Luận văn Quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới bền vững trên địa bàn huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định

Nội dung tài liệu: Luận văn Quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới bền vững trên địa bàn huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ------------/------------ ----/---- HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRẦN ĐỨC MẠNH QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI BỀN VỮNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN XUÂN TRƢỜNG, TỈNH NAM ĐỊNH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI, NĂM 2019
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ------------/------------ ----/---- HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRẦN ĐỨC MẠNH QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI BỀN VỮNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN XUÂN TRƢỜNG, TỈNH NAM ĐỊNH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. PHÙNG VĂN HIỀN HÀ NỘI - NĂM 2019
3. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng, đề tài “Quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới bền vững trên địa bàn huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định” là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong Luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và được trích dẫn đầy đủ theo quy định. Tác giả Trần Đức M nh
4. LỜI CẢM ƠN Sau 2 năm học tập, tôi đã hoàn thành chương trình đào tạo cao học chuyên ngành Quản lý công. Tôi đã tiến hành nghiên cứu và hoàn thành đề tài “Quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới bền vững trên địa bàn huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định”, trong quá trình học tập, nghiên cứu và viết luận văn, tôi đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình của nhiều cơ quan, tổ chức và cá nhân. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các thầy, cô giáo giảng dạy chương trình cao học chuyên ngành Quản lý công, Học viện Hành chính Quốc gia đã giúp đỡ, tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện luận văn này. Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến TS. Phùng Văn Hiền - người đã trực tiếp hướng dẫn, chỉ bảo tận tình và đóng góp nhiều ý kiến quý báu, giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn tốt nghiệp. Tôi xin chân thành cảm ơn cán bộ, lãnh đạo Văn phòng Huyện ủy, Văn phòng HĐND - UBND huyện Xuân Trường, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Chi cục Thống kê huyện Xuân Trường và các xã trên địa bàn huyện Xuân Trường đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ, cộng tác để giúp tôi hoàn thành luận văn này. Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn cơ quan chủ quản, gia đình, người thân, bạn bè, đồng nghiệp đã động viên, giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này./. Hà Nội, ngày 30 tháng 12 năm 2019 Tác giả Trần Đức M nh
5. DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT BCĐ Ban chỉ đạo BCH Ban Chấp hành CDCCKT Chuyển dịch cơ cấu kinh tế CHQS Chỉ huy quân sự CNH-HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa CN-DV Công nghiệp - dịch vụ CN-TTCN Công nghiệp - Tiểu thủ công nghiệp CTMTQG Chương trình mục tiêu quốc gia DN Doanh nghiệp GTNT Giao thông nông thôn HĐND Hội đồng nhân dân HTX Hợp Tác xã KT-XH Kinh tế xã hội MTTQ Mặt trận Tổ quốc NN& PTNT Nông nghiệp và phát triển nông thôn NNNDNT Nông nghiệp, nông dân, nông thôn NNTS Nông nghiệp thủy sản NSNN Ngân sách Nhà nước NT Nông thôn PT Phát triển SX NN Sản xuất nông nghiệp SXKDDVNN Sản xuất kinh doanh dịch vụ nông nghiệp TDP Tổ dân phố TCT Tổ công tác THCS Trung học cơ sở TW Trung ương UBND Ủy ban nhân dân XDNTM Xây dựng nông thôn mới
6. MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1 Chƣơng 1. CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI BỀN VỮNG ...................................................................... 9 1.1. Những vấn đề chung của quản lý nhà nƣớc về xây dựng nông thôn mới bền vững ............................................................................................................... 9 1.1.1. Một số khái niệm cơ bản. ........................................................................... 9 1.1.1.1. Khái niệm quản lý .................................................................................... 9 1.1.1.2. Khái niệm về quản lý nhà nước. ............................................................. 10 1.1.1.3. Khái niệm về nông thôn và nông thôn mới. ........................................... 10 1.1.1.4. Khái niệm quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới. .................... 11 1.1.1.5. Khái niệm QLNN về xây dựng nông thôn mới bền vững. ...................... 12 1.1.2. Sự cần thiết phải xây dựng nông thôn mới ............................................. 12 1.1.3. Quan điểm, mục tiêu của xây dựng nông thôn mới ............................... 13 1.1.4. Đặc trưng, nguyên tắc của xây dựng nông thôn mới ............................. 14 1.1.5. Nội dung xây dựng nông thôn mới ......................................................... 16 1.2. Nội dung quản lý nhà nƣớc về xây dựng nông thôn mới bền vững ...... 23 1.2.1. Hoạch định chiến lược, quy hoạch xây dựng nông thôn mới ............... 23 1.2.2. Ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quản lý nhà nước và chính sách về xây dựng nông thôn mới ....................................................................... 24 1.2.3. Tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về XD NTM ..................................... 25 1.2. 4. Tổ chức chỉ đạo thực hiện các nội dung XD NTM ............................... 27 1.2.5. Kiểm tra, giám sát, sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm .............................. 30 1.3. Nguyên tắc quản lý nhà nƣớc về xây dựng nông thôn mới bền vững ... 31
