Luận văn Phát triển nông nghiệp trên địa bàn huyện Đăk Glong, tỉnh Đăk Nông

Nội dung tài liệu: Luận văn Phát triển nông nghiệp trên địa bàn huyện Đăk Glong, tỉnh Đăk Nông

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG NGUYỄN XUÂN HOÀN PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐĂK GLONG, TỈNH ĐĂK NÔNG Chuyên ngành : Kinh tế phát triển Mã số : 60.31.01.05 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. NINH THỊ THU THỦY Đà Nẵng - Năm 2016
2. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là hoàn toàn trung thực, khách quan và chưa từng được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Tôi xin cam đoan các trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc. Tác giả Nguyễn Xuân Hoàn
3. MỤC LỤC MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài. ........................................................................ 1 2. Mục tiêu nghiên cứu. .............................................................................. 2 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu. ......................................................... 2 4. Phƣơng pháp nghiên cứu. ....................................................................... 2 5. Bố cục của đề tài. ................................................................................... 3 6. Tổng quan tài liệu nghiên cứu. ............................................................... 3 CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP ...... 9 1.1. KHÁI QUÁT VỀ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP 9 1.1.1. Một số khái niệm ............................................................................. 9 1.1.2. Đặc điểm của sản xuất nông nghiệp. ............................................ 11 1.1.3. Ý nghĩa của phát triển nông nghiệp. ............................................. 14 1.2. NỘI DUNG VÀ TIÊU CHÍ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP. ............... 17 1.2.1. Gia tăng quy mô sản xuất nông nghiệp ......................................... 17 1.2.2. Chuyển dịch cơ cấu sản xuất nông nghiệp. ................................... 20 1.2.3. Phát triển các hình thức tổ chức sản xuất nông nghiệp. ................ 22 1.2.4. Thâm canh trong nông nghiệp. ..................................................... 23 1.2.5. Mở rộng thị trƣờng tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp. .................... 24 1.2.6. Nâng cao hiệu quả và đóng góp của nông nghiệp. ....................... 25 1.3. NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP. ....... 29 1.3.1. Nhân tố điều kiện tự nhiên. ........................................................... 29 1.3.2. Nhân tố điều kiện kinh tế. ............................................................. 30 1.3.3. Nhân tố điều kiện xã hội. .............................................................. 32 CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP HUYỆNĐĂK GLONG, TỈNH ĐĂK NÔNG .............................................. 34
4. 2.1. ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN, KINH TẾ, XÃ HỘI ẢNH HƢỞNG ĐẾN PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP CỦA HUYỆN ĐẠI LỘC. .......................... 34 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên. ........................................................................ 34 2.1.2. Đặc điểm kinh tế. .......................................................................... 36 2.1.3. Đặc điểm xã hội. ........................................................................... 39 2.2. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆPHUYỆN ĐĂK GLONG ......................................................................................................................... 41 2.2.1. Thực trạng gia tăng quy mô sản xuất nông nghiệp. ...................... 41 2.2.2. Tình hình chuyển dịch cơ cấu sản xuất nông nghiệp. ................... 46 2.2.3. Thực trạng tổ chức sản xuất trong nông nghiệp. .......................... 56 2.2.4. Thực trạng thâm canh trong nông nghiệp. .................................... 59 2.2.5. Thị trƣờng tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp. .................................. 62 2.2.6. Hiệu quả và đóng góp của nông nghiệp đối với phát triển kinh tế - xã hội của huyện Đăk GLong. ................................................................ 64 2.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP HUYỆN ĐĂK GLONG. ................................................................. 68 2.3.1. Những mặt thành công. ................................................................. 68 2.3.2. Những mặt hạn chế. ...................................................................... 69 2.3.3. Nguyên nhân của các hạn chế. ...................................................... 70 CHƢƠNG 3. CÁC GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP HUYỆNĐĂK GLONG .................................................................................. 72 3.1. CƠ SỞ CHO VIỆC XÂY DỰNG GIẢI PHÁP. ...................................... 72 3.1.1. Mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của huyện Đăk Glong. .......... 72 3.1.2. Mục tiêu định hƣớng phát triển của nông nghiệp huyện. ............. 73 3.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP HUYỆN ĐĂK GLONG THỜI GIAN TỚI.............................................................................. 75 3.2.1. Hoàn thiện quy hoạch phát triển nông nghiệp của huyện. ............ 75
5. 3.2.2. Huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực trong nông nghiệp. ................................................................................................................. 80 3.2.3. Đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu sản xuất nông nghiệp. .................. 85 3.2.4. Hoàn thiện tổ chức sản xuất nông nghiệp. .................................... 87 3.2.5. Đẩy mạnh thâm canh trong nông nghiệp. ..................................... 94 3.2.6. Mở rộng tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp. ..................................... 96 3.2.7. Đầu tƣ xây dựng kết cấu hạ tầng nông nghiệp. ............................. 98 3.3. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ. ............................................................................ 99 3.3.1. Đối với Chính phủ. ........................................................................ 99 3.3.2. Đối với tỉnh Đắk Nông. ............................................................... 103 KẾT LUẬN .................................................................................................. 104 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 106 QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN THẠC SĨ (BẢN SAO).
6. DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT CNXD Công nghiệp xây dựng CSKD Cơ sở kinh doanh DV Dịch vụ ĐVT Đơn vị tính GTSX Giá trị sản xuất KHCN Khoa học công nghệ KHKT Khoa học kỹ thuật NN Nông nghiệp PTNN Phát triển nông nghiệp SXKD Sản xuất kinh doanh SXNN Sản xuất nông nghiệp
7. DANH MỤC CÁC BẢNG Số hiệu Tên bảng Trang 2.1 GTSX toàn huyện Đăk Glong 37 2.2 Dân số, lao động huyện Đăk GLong 40 2.3 GTSX nông lâm thủy sản 41 2.4 GTSX nông nghiệp 42 2.5 Sản lƣợng theo nhóm cây trồng. 42 2.6 Sản lƣợng chăn nuôi. 43 2.7 Lao động trong các ngành kinh tế và cơ sở SXKD 43 2.8 Tình hình sử dụng dụng đất trong nông nghiệp 44 2.9 Vốn đầu tƣ từ ngân sách nhà nƣớc 45 2.10 Sản lƣợng nhóm cây trồng. 48 2.11 Diện tích sử dụng gieo trồng. 49 2.12 Sản lƣợng ngành chăn nuôi 49 2.13 Sản lƣợng vật chăn nuôi chủ yếu. 50 2.14 GTSX phân theo thành phần kinh tế. 52 2.15 Diện tích gieo trồng cây hàng năm phân theo xã. 54 2.16 Diện tích gieo trồng cây lâu năm. 55 2.17 Số lƣợng nông hộ trong nông nghiệp. 56 2.18 Số trang trại theo địa giới hành chính. 56 Số trang trại theo địa giới hành chính và ngành năm 2.19 2014. 57 2.20 Số lƣợng HTX. 58 2.21 Số lƣợng doanh nghiệp. 59 2.22 Năng suất cây trồng 60
8. 2.23 Sử dụng yếu tố nguồn lực trong nông nghiệp 61 2.24 Kết quả sản xuất nông nghiệp 64 2.25 Giá trị gia tăng của huyện. 66 2.26 Tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo và thu nhập bình quân 68 3.1 Dự báo chuyển dịch cơ cấu kinh tế huyện 86 3.2 Dự báo chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp huyện 86 3.3 Dự báo sản lƣợng vật nuôi, cây trồng 87
9. DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Số hiệu Tên biểu đồ Trang 2.1 Tỷ trọng GTSX của huyện 37 2.2 Tỷ trọng vốn ngân sách đầu tƣ vào ngành kinh tế 46 2.3 Tỷ trọng GTSX ngành nông nghiệp. 46 2.4 Tỷ trọng GTSX tiểu ngành nông nghiệp. 47 Tỷ trọng đóng góp GTSX của các thành phần kinh 2.5 51 tế. 2.6 Tỷ trọng lao động trong các nghành. 52 2.7 Tỷ trọng lao động phân theo giới tính. 53 2.8 Tỷ trọng lao động phân theo thành thị nông thôn. 53 Cơ cấu diện tích trồng cây hàng năm phân theo 2.9 54 vùng kinh tế. 2.10 Cơ cấu diện tích trồng cây lâu năm phân theo vùng. 55 2.11 Tỷ trọng GTSX ngành nông lâm thủy sản. 66 2.12 Tỷ trọng giá trị gia tăng đã đóng góp. 67
10. 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài. Phát triển nông nghiệp hiện vẫn đƣợc coi là vấn đề then chốt quyết định sự thành công của quá trình phát triển kinh tế - xã hội nói chung và công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa nói riêng của nhiều Quốc gia. Đặc biệt đối với Việt Nam, một nƣớc có nền nông nghiệp làm nền tảng thì phát triển nông nghiệp luôn đƣợc Đảng và Nhà nƣớc hết sức chú trọng, dƣới sự tác động mạnh mẽ của quá trình toàn cầu hóa, sự phát triển của nền kinh tế thị trƣờng, những tiến bộ vƣợt bậc của khoa học - kỹ thuật cùng với đó là bất ổn về kinh tế, sự phân hóa giàu nghèo và nguy cơ môi trƣờng bị suy thoái đáng báo động nhƣ hiện nay đang đặt ra thách thức lớn cho sự phát triển kinh tế nói chung và phát triển nông nghiệp nói riêng. Trong bối cảnh đó Đắk Glong là một huyện miền núi của tỉnh Đắk Nông, với hơn 80% dân số của huyện là ngƣời dân tộc thiểu số, kinh tế chủ yếu dựa vào nông nghiệp, hơn nữa điều kiện hạ tầng kinh tế xã hội của huyện còn rất khó khăn, nền kinh tế có điểm xuất phát thấp nhƣng nông nghiệp của huyện trong thời gia qua đã thu đƣợc những kết quả khả quan, nông nghiệp từng bƣớc ổn định một phần lƣơng thực tại chỗ và tạo ra một số nông sản hàng hóa. Tuy nhiên, sản xuất nông nghiệp vẫn còn có nhiều bất cập, việc đổi mới các thức sản xuất trong nông nghiệp chuyển đổi cơ cấu cây trông vật nuôi còn chậm nên năng xuất chất lƣợng chƣa cao, chƣa tạo ra đƣợc các vùng chuyên canh sản xuất hàng hóa và hƣớng thị trƣờng tiêu thụ, cơ cấu sản xuất nông nghiệp chƣa hợp lý, nông nghiệp vẫn chƣa khai thác đƣợc hết tiềm năng lợi thế. Vì vậy, việc phân tích đánh giá thực trạng về phát triển nông nghiệp huyện Đắk Glong, những chính sách huyện đã và đang thực hiện, trên cơ sở đó đề xuất, kiến nghị mọt số giải pháp bổ sung nhằm đẩy nhanh quá trình phát triển nông nghiệp, dần dần cải thiện đời sống nhân dân đồng thời khắc phục