Luận văn Phổ biến giáo dục pháp luật cho nông dân – từ thực tiễn tỉnh Thái Nguyên

Nội dung tài liệu: Luận văn Phổ biến giáo dục pháp luật cho nông dân – từ thực tiễn tỉnh Thái Nguyên

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ / / HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THỊ GIANG PHỔ BIẾN GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO NÔNG DÂN – TỪ THỰC TIỄN TỈNH THÁI NGUYÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH HÀ NỘI - NĂM 2020
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ / / HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THỊ GIANG PHỔ BIẾN GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO NÔNG DÂN – TỪ THỰC TIỄN TỈNH THÁI NGUYÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH Chuyên ngành: Luật Hiến pháp và Luật Hành chính Mã số: 8 38 01 02 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN MINH SẢN HÀ NỘI - NĂM 2020
3. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Kết quả trong luận văn chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Các số liệu, ví dụ và trích dẫn trong luận văn bảo đảm tính chính xác và trung thực. Tôi xin chân thành cảm ơn. Người cam đoan Nguyễn Thị Giang
4. LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành cảm ơn đến các giảng viên công tác tại Học viện Hành chính Quốc gia, các giảng viên khoa Luật – Học viện Hành chính Quốc gia, các giảng viên giảng dạy lớp Cao học LH4-B4 đã tạo điều kiện tốt nhất trong thời gian tôi học tập, nghiên cứu tại trường. Xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến TS Nguyễn Minh Sản, người đã tận tình chỉ bảo, hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn. Xin cảm ơn Ban lãnh đạo, các đồng chí, đồng nghiệp tại Trường Chính trị tỉnh Thái Nguyên, Sở Nội vụ tỉnh Thái Nguyên, Hội Nông dân tỉnh Thái Nguyên đã nhiệt tình giúp đỡ tôi hoàn thành công trình nghiên cứu. Xin phép gửi lời cảm ơn chân thành đến Ban Giám đốc, lãnh đạo Ban quản lý đào tạo Sau đại học, Học viện Hành chính quốc gia; cô giáo chủ nhiệm lớp LH4-B4 đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình học tập và thực hiện luận văn.
5. MỤC LỤC MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO NÔNG DÂN ......................................................................................... 8 1.1. NÔNG DÂN ........................................................................................ 8 1.1.1. Khái niệm nông dân ....................................................................... 8 1.1.2. Đặc điểm nông dân ......................................................................... 9 1.1.3. Vị trí, vai trò của nông dân ........................................................... 13 1.2. PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO NÔNG DÂN............... 18 1.2.1. Khái niệm, đặc điểm phổ biến, giáo dục pháp luật cho nông dân . 18 1.2.2. Mục đích phổ biến, giáo dục pháp luật cho nông dân ................... 24 1.2.3. Đối tượng phổ biến, giáo dục pháp luật cho nông dân ................. 27 1.2.4. Nội dung phổ biến, giáo dục pháp luật cho nông dân ................... 27 1.2.5. Hình thức, phương pháp phổ biến, giáo dục pháp luật cho nông dân ............................................................................................................... 29 1.2.6. Chủ thể phổ biến, giáo dục pháp luật cho nông dân ..................... 31 1.2.7. Vai trò của PBGDPL cho nông dân .............................................. 33 1.3. CÁC YẾU TỐ BẢO ĐẢM ĐẾN PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO NÔNG DÂN ........................................................................ 37 1.3.1. Hệ thống pháp luật cho nông dân ................................................. 37 1.3.2. Tổ chức bộ máy thực hiện chức năng, nhiệm vụ phố biến, giáo dục pháp luật cho nông dân .......................................................................... 39 1.3.3. Đội ngũ cán bộ, công chức thực hiện phố biến, giáo dục pháp luật cho nông dân .......................................................................................... 40 1.3.4. Nguồn lực tài chính tổ chức thực hiện phố biến, giáo dục pháp luật cho nông dân .......................................................................................... 40
6. Chương 2: THỰC TRẠNG PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO NÔNG DÂN TẠI TỈNH THÁI NGUYÊN ................................................... 44 2.1. KHÁI QUÁT VỀ ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ, XÃ HỘI VÀ NÔNG DÂN TỈNH THÁI NGUYÊN....................................................... 44 2.1.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội tại tỉnh Thái Nguyên ............... 44 2.1.2. Nông dân tỉnh Thái Nguyên .......................................................... 48 2.2. PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO NÔNG DÂN TẠI TỈNH THÁI NGUYÊN ...................................... 52 2.2.1. Nội dung phổ biến, giáo dục pháp luật cho nông dân ................... 52 2.2.2. Hình thức, phương pháp PBGDPL cho nông dân ......................... 53 2.2.3. Chủ thể phổ biến, giáo dục pháp luật cho nông dân ..................... 66 2.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG THỰC TRẠNG PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO NÔNG DÂN TẠI TỈNH THÁI NGUYÊN........................... 69 2.3.1. Những kết quả đạt được ............................................................... 