Luận văn Quản lý nhà nước đối với người lao động nước ngoài tại tỉnh Luang Nam Tha, nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay

Nội dung tài liệu: Luận văn Quản lý nhà nước đối với người lao động nước ngoài tại tỉnh Luang Nam Tha, nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA DAO SAYYATHONG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI NGƯỜI LAO ĐỘNG NƯỚC NGOÀI TẠI TỈNH LUANG NAM THA, NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO HIỆN NAY LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG Hà Nội, năm 2020
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA DAO SAYYATHONG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI NGƯỜI LAO ĐỘNG NƯỚC NGOÀI TẠI TỈNH LUANG NAM THA, NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO HIỆN NAY CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ CÔNG MÃ SỐ: 8 34 04 03 Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Viết Định Hà Nội, năm 2020
3. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và rõ ràng. Đề tài nghiên cứu một cách độc lập, không có sự sao chép kết quả của bất cứ đề tài nào đã có trong lĩnh vực này. Lời cam đoan này của tôi là đúng sự thật và tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm. Ngày tháng năm 2020 Học viên Dao SAYYATHONG
4. LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành chương trình đào tạo thạc sĩ Quản lý công tại Học viện Hành chính Quốc gia, bên cạnh sự cố gắng của bản thân tôi đã nhận được sự động viên, hướng dẫn, giảng dạy và nhiều ý kiến đóng góp quý báu của các Thầy giáo, Cô giáo, gia đình, bạn bè trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn chân thành của mình tới Ban lãnh đạo Học viện Hành chính Quốc gia, các Thầy giáo, Cô giáo Khoa Sau đại học, các Khoa chuyên môn, quý thầy, cô cơ sở Học viện Hành chính Quốc gia Tôi cảm ơn sự giúp đỡ của cơ quan tôi đang công tác, gia đình, bạn bè, tập thể lớp Cao học đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi hoàn thành khóa học và luận văn. Đặc biệt tôi trân trọng biết ơn TS. Nguyễn Viết Định, giáo viên hướng dẫn đã dành nhiều thời gian và trí lực trực tiếp hướng dẫn, tận tình giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn tất luận văn này. Xin trân trọng cám ơn! Tác giả luận văn Dao SAYYATHONG
5. DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1 Quy mô và nguồn lực, độ tăng trưởng GDP của tỉnh Laung Nam Tha ................................................................................................................... 37 Bảng 2.2: Thống kê dân số tại tỉnh Luang Nam Tha năm 2020 ..................... 38 Bảng 2.3: Thực trạng lao động nước ngoài tại tỉnh giai đoạn 2016-2020 ...... 39 Bảng 2.4: Thống kê số lao động nước ngoài tại tỉnh Luang Nam Tha theo giới tính giai đoạn 2016 – 2020 .............................................................................. 40 Bảng 2.5 Thống kê số lao động nước ngoài tại tỉnh Luang Nam Tha theo độ tuổi giai đoạn 2016– 2020 ............................................................................... 41 Bảng 2.6: Thống kê số lao động nước ngoài tại tỉnh Luang Nam Tha theo quốc tịch giai đoạn 2016-2020 ........................................................................ 42 Bảng 2.7:Thống kê số lao động nước ngoài tại tỉnh Luang Nam Tha theo ngành nghề giai đoạn 2016– 2020 ................................................................. 43 Bảng 2.8: Thu nhập trung bình/tháng của người lao động nước ngoài tại Luang Nam Tha theo các nhóm ngành nghề .................................................. 43 Bảng 2.9: Tình hình số lao động nước ngoài ở tỉnh Luang Nam Tha giai đoạn 2016 - 2020 ...................................................................................................... 44 Bảng 2.10 Thống kê cấp thẻ lao động nước ngoài tỉnh Luang Nam Tha 60 Bảng 2.11 Thống kê cấp thẻ miễn phí cho lao động ngoài tỉnh Luang Nam Tha 61
