Luận văn Quản lý nhà nước về đào tạo nghề cho lao động dân tộc thiểu số trên địa bàn Thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk

Nội dung tài liệu: Luận văn Quản lý nhà nước về đào tạo nghề cho lao động dân tộc thiểu số trên địa bàn Thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ---/--- ---/--- HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA H HƯƠNG BKRÔNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG DÂN TỘC THIỂU SỐ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ BUÔN MA THUỘT, TỈNH ĐẮK LẮK CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ CÔNG MÃ SỐ: 8 34 04 03 Đắk Lắk – 2021
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ---/--- ---/--- HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA H HƯƠNG BKRÔNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG DÂN TỘC THIỂU SỐ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ BUÔN MA THUỘT, TỈNH ĐẮK LẮK CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ CÔNG MÃ SỐ: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. ĐINH KHẮC TUẤN Đắk Lắk – 2021
3. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Trong luận văn đã sử dụng thông tin từ nhiều nguồn tài liệu khác nhau và có trích dẫn rõ nguồn gốc. Tôi cam đoan rằng toàn bộ nội dung và số liệu trong luận văn này do tôi tự nghiên cứu, khảo sát và thực hiện. TÁC GIẢ H Hương Bkrông
4. LỜI CẢM ƠN Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành, sâu sắc tới Ban Giám đốc Học viện Hành chính Quốc gia, các thầy giáo, cô giáo khoa sau đại học và các phòng, ban, khoa của Học viện Hành chính Quốc gia đã giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu. Đặc biệt, tôi rất cám ơn TS. Đinh Khắc Tuấn người hướng dẫn khoa học – công tác tại Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Đắk Lắk đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này. Xin cám ơn lãnh đạo, chuyên viên Phòng Lao động, việc làm và giáo dục nghề nghiệp sở Lao động và Thương binh Xã hội tỉnh Đắk Lắk; Trường Cao đẳng Công Nghệ Tây Nguyên; Phòng Lao động và Thương binh Xã hội Thành phố, Văn phòng Ủy ban Nhân dân thành phố Buôn Ma Thuột và các đơn vị có liên quan của thành phố Buôn Ma Thuột đã tạo điều kiện cho tôi được nghiên cứu, tìm hiểu và chân thành cám ơn đồng nghiệp đã giúp đỡ, phối hợp trong công tác nghiên cứu. Tác giả luận văn H Hương Bkrông
5. MỤC LỤC Trang LỜI CAM ĐOAN LỜI CÁM ƠN MỤC LỤC DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT MỞ ĐẦU ...................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài luận văn ............................................................... 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài .................................................. 3 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài .............................................. 5 3.1. Mục đích nghiên cứu ............................................................................... 5 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................... 5 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................... 6 4.1. Đối tượng nghiên cứu .............................................................................. 6 4.2. Phạm vi nghiên cứu ................................................................................. 6 5. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................ 6 5.1. Phương pháp luận ................................................................................... 6 5.2. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................... 6 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn ......................................................... 7 6.1. Ý nghĩa lý luận................................................................................................ 7 6.2. Ý nghĩa thực tiễn ............................................................................................ 7 7. Kết cấu của luận văn ......................................................................................... 7 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG DÂN TỘC THIỂU SỐ ......................................... 8 1.1. Những khái niệm cơ bản .......................................................................... 8 1.2. Tính cấp thiết của quản lý nhà nước về đào tạo nghề cho lao động dân tộc thiểu số .............. ............................................................................................17
6. 1.3. Nội dung quản lý nhà nước về đào tạo nghề cho lao động dân tộc thiểu số....................... ................................................................................... .22 Tiểu kết chương 1 ........................................................................................ 30 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG DÂN TỘC THIỂU SỐ Ở THÀNH PHỐ BUÔN MA THUỘT GIAI ĐOẠN HIỆN NAY ....................................................... 32 2.1. Điều kiện phát triển của Thành phố Buôn Ma Thuột ............................. 32 2.2. Thực trạng lao động Dân tộc thiểu số và đào tạo nghề cho lao động dân tộc thiểu số ở Thành phố Buôn Ma Thuột ................................................... 37 2.3. Thực trạng quản lý nhà nước về đào tạo nghề cho Dân tộc thiểu số ở Thành phố Buôn Ma Thuột .......................................................................... 48 2.4. Đánh giá chung ..................................................................................... 61 Tiểu kết chương 2 ........................................................................................ 65 CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG DÂN TỘC THIỂU SỐ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ BUÔN MA THUỘT. .....................................................66 3.1. Quan điểm và định hướng hoàn thiện quản lý nhà nước về đào tạo nghề cho lao động dân tộc thiểu số trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột ............66 3.2. Giải pháp quản lý nhà nước về đào tạo nghề cho lao động dân tộc thiểu số trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột ........................................................ 70 3.3. Kiến nghị, đề xuất đối với thành phố Buôn Ma Thuột về công tác quản lý nhà nước về đào tạo nghề cho lao động dân tộc thiểu số............................... 79 Tiểu kết chương 3 ........................................................................................ 81 KẾT LUẬN ....... .......................................................................................... 83 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................... 85
7. DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Tên đầy đủ DTTS Dân tộc thiểu số ĐTN Đào tạo nghề HĐND Hội đồng Nhân dân KT – XH Kinh tế – Xã hội UBND Uỷ ban nhân dân XHCN Xã hội Chủ nghĩa LĐ TB & XH Lao động Thương binh và xã hội ANCT An ninh chính trị GD & ĐT Giáo dục và Đào tạo THPT Trung học phổ thong THCS Trung học cơ sở GDTX Giáo dục thường xuyên GDNN Giáo dục nghề nghiệp CNH-HĐH Công nghiệp hóa – hiện đại hóa
8. DANH MỤC BẢNG BIỂU S Bảng Nội dung Trang TT Đơn vị hành chính, tổng dân số và dân số là người DTTS 21 1 Bảng 2.1 33 xã phường trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột năm 2019 Dân số phân theo độ tuổi lao động thành phố Buôn Ma 2 Bảng 2.2 34 Thuột giai đoạn 2014 – 2019 Kết quả lao động DTTS trên địa bàn thành phố Buôn Ma 3 Bảng 2.3 37 Thuột được tham gia học nghề giai đoạn 2014 – 2019 Kết quả đào tạo nghề và giải quyết việc làm năm 2019 học 4 Bảng 2.4 viên có hộ khẩu thường trú tại thành phố Buôn Ma Thuột 40 của trường Cao đẳng Công nghệ Tây Nguyên 5 Bảng 2.5 Tổng hợp đào tạo nghề tại các trường, cơ sở dạy nghề 42 trên địa bàn Thành phố năm 2018 6 Bảng 2.6 Bảng tổng hợp đào tạo nghề tại các trường, cơ sở dạy nghề 43 trên địa bàn Thành phố năm 2019 7 Bảng 2.7 Bảng tổng hợp số lao động giải quyết việc làm tại các 44 phường, xã 8 Bảng 2.8 Bảng kết quả người lao động có việc làm sau đào tạo nghề 47 tại thành phố Buôn Ma Thuột năm 2014 – 2019
9. MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa hội nhập vào thị trường quốc tế, Việt Nam có một thế mạnh lớn nhất và cũng trong tương quan với các nước khác là nguồn nhân lực dồi dào, có khả năng tiếp thu nhanh công nghệ. Tuy nhiên, xét trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, năng suất lao động Việt Nam còn thấp. Đó là một bài toán cần lời giải để đưa đất nước tiến nhanh vào hội nhập. Vì vậy, đào tạo nguồn lực lao động đảm bảo trình độ chuyên môn và có tay nghề cao là nhiệm vụ cấp thiết hơn lúc nào hết. Trong đó, khi mà Việt Nam với một quốc gia có 54 dân tộc anh em cùng sinh sống và tỷ trọng lao động nông nghiệp đang còn chiếm khá cao thì công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn nói chung và lao động dân tộc thiểu số lại càng quan trọng và cấp thiết hơn. Trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa gắn với đô thị hóa của đất nước nói chung và trên địa bàn Thành phố Buôn Ma Thuột nói riêng, một diện tích đáng kể đất nông nghiệp đã và đang được chuyển thành đất xây dựng nhà ở, thương mại, Từ đó giảm dần người nông dân làm nông nghiệp mà chuyển sang làm các công việc phi nông nghiệp. Vì vậy việc đào tạo nghề cho lao động nông thôn là vấn đề cấp thiết, là một chủ trương lớn của Đảng và nhà nước trong phát triển kinh tế xã hội của đất nước ta; nhằm chuyển dịch cơ cấu lao động từ sản xuất nông nghiệp sang sản xuất công nghiệp, dịch vụ, từng bước nâng cao trình độ cho đội ngũ lao động có trình độ chuyên môn kỹ thuật. Chính vì vậy công tác đào tạo nghề cho lao động là công tác cần được quan tâm chú trọng hơn lúc nào hết. Đào tạo nghề cho lao động nói chung và cho lao động dân tộc thiểu số nói riêng là nhiệm vụ thường xuyên, có ý nghĩa quan trọng góp phần tích cực
10. trong giải pháp nâng cao tay nghề hướng tới việc đáp ứng nhu cầu về lao động có tay nghề trong tình hình hội nhập của đất nước. Trong thời gian qua, đào tạo nghề và đổi mới công tác đào tạo nghề là một trong những nhiệm vụ trọng tâm để nâng cao năng suất, chất lượng lao động, chuyển dịch cơ cấu lao động, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển. Vì vậy việc mở rộng quy mô đào tạo nghề cho người lao động, phục vụ có hiệu quả việc chuyển dịch cơ cấu lao động nông nghiệp, nông thôn, tạo nhiều việc làm có thu nhập cao, cải thiện đời sống cho người lao động; giảm nghèo bền vững, đảm bảo an sinh xã hội; đẩy nhanh chuyển dịch cơ cấu kinh tế và lao động nông nghiệp, nông thôn đã được triển khai tích cực trên phạm vi toàn Thành phố. Ở Tỉnh Đắk Lăk nói chung, Thành phố Buôn Ma Thuột nói riêng đang trong giai đoạn xây dựng và phát triển thành phố Buôn Ma Thuột thành đô thị Trung tâm vùng Tây nguyên (giai đoạn 2010 – 2020) theo Kết luận số số 67- KL/TW ngày 16/12/2019 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 thì công tác đào tạo nghề cho lao động dân tộc thiểu số là một trong những yếu tố cấp thiết, quan trọng được Tỉnh, Thành phố chỉ đạo quyết liệt để đáp ứng trình độ chuyên môn, tay nghề của lực lượng lao động nông thôn trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số trong xây dựng kinh tế địa phương. Thời gian qua, công tác đào tạo nghề cho lao động dân tộc thiểu số ở các địa phương trên địa bàn Thành phố đã có những chuyển biến tích cực, bước đầu đạt được những kết quả quan trọng. Nhìn chung công tác đào tạo nghề nói chung và lao động là người dân tộc thiểu số nói riêng trên địa bàn Thành phố Buôn Ma Thuột rất cần thiết cho việc nâng cao trình độ chuyên môn để đảm bảo trong việc phát triển nguồn nhân lực lao động xã hội đáp ứng yêu cầu chung, phù hợp tình hình thực tế