Luận văn Nghiên cứu xây dựng quy chế văn hoá công sở cho cơ quan Trung ương đoàn Thiếu niên cộng sản Hồ Chí Minh

Nội dung tài liệu: Luận văn Nghiên cứu xây dựng quy chế văn hoá công sở cho cơ quan Trung ương đoàn Thiếu niên cộng sản Hồ Chí Minh

1. ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN NGUYỄN THỊ HỒNG NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG QUY CHẾ VĂN HỐ CƠNG SỞ CHO CƠ QUAN TRUNG ƢƠNG ĐỒN TNCS HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ NGÀNH QUẢN TRỊ VĂN PHÕNG Hà Nội – 2019
2. ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN ------------------------------ NGUYỄN THỊ HỒNG NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG QUY CHẾ VĂN HỐ CƠNG SỞ CHO CƠ QUAN TRUNG ƢƠNG ĐỒN TNCS HỒ CHÍ MINH Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quản trị văn phịng Mã số: 60 34 04 06 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Đào Đức Thuận Hà Nội – 2019
3. LỜI CAM ĐOAN Tơi xin cam đoan luận văn thạc sỹ “Nghiên cứu xây dựng Quy chế văn hố cơng sở cho cơ quan Trung ương Đồn TNCS Hồ Chí Minh” là cơng trình nghiên cứu của tơi. Trong cơng trình nghiên cứu này, tơi cĩ tham khảo nội dung của nhiều cơng trình nghiên cứu khác và đã cĩ chú thích theo quy định. Cơng trình này chưa từng được cơng bố trên bất cứ phương tiện nào. Tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm trước Hội đồng khoa học về nội dung nghiên cứu của đề tài này. Hà Nội, ngày 10 tháng 4 năm 2019 HỌC VIÊN Nguyễn Thị Hồng
4. LỜI CẢM ƠN Trong quá trình thực hiện đề tài, mặc dù gặp nhiều khĩ khăn trong việc thu thập và nghiên cứu tài liệu, song tơi đã nhận được rất nhiều sự quan tâm, giúp đỡ nhiệt tình và tạo điều kiện từ phía cơ quan Trung ương Đồn TNCS Hồ Chí Minh; các thầy cơ giáo Khoa Lưu trữ học và Quản trị văn phịng - Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội), đặc biệt là người hướng dẫn khoa học - PGS.TS. Đào Đức Thuận. Qua đây, tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc nhất về sự quan tâm, giúp đỡ quý báu đĩ. Mặc dù đã cĩ nhiều cố gắng, nhưng với vốn kiến thức cịn hạn chế, luận văn chắc chắn vẫn cịn nhiều thiếu sĩt, tác giả rất mong nhận được sự đĩng gĩp của quý Thầy cơ giáo, các cơ quan và bạn đọc để luận văn của tơi được hồn thiện hơn và cĩ cơ sở để phát triển hướng nghiên cứu tiếp theo. Hà Nội, ngày 10 tháng 4 năm 2019 HỌC VIÊN Nguyễn Thị Hồng
5. BẢNG CHỮ CÁI VIẾT TẮT CBCC Cán bộ, cơng chức, viên chức, người lao động TW Đồn TNCS Trung ương Đồn Thanh niên Cộng sản Hồ Hồ Chí Minh Chí Minh BCH Ban Chấp hành ĐH KHXH&NV – Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn ĐHQGHN - Đại học Quốc gia Hà Nội NXB Nhà xuất bản VHCS Văn hố cơng sở
6. MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU .....................................................................................................1 1. Lý do chọn đề tài ..............................................................................................1 2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ...............................................................................2 3. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài ..........................................................................3 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ....................................................................4 5. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................4 6. Bố cục của Luận văn ........................................................................................5 CHƢƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ VĂN HỐ CƠNG SỞ VÀ XÂY DỰNG QUY CHẾ VĂN HỐ CƠNG SỞ ..................................................6 1.1. Hệ thống các khái niệm về văn hố, văn hố cơng sở, quy chế văn hố cơng sở .................................................................................................................6 1.1.1. Khái niệm “Văn hố” .............................................................................6 1.1.2. Khái niệm “cơng sở” ..............................................................................8 1.1.3. Khái niệm “văn hĩa cơng sở” ................................................................8 1.1.4. Khái niệm “quy chế” ........................................................................... 13 1.1.5. Khái niệm “quy chế văn hố cơng sở” ................................................ 14 1.2. Đặc trƣng của văn hĩa cơng sở ............................................................... 