7. 1.4. Các nhân tố ảnh hƣởng đến quản lý nhà nƣớc về xây dựng nông thôn mới bền vững ..................................................................................................... 32 1.5. Kinh nghiệm quản lý nhà nƣớc về xây dựng nông thôn mới bền vững ở một số địa phƣơng trong tỉnh và những bài học rút ra cho huyện Xuân Trƣờng ................................................................................................................ 35 TIỂU KẾT CHƢƠNG 1 ................................................................................... 43 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI BỀN VỮNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN XUÂN TRƢỜNG, TỈNH NAM ĐỊNH ......................................................................... 44 2.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế xã hội của huyện Xuân Trƣờng .................. 44 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên .................................................................................... 44 2.1.2. Điều kiện kinh tế - Xã hội ........................................................................ 45 2.2. Phân tích thực tr ng quản lý nhà nƣớc về xây dựng nông thôn mới bền vững trên địa bàn huyện Xuân Trƣờng trong thời gian qua ........................ 47 2.2.1. Những thuận lợi, khó khăn trong quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới .............................................................................................................. 47 2.2.2. Thực hiện quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Xuân Trường trong thời gian qua.......................................................... 49 2.3. Đánh giá thực tr ng quản lý nhà nƣớc về xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Xuân Trƣờng, tỉnh Nam Định ................................................ 59 2.3.1. Những kết quả đạt được và nguyên nhân ............................................... 59 2.3.2. Những yếu kém, hạn chế và nguyên nhân ............................................. 76 TIỂU KẾT CHƢƠNG 2 ................................................................................... 79 Chƣơng 3. PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI BỀN VỮNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN XUÂN TRƢỜNG, TỈNH NAM ĐỊNH ĐẾN NĂM 2020 VÀ NHỮNG NĂM TIẾP THEO .................................................. 80 3.1. Chủ trƣơng, quan điểm của tỉnh Nam Định về xây dựng nông thôn mới đến năm 2020 và những năm tiếp theo............................................................ 80 3.1.1 Chủ trương, quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ ........................................... 80
8. 3.1.2. Các nội dung thi đua ................................................................................ 84 3.2. Phƣơng hƣớng, mục tiêu xây dựng nông thôn mới bền vững trên địa àn huyện Xuân Trƣờng, tỉnh Nam Định đến năm 2020 và những năm tiếp theo ...................................................................................................................... 85 3.2.2. Mục tiêu .................................................................................................... 86 3.2.3. Nâng cao chất lượng các tiêu chí theo hướng bền vững. ...................... 87 3.3. Các nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu của quản lý nhà nƣớc về xây dựng nông thôn mới bền vững trên địa bàn huyện Xuân Trƣờng, tỉnh Nam Định đến năm 2020 và những năm tiếp theo............................................................ 98 3.3.1. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, nâng cao nhận thức, phát huy cao sự tham gia tích cực, chủ động của nhân dân và sự quan tâm của toàn xã hội. ................................................................................................................................. 98 3.3.2. Đẩy mạnh thực hiện các nội dung ây dựng NT bền vững. .............. 98 3.3.3. Tăng cường công tác lãnh đạo, điều hành, đôn đốc, kiểm tra, giám sát . 100 TIỂU KẾT CHƢƠNG 3 ................................................................................. 103 KẾT LUẬN ...................................................................................................... 104 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................... 105
9. DANH MỤC CÁC BIỂU Biểu 2.1: Danh sách các xã đạt chuẩn nông thôn mới .................................... 60 Biểu 2.2: Biểu tổng hợp thu nhập và tỷ lệ hộ nghèo huyện Xuân Trường ......... 66 Biểu 2.3: Lao động và tỷ lệ lao động có việc làm của huyện Xuân Trường .. 67 Biểu 2.4: Kết quả thực hiện các tiêu chí nông thôn mới ................................. 73
10. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Nông thôn là địa bàn chiến lược, là cơ sở và lực lượng để phát triển kinh tế xã hội bền vững, ổn định chính trị, bảo đảm an ninh, quốc phòng; giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc và bảo vệ môi trường sinh thái, những năm qua, Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều Chỉ thị, Nghị quyết về phát triển nông nghiệp, nông thôn và nông dân. Trực tiếp và toàn diện nhất là Nghị quyết số 26-NQ/TW, Hội nghị Trung ương 7 khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn với quan điểm: cần có bước phát triển mới về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, trong đó chú trọng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của cư dân nông thôn; xây dựng nền nông nghiệp toàn diện theo hướng hiện đại hóa, bền vững; xây dựng nông thôn mới có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội T-XH) hiện đại; cơ cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, xã hội Nông thôn ổn định; xây dựng giai cấp nông dân, củng cố liên minh công nông và đội ngũ trí thức thành nền tảng bền vững, bảo đảm thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa theo định hướng XHCN. Xây dựng nông thôn mới NT chính là giải pháp quan trọng thiết thực nhằm cụ thể hóa mục tiêu Nghị quyết Hội nghị lần thứ 7, BCH TW khóa X đã đề ra, tạo động lực quan trọng cho sự nghiệp công nghiệp hóa, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân nông thôn. Nông thôn mới có thể khái quát theo 5 nội dung cơ bản là: Làng xã văn minh, sạch đẹp, hạ tầng hiện đại; sản xuất phát triển bền vững theo hướng kinh tế hàng hóa; đời sống vật chất và tinh thần của nông dân, nông thôn ngày càng cao; bản sắc văn hóa dân tộc được giữ gìn; xã hội nông thôn an ninh tốt, quản lý dân chủ. Chính phủ đã ban hành Quyết định 800/QĐ-TTg, ngày 04/6/2010 về Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới, giai đoạn 2010 – 2020, nêu rõ 19 tiêu chí và 7 nhóm giải pháp. Có thể nói, đây là một chương trình trọng tâm, xuyên suốt của Nghị quyết 26-NQ/TW, là chương trình khung, tổng thể phát triển nông thôn đang triển khai ở địa bàn nông thôn trên phạm vi cả nước. Chính vì vậy thực hiện thành công chương trình xây dựng nông thôn 1