Luận văn Quản lý nhà nước đối với hoạt động Logistics trên địa bàn Thành phố Hà Nội

Nội dung tài liệu: Luận văn Quản lý nhà nước đối với hoạt động Logistics trên địa bàn Thành phố Hà Nội

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THỊ TÂM QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG LOGISTICS TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI, 2021
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THỊ TÂM QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG LOGISTICS TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. ĐỖ THỊ KIM TIÊN HÀ NỘI, 2021
3. LỜI CAM ĐOAN Tác giả xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của bản thân tác giả. Các kết quả nghiên cứu và kết luận trong luận văn là trung thực, không sao chép từ bất kỳ nguồn nào hoặc hình thức nào. Việc tham khảo các nguồn tài liệu (nếu có) đã được thực hiện trích dẫn và ghi nguồn tài liệu tham khảo đúng quy định. Tác giả Nguyễn Thị Tâm
4. LỜI CẢM ƠN Đề tài “Quản lý nhà nước đối với hoạt động Logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội“ được hoàn thành tại Học viện Hành chính Quốc Gia. Trong suốt quá trình nghiên cứu, ngoài sự phấn đấu nỗ lực của bản thân, tác giả đã nhận được sự chỉ bảo, giúp đỡ tận tình của các thầy giáo, cô giáo, bạn bè và đồng nghiệp. Tác giả xin chân thành cảm ơn TS. Đỗ Thị Kim Tiên, người trực tiếp hướng dẫn tác giả hoàn thành luận văn này. Tác giả xin chân thành cảm ơn giáo viên chủ nhiệm cùng toàn thể các thầy, cô giáo và cán bộ Học viện Hành chính Quốc Gia đã giảng dạy và giúp đỡ để tôi có thể hoàn thành khóa học và luận văn. Mặc dù đã cố gắng để hoàn thiện luận văn, tuy nhiên do kinh nghiệm nghiên cứu chưa nhiều, thời gian nghiên cứu ngắn, luận văn không thể tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế. Tác giả rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến quý báu của Quý thầy cô và các bạn để bản thân được hoàn thiện hơn. Xin trân trọng cảm ơn! Hà Nội, ngày tháng năm 2021 Tác giả Nguyễn Thị Tâm
5. MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN DANH MỤC VIẾT TẮT MỤC LỤC DANH MỤC BẢNG BIỂU MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 Chương 1. CƠ SỞ KHOA HỌC ...................................................................... 8 1.1. Những vấn đề chung về hoạt động logistics ............................................. 8 1.1.1 Khái niệm, đặc điểm hoạt động logistics ................................................ 8 1.1.2. Vai trò của hoạt động logistics ............................................................. 12 1.2. Quản lý nhà nước đối với hoạt động logistics ........................................ 17 1.2.1. Khái niệm của quản lý nhà nước đối với hoạt động logistics .............. 17 1.2.2. Tổ chức bộ máy quản lý nhà nước đối với hoạt động logistics ........... 18 1.2.3. Nguyên tắc quản lý nhà nước đối với hoạt động logistics ................... 21 1.2.4. Sự cần thiết của quản lý nhà nước đối với hoạt động logistics ........... 21 1.2.5. Nội dung quản lý nhà nước đối với hoạt động logistics ...................... 23 1.2.6. Các tiêu chí đánh giá hoạt động quản lý nhà nước đối với logistics. .. 26 1.3. Các yếu tố chi phối quản lý nhà nước đối với hoạt động logistics ......... 30 1.3.1. Các yếu tố chủ quan ............................................................................. 30 1.3.2. Các yếu tố khách quan ......................................................................... 32 1.4. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về hoạt động logictics ở chính quyền địa phương một số nước trên thế giới. ................................................................. 34 1.4.1. Kinh nghiệm QLNN đối với hoạt động logistics của Singapore ......... 34 1.4.2. Kinh nghiệm QLNN đối với hoạt động logistics của Trung Quốc ...... 38 1.4.3 Kinh nghiệm QLNN đối với hoạt động logistics của Nhật Bản ........... 41