6. MỤC LỤC MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI LAO ĐỘNG NƯỚC NGOÀI ..................................................................................... 7 1.1. Khái niệm cơ bản liên quan đề tài nghiên cứu ........................................... 7 1.2. Quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài ...................................... 13 1.3. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về lao động nước ngoài ở Việt Nam ........... 28 Tiểu kết chương1 ............................................................................................. 33 CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI NGƯỜI LAO ĐỘNG NƯỚC NGOÀI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH LUANG NAM THA CHDCND LÀO ............................................................................................... 34 2.1. Tổng quan về tỉnh Luang nam tha CHDCND Lào .................................. 34 2.2. Phân tích thực trạng quản lý nhà nước về lao động nước ngoài tại tỉnh Luang Nam Tha, nước CHDCND Lào ........................................................... 39 2.3. Đánh giá thực trạng quản lý nhà nước đối với người lao động nước ngoài trên địa bàn tỉnh Luang Nam Tha ................................................................... 73 Tiểu kết chương 2 ............................................................................................ 83 CHƯƠNG 3. QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI NGƯỜI LAO ĐỘNG NƯỚC NGOÀI Ở TỈNH LUANG NAM THA, NƯỚC CHDCND LÀO .............................................. 84 3.1. Quan điểm của Đảng nhân dân cách mạng Lào về quản lý lao động nước ngoài ................................................................................................................ 84 3.2. Một số giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước đối với người lao động nước ngoài ở tỉnh Luang Nam Tha ................................................................. 86 Tiểu kết chương 3 .......................................................................................... 103 KẾT LUẬN ................................................................................................... 104 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................... 106
7. DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Cụm từ đầy đủ CHDCND : Cộng hoà Dân chủ Nhân dân QLNN : Quản lý nhà nước GNI : Thu nhập quốc gia UBND : Ủy ban nhân dân LĐNN : Lao động nước ngoài WTO : Tổ chức thương mại Thế giới ASEAN : Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á LĐ : Lao động FDI : Đầu tư trực tiếp nước ngoài HĐND : Hội đồng nhân dân NNN : Người nước ngoài GPLĐ : Giấy phép lao động
8. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Qua gần 20 năm thực hiện công cuộc đổi mới do Đảng nhân dân Cách mạng Lào khởi xướng và lãnh đạo, bắt đầu từ Đại hội Đảng toàn quốc lần thức VI của Đảng, đã mở đường cho một thời kỳ phát triển kinh tế hàng hóa nhiều thành phần và mở cửa, hội nhập với thế giới. Quá trình hội nhập kinh tế quốc tế đã đem lại nhiều cơ hội về việc làm, đặc biệt là việc làm theo hướng công nghiệp với hàm lượng vốn, tri thức cao. Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng lao động người nước ngoài còn nhiều vấn đề tồn tại trong quản lý nhà nước cần phải được bổ sung đó là các cơ sở pháp lý còn thiếu; các rào cản pháp lý về di chuyển lao động nước ngoài đã được nới lỏng, các quan hệ kinh tế, đối ngoại lao động được thiết lập. Do đó, cùng với việc thúc đẩy kêu gội đầu tư từ các doanh nghiệp nước ngoài và thương mại quốc tế, thực trạng dòng lao động nước ngoài tại Lào đến từ nhiều châu lục khác nhau cũng tăng lên. Lực lượng này đã bổ sung cho thị trường lao động trong nước khi nguồn nhân lực nội địa chưa đáp ứng được. Lao động nước ngoài đã đóng góp vào sự phát triển và tăng trưởng kinh tế đất nước tuy nhiên, lực lượng này cũng đã mang đến không ít những hệ lụy trong quản lý nhà nước về quản lý thị trường lao động, quản lý an ninh, trật tự xã hội. Trong những năm gần đây, quản lý nhà nước đối với người lao động nước ngoài đã được Đảng và Nhà nước CHDCND Lào hết sức quan tâm nhằm thực hiện đúng các cam kết trên diễn đàn chung thế giới, đồng thời đảm bảo sự phát triển lành mạnh, cạnh tranh, bình đẳng và bảo vệ lao động trong nước. Tuy vậy, vẫn còn một số hạn chế nhất định, trong đó vừa chưa định hướng quy hoạch chiến lược phát triển vừa chưa quản lý, kiểm soát chặt chẽ 1
