Luận văn Quản lý nhà nước về chất thải rắn sinh hoạt tại Việt Nam

Nội dung tài liệu: Luận văn Quản lý nhà nước về chất thải rắn sinh hoạt tại Việt Nam

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ / / HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN NGỌC PHÁT QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ CHẤT THẢI RẮN SINH HOẠT TẠI VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI - 2021
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ / / HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN NGỌC PHÁT QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ CHẤT THẢI RẮN SINH HOẠT TẠI VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRỊNH THỊ THỦY HÀ NỘI - NĂM 2021
3. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan, luận văn thạc sĩ quản lý công “Quản lý nhà nƣớc về chất thải rắn sinh hoạt tại Việt Nam” là công trình nghiên cứu của bản thân tôi. Các số liệu đƣợc sử dụng trong nghiên cứu luận văn có nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo sự tin cậy và kết quả trình bày trong luận văn đƣợc thu thập trong quá trình nghiên cứu là trung thƣc, chƣa từng đƣợc công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào. Tác giả Luận văn Nguyễn Ngọc Phát
4. LỜI CẢM ƠN Sau một quá trình học tập, nghiên cứu tại Học viện Hành chính Quốc gia. Em đã hoàn thành Luận văn cao học chuyên ngành Quản lý công. Trƣớc hết, em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Quý Thầy, Cô của Học viện Hành chính Quốc gia đã dành nhiều thời gian, tâm huyết để truyền dạy những kiến thức cũng nhƣ kinh nghiệm quý báu giúp em nâng cao đƣợc trình độ và khả năng ứng dụng những kiến thức đã học và thực tiễn công tác tại cơ quan. Đặc biệt, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Trịnh Thị Thủy – Cô đã trực tiếp hƣớng dẫn tận tình và giúp đỡ em hoàn thành luận văn tốt nghiệp. Em cũng xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo Viện Chiến lƣợc, Chính sách tài nguyên và môi trƣờng, các đồng nghiệp, gia đình và bạn bè đã hỗ trợ, tạo điều kiện trong suốt quá trình thu thập thông tin, số liệu cũng nhƣ có những ý kiến đóng góp giúp em hoàn thành luận văn. Mặc dù bản thân em đã rất cố gắng, tuy nhiên, do thời gian nghiên cứu và những kiến thức về mặt lý luận vẫn còn hạn chế nên luận văn không thể tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận đƣợc những ý kiến đóng góp của Quý Thầy, Cô, đồng nghiệp cùng độc giả để giúp đỡ em có điều kiện hoàn thiện hơn nữa. Em xin chân thành cảm ơn! Tác giả Luận văn Nguyễn Ngọc Phát
5. DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Bảo vệ môi trƣờng BVMT Chất thải nguy hại CTNH Chất thải rắn CTR Chất thải rắn sinh hoạt CTRSH Khoa học và Công nghệ KH&CN Kinh tế - Xã hội KT-XH Tài nguyên và Môi trƣờng TN&MT Nghị định – Chính Phủ NĐ-CP
6. MỤC LỤC DANH MỤC BẢNG DANH MỤC HÌNH MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 Chƣơng 1: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI CHẤT THẢI RẮN SINH HOẠT ..................................................................... 9 1.1. Khái quát về chất thải rắn sinh hoạt ...................................................... 9 1.1.1. Chất thải rắn và chất thải rắn sinh hoạt ........................................... 9 1.1.2. Nguồn phát sinh chất thải rắn sinh hoạt ........................................ 10 1.2. Tác động của chất thải rắn sinh hoạt .................................................... 13 1.2.1. Tác động của chất thải rắn sinh hoạt tới môi trƣờng .................... 13 1.2.2. Tác động của chất thải rắn sinh hoạt tới sức khỏe cộng đồng ...... 15 1.2.3. Tác động của chất thải rắn sinh hoạt đến kinh tế - xã hội............. 16 1.3. Quản lý nhà nƣớc đối với chất thải rắn sinh hoạt ................................ 17 1.3.1. Khái niệm quản lý nhà nƣớc về chất thải rắn sinh hoạt ................ 17 1.3.2. Sự cần thiết của quản lý nhà nƣớc về chất thải rắn sinh hoạt ....... 19 1.3.3. Vai trò của quản lý nhà nƣớc về chất thải rắn sinh hoạt ............... 20 1.3.4. Nội dung quản lý nhà nƣớc đối với chất thải rắn sinh hoạt .......... 21 1.3.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý nhà nƣớc đối với chất thải rắn sinh hoạt .................................................................................................. 25 1.4. Kinh nghiệm quản lý nhà nƣớc về chất thải rắn sinh hoạt tại một số nƣớc trên thế giới và bài học cho Việt Nam ........................................... 28 1.4.1. Hàn Quốc ...................................................................................... 28 1.4.2. Nhật Bản ........................................................................................ 30 1.4.3. Úc .................................................................................................. 31 1.4.4. Đài Loan ........................................................................................ 31 1.4.5. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam .............................................. 32
