 Bảng 2.10: Sự khác biệt trong lựa chọn các quan điểm về hôn nhân của sinh viên theo giới tính ............................................................................................................... 66 Bảng 2.11: Sự khác biệt trong lựa chọn các nội dung tính cách của sinh viên theo giới tính ...................................................................................................................... 67 Bảng 2.12: Sự khác biệt trong lựa chọn các thói quen không tốt của sinh viên theo giới tính ...................................................................................................................... 67 Bảng 2.13: Sự khác biệt trong lựa chọn các phương pháp xây dựng bản thân của sinh viên theo giới tính ............................................................................................... 68 Bảng 2.14: Sự khác biệt trong lựa chọn các quan điểm về đối tác trong hôn nhân của sinh viên theo tình trạng mối quan hệ ................................................................ 69 Bảng 2.15: Sự khác biệt trong lựa chọn các quan điểm về hôn nhân của sinh viên theo tình trạng mối quan hệ ........................................................................................ 71 Bảng 2.16: Sự khác biệt trong lựa chọn các nội dung tính cách của sinh viên theo tình trạng mối quan hệ ............................................................................................... 73 Bảng 2.17: Sự khác biệt trong lựa chọn các thói quen không tốt của sinh viên theo tình trạng mối quan hệ ............................................................................................... 74 Bảng 2.18: Sự khác biệt trong lựa chọn các phương pháp xây dựng bản thân của sinh viên theo tình trạng mối quan hệ ........................................................................ 75
9. Bảng 2.19: Sự khác biệt trong lựa chọn các quan điểm về đối tác trong hôn nhân của sinh viên theo năm sinh ...................................................................................... 77 Bảng 2.20: Sự khác biệt trong lựa chọn các quan điểm về hôn nhân của sinh viên theo năm sinh .............................................................................................................. 78 Bảng 2.21: Sự khác biệt trong lựa chọn các giá trị chung ở đối tác trong hôn nhân của sinh viên theo năm sinh ...................................................................................... 81 Bảng 2.22: Sự khác biệt trong lựa chọn các nội dung tính cách của sinh viên theo năm sinh ..................................................................................................................... 82 Bảng 2.23: Sự khác biệt trong lựa chọn các thói quen không tốt của sinh viên theo năm sinh ..................................................................................................................... 84 Bảng 2.24: Sự khác biệt trong lựa chọn các yếu tố tác động của sinh viên theo năm sinh ............................................................................................................................ 84 Bảng 2.25: Sự khác biệt trong lựa chọn các phương pháp xây dựng bản thân của sinh viên theo năm sinh .............................................................................................. 86 Bảng 2.26: Sự khác biệt trong lựa chọn các quan điểm về đối tác trong hôn nhân của sinh viên theo khoa ............................................................................................. 88 Bảng 2.27: Sự khác biệt trong lựa chọn các quan điểm về hôn nhân của sinh viên theo khoa .................................................................................................................... 89 Bảng 2.28: Sự khác biệt trong lựa chọn các giá trị chung ở đối tác trong hôn nhân của sinh viên theo khoa ............................................................................................. 92 Bảng 2.29: Sự khác biệt trong lựa chọn các nội dung tính cách ở đối tác trong hôn nhân của sinh viên theo khoa ...................................................................................... 93 Bảng 2.30: Sự khác biệt trong lựa chọn các thói quen không tốt ở đối tác trong hôn nhân của sinh viên theo khoa ............................................................................. 95 Bảng 2.31: Sự khác biệt trong lựa chọn các yếu tố tác động đến lựa chọn đối tác trong hôn nhân của sinh viên theo khoa ...................................................................... 96 Bảng 2.32: Các phương pháp được SV lựa chọn có sự khác biệt theo khoa ................ 97
10. 1 MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài HN (Hôn nhân) và gia đình là một đề tài vô cùng rộng lớn và thu hút sự nghiên cứu mạnh mẽ của các nhà khoa học thuộc các ngành xã hội nói chung và đặc biệt là ngành TLH (tâm lý học) nói riêng nhầm tìm hiểu các hiện tượng tâm lý đa dạng và phong phú của con người trong các mối quan hệ HN và gia đình. Bởi vì gia đình là nền tảng, tế bào của xã hội; HN có hạnh phúc thì gia đình mới ấm êm, và gia đình góp phần xây dựng xã hội vững chắc và phát triển. Từ thời kỳ chế độ phong kiến, dưới sự ảnh hưởng của Nho giáo, khi bàn về vấn đề HN thì ông bà ta thường quan niệm “trai lớn lấy vợ, gái lớn lấy chồng” hay “nữ thập tam, nam thập lục” – có nghĩa là gái thì mười ba tuổi gả chồng, trai thì mười sáu tuổi cưới vợ. HN là chuyện không chỉ riêng của lứa đôi vợ chồng mà còn là chuyện của cả dòng họ, gia đình hai bên như ta thường nghe câu “môn đăng hộ đối” – tức chỉ sự tương xứng của hai gia đình với nhau về học thức, địa vị, gia cảnh .. Như Khổng Tử đã đưa ra để lựa chọn một người phụ nữ cần dựa trên các tiêu chí như “công dung ngôn hạnh” và phải “tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử”. Ngày nay vấn đề HN có sự khác biệt nhiều so với trước đây, bởi xã hội Việt Nam đang trong giai đoạn phát triển mạnh mẽ về kinh tế – văn hóa – xã hội và hội nhập với thế giới. Con người Việt Nam không chỉ có cơ hội mở rộng tri thức, tiếp thu và kế thừa các thành tựu khoa học kỹ thuật tiên tiến của thế giới nhầm phát triển nền kinh tế đất nước mà còn mở rộng phạm vi giao lưu văn hóa xã hội, tiếp thu các tư tưởng tiến bộ từ các nước trên thế giới. Điều đó cũng cho thấy rằng các quan niệm về HN, lựa chọn ĐT (đối tác) trong HN của con người Việt Nam cũng có chịu sự ảnh hưởng. Dựa trên Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thì bộ luật HN và gia đình được ban hành ngày 19/06/2014 theo Quốc Hội số 52/2014/QH13. Trong đó tại điểm 1 điều 2 chỉ ra rằng “HN tự nguyện, tiến bộ, một vợ một chồng, vợ chồng bình đẳng”. Và tại điều 3 khoản 1 giải thích rằng “HN là quan hệ giữa vợ chồng sau khi kết hôn” và khoản 5 giải thích “Kết hôn là việc nam và nữ xác lập