14 1.2.1. Văn hĩa cơng sở mang tính “nhân sinh” ............................................ 15 1.2.2. Văn hố cơng sở mang tính “giá trị” .................................................... 15 1.2.3. Văn hố cơng sở mang tính “ổn định” ................................................ 15 1.3. Vai trị của văn hố cơng sở đối với sự phát triển của cơ quan, tổ chức15 1.3.1. Văn hố cơng sở là một yếu tố gĩp phần vào sự ổn định trong hoạt động của cơ quan, tổ chức .............................................................................. 16 1.3.2. Văn hố cơng sở tạo nên bản sắc riêng cho hoạt động cơ quan, tổ chức.... 17 1.3.3. Văn hố cơng sở gĩp phần vào việc thực hiện mục tiêu chung ........... 17 1.3.4. Văn hố cơng sở là thước đo đánh giá cơ quan, tổ chức .................... 18 1.4. Vai trị và trách nhiệm xây dựng VHCS tại cơ quan, tổ chức ............. 19 1.4.1. Vai trị của Quy chế VHCS .................................................................. 19
7. 1.4.2. Trách nhiệm thực hiện VHCS .............................................................. 19 TIỂU KẾT CHƢƠNG 1 ................................................................................. 21 CHƢƠNG 2: CƠ SỞ PHÁP LÝ VÀ THỰC TIỄN ĐỂ XÂY DỰNG QUY CHẾ VĂN HỐ CƠNG SỞ CHO CƠ QUAN TRUNG ƢƠNG ĐỒN TNCS HỒ CHÍ MINH ..................................................................................... 22 2.1. Giới thiệu khái quát về cơ quan TW Đồn ............................................ 22 2.1.1.Cơ cấu tổ chức ...................................................................................... 22 2.1.2. Chức năng nhiệm vụ ............................................................................ 24 2.2. Cơ sở pháp lý xây dựng Quy chế văn hố cơng sở cho cơ quan TW Đồn 26 2.2.1. Căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan TW Đồn ..... 26 2.2.2. Căn cứ vào Quy chế VHCS của Đảng và Nhà nước............................ 26 2.3. Cơ sở thực tiễn của việc xây dựng Quy chế văn hố cơng sở cho cơ quan TW Đồn ................................................................................................ 30 2.3.1. Khảo sát, đánh giá văn hố cơng sở tại cơ quan TW Đồn ................ 31 2.3.2. Yêu cầu xây dựng văn hố cơng sở cơ quan trong tình hình mới ....... 60 TIỂU KẾT CHƢƠNG 2 ................................................................................. 61 CHƢƠNG 3: ĐỀ XUẤT QUY TRÌNH XÂY DỰNG, CẤU TRƯC VÀ NỘI DUNG QUY CHẾ VĂN HỐ CƠNG SỞ CHO CƠ QUAN TRUNG ƢƠNG ĐỒN TNCS HỒ CHÍ MINH ......................................................................... 63 3.1. Quy trình xây dựng Quy chế ................................................................... 63 3.1.1. Lãnh đạo cơ quan cĩ văn bản chỉ đạo về xây dựng quy chế VHCS và xác định đơn vị dự thảo .................................................................................. 63 3.1.2. Thu thập thơng tin và xây dựng đề cương ........................................... 63 3.1.3. Dự thảo Quy chế VHCS ....................................................................... 64 3.1.4. Lấy ý kiến Lãnh đạo, phịng ban và chuyên viên ................................. 65 3.1.5. Chỉnh sửa dự thảo ................................................................................ 65 3.1.6. Hội nghị thơng qua Quy chế VHCS ..................................................... 65 3.1.7. Hồn thiện văn bản .............................................................................. 65 3.1.8. Trình Lãnh đạo ký ban hành ................................................................ 66
8. 3.2. Đề xuất cấu trúc và nội dung Quy chế ................................................... 66 3.2.1. Đề xuất cấu trúc Quy chế ..................................................................... 66 3.2.3. Dự thảo nội dung Quy chế (xem phụ lục) ............................................ 67 3.3. Trách nhiệm của Văn phịng trong việc xây dựng Dự thảo Quy chế văn hố cơng sở ................................................................................................ 67 3.3.1. Trách nhiệm trong xây dựng quy chế .................................................. 67 3.3.2. Trách nhiệm trong tổ chức thực hiện ................................................... 69 3.4. Trách nhiệm của Lãnh đạo và nhân viên .............................................. 70 3.4.1. Bí thư thứ nhất: .................................................................................... 70 3.4.2. Lãnh đạo các đơn vị trực thuộc ........................................................... 70 3.4.3. Cơng chức, viên chức, người lao động trong cơ quan ........................ 71 3.5. Trách nhiệm chung của cơ quan TW Đồn........................................... 71 TIỂU KẾT CHƢƠNG 3 ................................................................................. 72 KẾT LUẬN ...................................................................................................... 73 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................. 75 BẢNG THĂM DÕ Ý KIẾN CÁC CBCC LÀM VIỆC TẠI CƠ QUAN .. 103 TRUNG ƢƠNG ĐỒN TNCS HỒ CHÍ MINH ....................................... 103 MỘT SỐ HÌNH ẢNH MINH HỌA TRONG VIỆC KHẢO SÁT, ĐIỀU TRA 106