7. TIỂU KẾT CHƢƠNG 1.............................................................................. 37 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ CHẤT THẢI RẮN SINH HOẠT TẠI VIỆT NAM ....................................................................... 38 2.1. Khái quát về Việt Nam và tình hình phát sinh chất thải rắn sinh hoạt tại Việt Nam ..................................................................................................... 38 2.1.1. Điều kiện tự nhiên và tình hình kinh tế - xã hội ........................... 38 2.1.2. Tình hình phát sinh chất thải rắn sinh hoạt tại Việt Nam ............. 41 2.2. Thực trạng công tác quản lý nhà nƣớc về chất thải rắn sinh hoạt tại Việt Nam ..................................................................................................... 44 2.2.1. Hệ thống thể chế chính sách, pháp luật của nhà nƣớc .................. 44 2.2.2. Tổ chức bộ máy và cơ chế phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nƣớc về chất thải rắn sinh hoạt................................................................ 52 2.2.3. Công tác triển khai, thực hiện chính sách pháp luật về chất thải rắn sinh hoạt .................................................................................................. 62 2.2.4. Công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm trong quản lý nhà nƣớc về chất thải rắn sinh hoạt................................................................ 79 2.3. Đánh giá chung công tác quản lý nhà nƣớc về chất thải rắn sinh hoạt hiện nay tại Việt Nam ................................................................................. 82 2.3.1. Kết quả đạt đƣợc ........................................................................... 82 2.3.2. Hạn chế, yếu kém và nguyên nhân ............................................... 83 TIỂU KẾT CHƢƠNG 2.............................................................................. 88 Chƣơng 3: ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ CHẤT THẢI RẮN SINH HOẠT TẠI VIỆT NAM .................... 89 3.1. Định hƣớng quản lý nhà nƣớc về chất thải rắn sinh hoạt tại Việt Nam ..................................................................................................................... 89 3.1.1. Quan điểm ..................................................................................... 89 3.1.2. Mục tiêu ........................................................................................ 91
8. 3.2. Các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý nhà nƣớc về chất thải rắn sinh hoạt tại Việt Nam .......................................................................... 93 3.2.1. Hoàn thiện hệ thống chính sách pháp luật .................................... 93 3.2.2. Hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật .................... 94 3.2.3. Kiện toàn tổ chức bộ máy và cơ chế phối hợp giữa các cơ quan quản lý chất thải rắn sinh hoạt ................................................................ 95 3.2.4. Nâng cao năng lực đội ngũ công chức hoạt động trong quản lý nhà nƣớc về chất thải rắn sinh hoạt................................................................ 97 3.2.5. Tăng cƣờng công tác xây dựng và thực hiện quy hoạch quản lý chất thải rắn ............................................................................................. 99 3.2.6. Tăng cƣờng công tác thanh kiểm tra trong quản lý chất thải rắn sinh hoạt ................................................................................................ 100 3.2.7. Đẩy mạnh xã hội hóa đối với xử lý chất thải rắn sinh hoạt ........ 102 3.2.8. Đẩy mạnh xử lý chất thải rắn sinh hoạt theo khâu ...................... 103 3.2.9. Tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, sự tham gia và trách nhiệm của ngƣời dân ............................................................................. 107 3.2.10. Tăng cƣờng hợp tác quốc tế ...................................................... 109 TIỂU KẾT CHƢƠNG 3............................................................................ 111 KẾT LUẬN ................................................................................................... 112 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................... 114 PHỤ LỤC ...................................................................................................... 118 PHỤ LỤC 2: .................................................................................................. 124
9. DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1: Phân loại chất thải rắn sinh hoạt ..................................................... 11 Bảng 1.2: Thành phần chất thải rắn đô thị tại một số quốc gia ...................... 12 Bảng 2.1: Vốn đầu tƣ phát triển toàn xã hội năm 2019 .................................. 40 Bảng 2.2: Khối lƣợng chất thải rắn sinh hoạt đô thị phát sinh năm 2019 ...... 43 Bảng 2.3: Khối lƣợng chất thải rắn sinh hoạt đô thị phát sinh năm 2019 ...... 43 Bảng 2.4: Các tỉnh thành phố có lƣợng phát sinh CTR trên 1000 tấn/ngày ... 44 Bảng 3.1: Công nghệ xử lý CTRSH ............................................................. 106
10. DANH MỤC HÌNH Hình 1.1: Nguồn gốc phát sinh CTRSH ......................................................... 11 Hình 2.1: Tỷ lệ đóng góp GDP giữa các ngành kinh tế năm 2019 ................. 40 Hình 2.1 : Tỷ lệ thu gom CTRSH đô thị ......................................................... 69 Hình 2.2: Tỷ lệ thu gom CTRSH nông thôn ................................................... 70 Hình 2.3: Tỷ lệ xử lý chất thải theo các phƣơng pháp .................................... 73 Hình 2.4: Quy trình đốt thu hồi năng lƣợng điển hình ................................... 76 Hình 2.5: Quy trình sản xuất phân compost ................................................... 77 Hình 2.6: Quy trình Cacbon hóa ..................................................................... 78