Luận văn Năng lực thực thi công vụ của công chức Tư pháp - Hộ tịch ở Thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh

Nội dung tài liệu: Luận văn Năng lực thực thi công vụ của công chức Tư pháp - Hộ tịch ở Thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ../ . / HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA ĐẶNG VĂN HIỆP NĂNG LỰC THỰC THI CÔNG VỤ CỦA CÔNG CHỨC TƢ PHÁP - HỘ TỊCH Ở THỊ XÃ QUẢNG YÊN, TỈNH QUẢNG NINH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI – 2020
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ../ . / HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA ĐẶNG VĂN HIỆP NĂNG - Ở THỊ XÃ QUẢNG YÊN, TỈNH QUẢNG NINH LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC GS.TS. Nguyễn Đăng Th HÀ NỘI – 2020
3. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này là những nghiên cứu của cá nhân tôi. Các kết quả đƣợc trình bày trong luận văn là trung thực và chƣa đƣợc công bố trong bất cứ công trình nào khác. Nội dung luận văn có sử dụng tài liệu tham khảo đều đƣợc trích dẫn nguồn một cách đầy đủ và chính xác. TÁC GIẢ LUẬN VĂN Đặng Văn Hiệp
4. LỜI CẢM ƠN Trong quá trình nghiên cứu Luận văn, mặc dù còn gặp rất nhiều khó khăn song đƣợc sự giúp đỡ nhiệt tình của các thầy, cô giáo, đồng nghiệp, bạn bè, gia đình và ngƣời thân. Lời đầu tiên, tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc Học viện Hành chính Quốc gia, các thầy, cô giáo giảng viên thuộc các Ban, Khoa, các Tổ bộ môn của Học viên đã tận tình hƣớng dẫn, giúp đỡ tôi về mọi mặt trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lời cảm ơn chân thành nhất đến thầy GS.TS. Nguyễn Đăng Thành (Giảng viên Học viện Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh) đã dành nhiều thời gian, công sức và tâm huyết hƣớng dẫn và giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn theo đúng tiến độ. Cũng qua đây, tôi xin gửi lời cảm ơn đến lãnh đạo UBND thị xã, Cơ quan Tổ chức – Nội vụ thị xã; lãnh đạo UBND các xã, phƣờng đã cung cấp các số liệu, tài liệu cần thiết cũng nhƣ những kiến thức thực tế liên quan đến Đề tài luận văn. Và cuối cùng, tôi xin cảm ơn gia đình, bạn bè những ngƣời đã luôn bên cạnh, tạo mọi điều kiện tốt nhất về tinh thần, vật chất, thời gian để tôi hoàn thiện khóa học này. Rất mong nhận đƣợc những đóng góp quý báu của thầy, cô và các bạn. Trân trọng cảm ơn! TÁC GIẢ Đặng Văn Hiệp
5. DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT CBCC : Cán bộ, công chức CCHC : Cải cách hành chính CCTP : Cải cách tƣ pháp CĐ : Cao đẳng ĐH : Đại học HCNN : Hành chính nhà nƣớc HĐND : Hội đồng nhân dân PBGDPL : Phổ biến giáo dục pháp luật QLNN : Quản lý nhà nƣớc QPPL : Quy phạm pháp luật UBND : Ủy ban nhân dân
6. MỤC LỤC MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 Chƣơng 1. CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ NĂNG LỰC THỰC THI CÔNG VỤ CỦA CÔNG CHỨC TƢ PHÁP – HỘ TỊCH CẤP XÃ .................................... 9 1.1. Công chức cấp xã và công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã........................ 9 1.1.1. Khái niệm ................................................................................................ 9 1.1.2. Đặc điểm của công chức Tƣ pháp – Hộ tịch cấp xã ............................. 11 1.1.3. Vị trí, vai trò của công chức Tƣ pháp – Hộ tịch cấp xã ........................ 14 1.1.4. Tiêu chuẩn của công chức Tƣ pháp – Hộ tịch cấp xã ........................... 15 1.1.5. Nhiệm vụ, quyền hạn công chức Tƣ pháp – Hộ tịch cấp xã ................. 16 1.2. Năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp – Hộ tịch cấp xã ............ 24 1.2.1. Khái niệm và các yếu tố cấu thành năng lực......................................... 24 1.2.2. Các yếu tố cấu thành năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp – Hộ tịch cấp xã ............................................................................................... 26 1.3. Tiêu chí đánh giá năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp – Hộ tịch cấp xã ........................................................................................................ 