9. LỜI MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Văn hĩa cơng sở cĩ vai trị rất quan trọng trong việc tổ chức và hoạt động của mỗi cơ quan hành chính Nhà nước. Việc thực hiện tốt VHCS sẽ nâng cao hiệu quả thực hiện nhiệm vụ chính trị của mỗi cơ quan, đơn vị; xây dựng nền cơng vụ tiến bộ, văn minh và hiện đại; gĩp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước. Văn hĩa cơng sở cĩ thể được hiểu là những quy tắc, chuẩn mực ứng xử của các CBCC trong hoạt động thi hành cơng vụ. Việc xây dựng văn hĩa trong cơng sở hành chính sao cho phù hợp với điều kiện và hồn cảnh thực tế ở Việt Nam là việc làm hết sức cần thiết nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động nền hành chính quốc gia, gĩp phần rất lớn trong cơng cuộc cải cách hành chính nước ta trong điều kiện nền kinh tế thị trường và xu thế hợp tác kinh tế, quốc tế trong quá trình hội nhập tồn cầu. Đồng thời tạo ra những chuyển biến tích cực, gĩp phần quan trọng vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội theo mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, cơng bằng, văn minh”. Chính vì thế, vấn đề VHCS ngày càng nhận được sự quan tâm từ phía Đảng và Nhà nước. Ngày 02/8/2007, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 129/2007/QĐ - TTg về “Quy chế văn hĩa cơng sở tại các cơ quan hành chính nhà nước. Nhận thức được tầm quan trọng đĩ, Ban Bí thư Trung ương Đồn TNCS Hồ Chí Minh cũng đã ban hành Quyết định 475 QĐ/TWĐTN ngày 26/12/2008 về “Quy tắc ứng xử của cán bộ, cơng chức, viên chức, người lao động cơ quan TW Đồn”. Tuy nhiên, qua quá trình tổ chức thực hiện, nội dung quy tắc trên chưa đáp ứng được tồn diện các mặt của VHCS, cán bộ, cơng chức cơ quan Trung ương Đồn TNCS Hồ Chí Minh vẫn chưa cĩ ý thức tự giác trong việc thực hiện nội quy, quy định và quy chế cơ quan vẫn xảy ra nhiều sai phạm trong khi thực hiện cơng việc, trong giao tiếp ứng xử Vì lý do đĩ, để giải quyết vấn đề trên, với vai trị là học viên cao học ngành Quản trị văn phịng, đồng thời cũng là cán bộ đang làm việc tại cơ quan 1
10. TW Đồn, tơi quyết định chọn đề tài “Nghiên cứu xây dựng quy chế văn hĩa cơng sở cho cơ quan Trung ương Đồn TNCS Hồ Chí Minh” làm đề tài luận văn Thạc sĩ của mình. 2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề Trong những năm gần đây, việc nghiên cứu về VHCS ngày càng nhiều với sự ra đời của hàng loạt cuốn sách, báo, tạp chí và các cơng trình nghiên cứu khoa học, khố luận tốt nghiệp, luận văn thạc sĩ cụ thể như sau: 2.1. Các cơng trình Nghiên cứu khoa học, các Khĩa luận đề tài và sách chuyên khảo Vấn đề về văn hố đã được nhiều nhà khoa học, nhiều tác giả đề cập tới. Chủ đề văn hĩa ứng xử cũng được đề cập trong các Khĩa luận tốt nghiệp, nghiên cứu khoa học của các sinh viên của trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn như: Vũ Thị Lan Hương với đề tài Tìm hiểu quy định của một số cơ quan Nhà nước về văn hĩa giao tiếp, ứng xử của cán bộ, cơng chức, viên chức nghiên cứu khoa học sinh viên lần thứ X dưới sự hướng dẫn của PGS.TS Vũ Thị Phụng; hay Đề tài nghiên cứu Nghiên cứu tiêu chí xây dựng và đánh giá VHCS tại các trường Đại học của Ths. Cam Anh Tuấn (Khố QX.09-38) Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc Gia Hà Nội; “Ngơn ngữ, cử chỉ và trang phục trong giao tiếp nơi cơng sở của người cán bộ, cơng chức”, khĩa luận tốt nghiệp của sinh viên Lê Thị Thanh Tâm, K50 Khoa Lưu trữ học và Quản trị Văn phịng, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội. “Nghiên cứu văn hĩa cơng sở tại Văn phịng Tổng Cơng ty Điện lực Việt Nam”, khĩa luận tốt nghiệp của sinh viên Vũ Thị Hằng, K47 Khoa Lưu trữ học và Quản trị văn phịng, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội. Một số sách chuyên khảo cũng đề cập đến vấn đề văn hố mang tính chất lý luận như tác giả Trần Ngọc Thêm và Trần Quốc Vƣợng cũng viết về văn hố với cuốn Cơ sở văn hố Việt Nam; 2