71 2.3.2. Những hạn chế, bất cập ................................................................ 74 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế, bất cập .................................... 76 Chương 3: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO NÔNG DÂN - TỪ THỰC TIỄN TỈNH THÁI NGUYÊN .......................................................................................... 81 3.1. PHƯƠNG HƯỚNG BẢO ĐẢM PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO NÔNG DÂN ........................................................................ 81 3.1.1. Phát huy vai trò của các cấp ủy Đảng, chính quyền, đặc biệt là người đứng đầu cấp ủy Đảng, chính quyền ............................................ 81 3.1.2. Kết hợp chặt chẽ giữa phổ biến, giáo dục pháp luật với giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống ..................................................... 85 3.1.3 Tiếp tục đổi mới, da dạng cả về nội dung, hình thức, phương pháp phổ biến, giáo dục pháp luật .................................................................. 87 3.1.4. Thu hút sự tham gia chủ động, tích cực của cả hệ thống chính trị trong phổ biến, giáo dục pháp luật ......................................................... 93 3.2. GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO NÔNG DÂN ............................................................................................ 94 3.2.1. Hoàn thiện pháp luật cho nông dân .............................................. 94
7. 3.2.2. Tăng cường vai trò lãnh đạo của các cấp ủy Đảng trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho nông dân ............................................ 96 3.2.3. Đổi mới nội dung, chương trình phổ biến, giáo dục pháp luật cho nông dân phù hợp với tình hình nhiệm vụ của địa phương ở từng thời điểm cụ thể ............................................................................................. 98 3.2.4. Lựa chọn và hoàn thiện hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật phù hợp cho đối tượng là nông dân ............................................................. 102 3.2.5. Huy động nguồn lực tài chính tổ chức thực hiện phố biến, giáo dục pháp luật cho nông dân ........................................................................ 108 KẾT LUẬN ................................................................................................ 112 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................... 115
8. DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT PBGDPL: Phổ biến, giáo dục pháp luật GDPL: Giáo dục pháp luật HĐND: Hội đồng nhân dân UBND: Ủy ban nhân dân XHCN: Xã hội chủ nghĩa NTM: Nông thông mới CNH, HĐH: Công nghiệp hóa, hiện đại hóa QPPL: Quy phạm pháp luật
9. DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Tăng trưởng kinh tế tỉnh Thái Nguyên qua các năm .............. Error! Bookmark not defined.47 Bảng 2.2: Hiện trạng chuyển dịch cơ cấu kinh tế (Đơn vị: %) ...................... 47 Bảng 2.3: Kết quả đào tạo, bồi dưỡng tại Trường Chính trị các năm 2014- 2018 ............................................................................................................. 57 Bảng 2.4: Chất lượng cán bộ, hội viên Hội Nông dân tỉnh Thái Nguyên ...... 57 Bảng 2.5: Tổng hợp số liệu các cuộc thi tìm hiểu pháp luật .................... 6062 Bảng 2.6: Tổng hợp số liệu Báo cáo viên pháp luật ................................... 679
10. MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài luận văn Phổ biến giáo dục pháp luật (PBGDPL) luôn giữ vị trí quan trọng trong đời sống xã hội, là một bộ phận không thể tách rời với quá trình xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, đặc biệt là thời kỳ xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa (XHCN). PBGDPL là chiếc cầu nối và là phương tiện không thể thiếu trong việc nâng cao trí thức pháp luật, ý thức tôn trọng, chấp hành pháp luật của mọi tầng lớp nhân dân. Trong việc thực hiện pháp luật, phổ biến, giáo dục pháp luật là giai đoạn đầu tiên, là công cụ để đưa pháp luật đến gần hơn với nhân dân. Muốn pháp luật đi vào đời sống xã hội, ngoài yêu cầu bảo đảm tính đồng bộ, tính thống nhất, khả thi, phù hợp của quy phạm pháp luật và tổ chức thực hiện pháp luật nghiêm minh, việc phổ biến, giáo dục pháp luật còn nhằm nâng cao hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật của mọi công dân, đặc biệt là nông dân. Trong công cuộc đổi mới, xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, công tác PBGDPL càng có ý nghĩa quan trọng và được quan tâm nhiều hơn ở mọi cấp, mọi ngành. Công tác PBGDPL tốt sẽ giúp mọi người hiểu biết pháp luật, chấp hành pháp luật và luôn có ý thức: “sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật”, góp phần tích cực trong ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội và thúc đẩy kinh tế phát triển bền vững ở từng địa phương nói riêng và cả nước nói chung. Nông dân Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn, là lực lượng chiếm số lượng đa số trong cả nước, có nhiều đóng góp to lớn vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Nông dân chính là những người tích cực tham gia vào quá trình xây dựng nông thôn, chủ động, sáng tạo trong xây dựng kết cấu cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội; trong quá trình tổ chức sản xuất công nghiệp hóa, hiện đại 1