27 1.3.1. Tiêu chí về trình độ, kiến thức .............................................................. 27 1.3.2. Tiêu chí về kỹ năng trong thực thi công vụ .......................................... 29 1.3.3. Thái độ ứng xử, cách thức thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp – Hộ tịch cấp xã .................................................................................................. 31 1.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đến năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp – Hộ tịch cấp xã ...................................................................................... 33 1.4.1. Công tác tuyển dụng công chức ............................................................ 33 1.4.2. Công tác bố trí và sử dụng công chức ................................................... 35 1.4.3. Công tác đào tạo, bồi dƣỡng công chức ................................................ 35 1.4.4. Công tác đánh giá công chức cấp xã ..................................................... 36 1.4.5. Điều kiện cơ sở vật chất, trang thiệt bị và phƣơng tiện làm việc ......... 37 1.4.6. Chính sách tiền lƣơng và chế độ đãi ngộ .............................................. 38
7. 1.4.7. Sự hoàn thiện của các quy định pháp luật về tiêu chuẩn chức danh công chức cấp xã ...................................................................................................... 39 1.5. Kinh nghiệm nâng cao năng lực của công chức Tƣ pháp – Hộ tịch cấp xã ở một số địa phƣơng và các giá trị tham khảo ................................................ 40 1.5.1. Kinh nghiệm của các tỉnh, thành phố .................................................... 40 1.5.2. Các giá trị tham khảo rút ra ................................................................... 43 Tiểu kết chƣơng 1 ............................................................................................ 45 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG NĂNG LỰC THỰC THI CÔNG VỤ CỦA CÔNG CHỨC TƢ PHÁP – HỘ TỊCH CẤP XÃ Ở THỊ XÃ QUẢNG YÊN, 46 TỈNH QUẢNG NINH ..................................................................................... 46 2.1. Khái quát chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế – xã hội thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh .............................................................................................. 46 2.1.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế – xã hội thị xã Quảng Yên ........................ 46 2.1.2. Ảnh hƣởng của điều kiện tự nhiên, kinh tế – xã hội đến năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp – Hộ tịch cấp xã ..................................... 48 2.2. Khái quát về công chức Tƣ pháp – Hộ tịch cấp xã trên địa bàn thị xã Quảng Yên ....................................................................................................... 50 2.2.1. Công chức Tƣ pháp –Hộ tịch cấp xã ..................................................... 50 2.2.2. Về cơ cấu ............................................................................................... 51 2.3. Phân tích thực trạng năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp – Hộ tịch cấp xã trên địa bàn thị xã Quảng Yên giai đoạn (2017 - 2019) ......... 53 2.3.1. Về trình độ, kiến thức ............................................................................ 53 2.3.2. Về kỹ năng giải quyết công việc ........................................................... 58 2.3.3. Về thái độ, hành vi trong thực thi công vụ ........................................... 61 2.3.4. Về kết quả thực hiện nhiệm vụ đƣợc giao ............................................ 64 2.4. Đánh giá chung thực trạng năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã trên địa bàn thị xã Quảng Yên ..................................... 66 2.4.1. Ƣu điểm ................................................................................................. 66 2.4.2. Hạn chế và nguyên nhân của hạn chế ................................................... 69 Tiểu kết chƣơng 2 ............................................................................................ 76