6. 1.5. Bài học rút ra cho quản lý nhà nước đối với hoạt động Logistics của thành phố Hà Nội ........................................................................................... 44 Tiểu kết chương 1 .......................................................................................... 47 Chương 2 . THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG LOGISTICS TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI .................. 48 2.1. Khái quát tình hình phát triển kinh tế trên địa bàn thành phố Hà Nội .... 48 2.2. Thực trạng hoạt động logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội .............. 53 2.2.1. Kết cấu hạ tầng phục vụ hoạt động logistics ........................................ 53 2.2.2. Tình hình hoạt động logistics ............................................................... 60 2.2.3. Tình hình sử dụng dịch vụ logistics ..................................................... 69 2.3. Tình hình quản lý nhà nước đối với hoạt động logistics ........................ 70 2.3.1. Ban hành và phổ biến chính sách, pháp luật, kế hoạch về hoạt động logistics ........................................................................................................... 70 2.3.2. Phân công, phối hợp các cơ quan quản lý nhà nước đối với hoạt động logistics ........................................................................................................... 73 2.3.3. Thực thi chính sách đối với hoạt động logistics .................................. 74 2.3.4. Thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động logistics ................................ 80 2.4. Đánh giá tình hình quản lý nhà nước đối với hoạt động logistics .......... 80 2.4.1. Những kết quả đạt được ....................................................................... 80 2.4.2. Những hạn chế ..................................................................................... 82 2.4.3. Nguyên nhân của những hạn chế ......................................................... 85 Tiểu kết chương 2 .......................................................................................... 91 Chương 3. QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG LOGISTICS TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI ................................................................................................. 92 3.1. Quan điểm hoàn thiện quản lý nhà nước đối với hoạt động logistics. .... 92 3.1.1. Quan điểm của Đảng và Nhà nước về hoạt động logistics .................. 92 3.1.2. Chính sách của thành phố Hà Nội về hoạt động logistics ................... 94
7. 3.2. Các giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước đối với hoạt động logistics. 96 3.2.1. Bộ Giao thông vận tải cần phối hợp, triển khai xây dựng và hoàn thiện hạ tầng giao thông trên địa bàn thành phố Hà Nội. ....................................... 96 3.3.2. Phát triển hệ thống doanh nghiệp logictics đáp ứng nhu cầu thị trường tại thành phố Hà Nội hiện nay ....................................................................... 97 3.3.3. Cải cách hành chính trong hoạt động logictics .................................... 99 3.3.4. Đầu tư phát triển vận tải nội địa ......................................................... 101 3.3.5. Hoàn thiện các cơ sở hạ tầng phục vụ dịch vụ logictics .................... 103 3.3.6. Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực ................................................ 104 3.3.7. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ trong QLNN đối với hoạt động logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội theo hướng phát triển E-logistics. .................................................................................................... 106 3.3. Kiến nghị ............................................................................................... 107 3.3.1. Kiến nghị với Chính phủ .................................................................... 107 3.3.2. Kiến nghị với UBND thành phố Hà Nội ............................................ 109 Tiểu kết chương 3 ........................................................................................ 111 KẾT LUẬN .................................................................................................. 112 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 114
8. DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 1. Tốc độ tăng trưởng GRDP Hà Nội giai đoạn 2014 – 2019 ............... 49 Bảng 2: Kim ngạch xuất khẩu trên địa bàn Thành phố................................... 50 giai đoạn 2014 – 2019 ..................................................................................... 50 Bảng 3: Kim ngạch nhập khẩu trên địa bàn Thành phố giai đoạn 2014 – 2019 ......................................................................................................................... 51 Bảng 4: Khối lượng hàng hóa vận chuyển trên địa bàn Thành phố giai đoạn 2013 - 2019 ...................................................................................................... 62 Bảng 5: Tổng mức bán lẻ hàng hóa thành phố Hà Nội thời kỳ 2015 - 2019 . 64 Bảng 6: Khối lượng hàng hóa luân chuyển trên địa bàn Thành phố giai đoạn 2015 – 2019 ..................................................................................................... 65 Bảng 7: Đánh giá năng lực logistics Việt Nam giai đoạn 2007-2016 ........... 67 Bảng 8: Doanh thu vận tải, kho bãi và dịch vụ hỗ trợ vận tải phân theo loại hình kinh tế của thành phố Hà Nội, 2013 - 2019 ............................................ 67 Bảng 9: Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) ngành vận tải, kho bãi theo giá hiện hành trên địa bàn thành phố Hà Nội giai đoạn 2013 - 2019 ........................... 68
9. MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của luận văn Cùng với đường lối đổi mới và hội nhập kinh tế quốc tế, ngành giao nhận ngoại thương cũng đang trên bước đường hội nhập với ngành giao nhận thế giới. Một trong những phát triển lớn trong hoạt động giao nhận vận tải hiện đại là hoạt động logistics. Logistics là một hoạt động dịch vụ quan trọng trong cơ cấu tổng thể nền kinh tế quốc dân, đóng vai trò hỗ trợ, kết nối và thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội của cả nước cũng như từng địa phương, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế. Tại Việt Nam, logistics được phát triển từ những năm 1990. Tuy nhiên, chỉ trong một thời gian ngắn, logistics đã phát triển mạnh mẽ, khẳng định vai trò đặc biệt quan trọng trong nền kinh tế. Đến nay, hệ thống chính sách, pháp luật về logistics ngày càng được hoàn thiện; kết cấu hạ tầng logistics trong những năm qua đã có những chuyển biến rõ nét, nhiều công trình lớn, hiện đại đã được đầu tư và đưa vào khai thác, sử dụng, phát huy tốt hiệu quả; dịch vụ logistics của Việt Nam có tốc độ tăng trưởng tương đối cao đạt 12% đến 14%, tỉ lệ doanh nghiệp thuê ngoài dịch vụ logistics đạt khoảng 60-70%, đóng góp khoảng 4-5% GDP. Theo Báo cáo của Ngân hàng Thế giới năm 2018, chỉ số năng lực hoạt động logistics (LPI) của Việt Nam xếp hạng 39/160 nước tham gia nghiên cứu, tăng 25 bậc so với năm 2016 và vươn lên đứng thứ 3 trong các nước ASEAN. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được trong thời gian qua, ngành logistics Việt Nam vẫn còn những tồn tại, hạn chế. Đặc biệt là chi phí dịch vụ logistics ở nước ta còn khá cao, làm tăng giá thành, giảm sức cạnh tranh của hàng hoá Việt Nam nói riêng, sức cạnh tranh của cả nền kinh tế Việt Nam nói chung. Nguyên nhân cơ bản là do công tác quy hoạch giữa các ngành, lĩnh vực 1
10. vẫn còn chưa có sự kết nối chặt chẽ với nhau; cơ sở hạ tầng giao thông, thương mại, công nghệ thông tin còn hạn chế, việc kết nối với các nước trong khu vực còn chậm; sự kết hợp giữa thương mại điện tử và logistic chưa thực sự hiệu quả. Bên cạnh đó, năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ logistics ở Việt Nam còn chưa cao so với các nước trong khu vực và thế giới. Việt Nam chưa có các doanh nghiệp lớn, cung ứng đồng bộ các dịch vụ logistics; nguồn nhân lực cho hoạt động logistics còn chưa đáp ứng được yêu cầu. Thủ đô Hà Nội sau khi mở rộng đã phát triển toàn diện theo cả chiều rộng và chiều sâu, có sự phối hợp hài hòa giữa phát triển kinh tế với phát triển văn hóa, xã hội. Quá trình tái cấu trúc nền kinh tế đang được thúc đẩy với nhiều tiến bộ trong cơ chế, chính sách quản lý của Thủ đô. Bên cạnh đó, Thành phố rất nỗ lực ban hành và thực hiện những chính sách hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp phát triển. Các nguồn lực ngày càng được khai thác và phối hợp sử dụng hiệu quả. Khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài phát triển với tốc độ lớn, có mức tăng trưởng cao, đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút vốn và nâng cao công nghệ cùng kỹ năng quản lý. Ngoài những kết quả đạt được, thành phố Hà Nội hiện vẫn phải đối mặt với nhiều vấn đề khó khăn. Năng lực cạnh tranh của nhiều sản phẩm dịch vụ, cũng như sức hấp dẫn của môi trường đầu tư còn chưa cao, dẫn đến sức cạnh tranh của nền kinh tế và của các doanh nghiệp còn thấp. Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế vẫn diễn ra chậm, đặc biệt là hoạt động Logistics trên địa bàn chủ yếu là hoạt động của các doanh nghiệp nhỏ và vừa, quy mô vốn thấp và còn phụ thuộc nhiều vào vốn vay. Vì vậy, Thủ đô Hà Nội chưa phát huy và khai thác hiệu quả tiềm năng hoạt động Logistics của vùng trọng điểm phía Bắc và thủ đô của cả nước. Từ đó tôi xin chọn đề tài: “Quản lý nhà nước đối với hoạt động Logistics trên địa bàn thành phố Hà Nội” làm luận văn thạc sỹ quản lý công. 2