9. được người lao động nước ngoài di chuyển vào nước nên tình trạng lao động không xin giấy phép, không gia hạn giấy phép, làm việc không đúng trình độ đã được cấp phép; vi phạm an ninh trật tự ngày càng gia tăng. Chính vì lẽ đó đòi hỏi cần phải có sự tác động của quản lý nhà nước để phát triển lành mạnh thị trường lao động và an ninh việc làm nội địa thúc đẩy sự tăng trưởng kinh tế, ổn định chính trị xã hội. Luang Nam Tha là một tỉnh nằm ở phía Bắc của nước CHDCND Lào có vị trí địa lý thuận lợi, nhiều tiềm năng phát triển kinh tế; nhiều dự án đầu tư đã được triển khai trên địa bàn và kéo theo các lao động người nước ngoài đến làm việc trong các lĩnh vực và kinh doanh, số liệu thống kê cho thấy từ năm 2016 đến năm 2020 có gần 19.000 lao động người nước ngoài đến cư trú trên địa bàn tỉnh [52; 53; 54; 55]; Với lực lượng lao động người nước ngoài này đã làm ảnh hưởng lớn công ăn việc làm ở địa phương. Trước yêu cầu đảm bảo cân đối cung cầu về việc làm trong tỉnh và đảm bảo các vấn đề về an ninh, trật tự. Vì vậy công tác quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài cũng đang đặt ra cho chính quyền nhiều vấn đề cần nghiên cứu và giải quyết trong thực tế. Vì lý do đó, tôi lựa chọn đề tài: “Quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài tại tỉnh Luang Nam Tha nước CHDCND Lào hiện nay” làm luận văn tốt nghiệp chương trình thạc sỹ quản lý công. 2. Tình hình nghiên cứu Nghiên cứu về cơ sở thực tiễn của các nước trong quản lý đối với lao động nước ngoài có các công trình như: Sách tham khảo: “Xuất khẩu lao động của một số nước Đông Nam Á kinh nghiệm và bài học”, Nguyễn Thị Hồng Bích, 2007 [30].Tài liệu này trình bày những vấn đề lý luận và thực tiễn về xuất khẩu lao động ở Đông Nam Á. Trong đó có những vấn đề lý luận về sự dịch chuyển lao động quốc tế như đề cập đến khái niệm thị trường lao động quốc tế, tình hình xuất khẩu lao động 2
10. trên thế giới: nguyên nhân, tính chất, đặc điểm và các xu hướng xuất khẩu lao động hiện nay (thay đổi về sự dịch chuyển lao động di cư, sự bùng phát di cư bất hợp pháp, nữ hóa di cư ). Tài liệu đã tiến hành khảo sát thực tiễn về tình hình xuất khẩu lao động ở một số nước Đông Nam Á (Malaysia, Philippine, Indonesia, Thái Lan) cụ thể là: chính sách xuất khẩu lao động (cơ sở và quá trình hình thành); công tác tổ chức và xuất khẩu lao động (hệ thống tuyển mộ, công tác đào tạo, chuẩn bị cho nguồn nhân lực, vai trò quản lý của Nhà nước, số lượng xuất khẩu và những thị trường chính ); những vấn đề phát sinh và cách giải quyết. Trên cơ sở đó, các tác giả đã phân tích thực trạng xuất khẩu lao động của Việt Nam, chủ trương và đề cập đến những giải pháp hiệu quả cho hoạt động xuất khẩu lao động của Việt Nam. Quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài là vấn đề nhận được nhiều sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, của người dân và toàn xã hội, tuy nhiên đây là đề tài rất mới vì vậy các nghiên cứu có liên quan chỉ mới dừng lại ở những bài viết trên các báo, tạp chí, các chia sẻ trên diễn đàn trong đó ở Việt Nam bao gồm các nghiên cứu sau đây: - Tác giả Cao Nhất Linh (2009), “Bảo vệ quyền, lợi ích của người lao động nước ngoài ở Việt Nam”, Tạp chí Nghiên cứu Lập pháp số 142; Tác giả đã chỉ rõ các quyền và lợi ích của người lao động nước ngoài đang làm việc và lao động ở Việt Nam [3]. - Tác giả Cao Nhất Linh (2007), “Lao động nước ngoài tại Việt Nam trong thời kỳ hội nhập, Tạp chí Nghiên cứu Lập pháp số 4 [4]. - Tác giả Phan Huy Đường – Tô Hiến với “Lao động nước ngoài ở Việt Nam: Thực trạng và giải pháp ”, Tạp chí Lao động và hội, số 402, năm 2011; Tác giả đã chỉ rõ thực trạng và các giải pháp để nâng cao hoạt động quản lý đối với lao động nước ngoài ở Việt Nam [17]. - Tác giả Phan Huy Đường – Đỗ Thị Dung với “Một số vấn đề đặt ra trong thực hiện các quy định pháp luật về lao động nước ngoài ở Việt Nam và 3