8. Chƣơng 3. MỘT SỐ QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC THỰC THI CÔNG CỤ CỦA CÔNG CHỨC TƢ PHÁP – HỘ TỊCH CẤP XÃ Ở THỊ XÃ QUẢNG YÊN, TỈNH QUẢNG NINH ......................... 77 3.1. Quan điểm, mục tiêu nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp – Hộ tịch cấp xã ở thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh .................. 77 3.1.1. Nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp – Hộ tịch trên địa bàn thị xã Quảng Yên cần quán triệt các quan điểm của Đảng về xây dựng đội ngũ cán bộ công chức ...................................................................... 77 3.1.2. Nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp – Hộ tịch trên địa bàn thị xã Quảng Yên cần căn cứ vào mục tiêu phát triển đội ngũ công chức Tƣ pháp – Hộ tịch cấp xã đã đƣợc đề ra tại địa phƣơng ............... 78 3.2. Một số giải pháp nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp – Hộ tịch trên địa bàn thị xã Quảng Yên ................................................ 80 3.2.1. Đổi mới công tác tuyển dụng công chức Tƣ pháp – Hộ tịch cấp xã .......... 81 3.2.2. Làm tốt công tác bố trí và sử dụng công chức ...................................... 81 3.2.3. Làm tốt công tác đánh giá công chức Tƣ pháp – Hộ tịch cấp xã .......... 83 3.2.4. Tăng cƣờng công tác đào tạo, bồi dƣỡng công chức Tƣ pháp – Hộ tịch cấp xã ............................................................................................................... 84 3.2.5. Đổi mới công tác kiểm tra, hƣớng dẫn về chuyên môn nghiệp vụ công tác tƣ pháp của Phòng Tƣ pháp cấp huyện ..................................................... 86 3.2.6. Thực hiện chế độ, chính sách đãi ngộ đối với công chức Tƣ pháp – Hộ tịch cấp xã ........................................................................................................ 88 3.2.7. Tăng cƣờng trang bị cơ sở vật chất, phƣơng tiện làm việc ................... 89 3.2.8. Giải pháp nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp – Hộ tịch gắn với vị trí việc làm......................................................................... 90 Tiểu kết chƣơng 3 ............................................................................................ 91 KẾT LUẬN ..................................................................................................... 92 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 95 PHỤ LỤC ...................................................................................................... 100
9. DANH MỤC CÁC BẢNG SỐ LIỆU VÀ BIỂU ĐỒ Bảng số liệu: Số lƣợng công chức Tƣ pháp – Hộ tịch cấp xã giai đoạn (2015- 2019) ................................................................................................................ 50 Biểu đồ: Cơ cấu về giới tính ........................................................................... 51 Biểu đồ: Cơ cấu về độ tuổi .............................................................................. 52 Biểu đồ: Cơ cấu về dân tộc – tôn giáo ............................................................ 53 Biểu đồ: Trình độ chuyên môn........................................................................ 54 Biểu đồ: Trình độ lý luận chính trị .................................................................. 55 Biểu đồ: Kiến thức quản lý nhà nƣớc ............................................................. 56 Bảng số liệu: Trình độ tin học, ngoại ngữ của công chức Tƣ pháp – ............. 57 Hộ tịch cấp xã .................................................................................................. 57 Biểu đồ: Kết quả khảo sát của công chức Tƣ pháp – Hộ tịch ......................... 59 Biểu đồ: Kết quả khảo sát của lãnh đạo cấp ủy, chính quyền, các tổ chức đoàn thể .................................................................................................................... 60 Biểu đồ: Kết quả khảo sát sự hài lòng của ngƣời dân khi đến UBND xã giải quyết công việc................................................................................................ 62 Biểu đồ: Kết quả công tác đăng ký và quản lý hộ tịch giai đoạn (2015 – 2019) ......................................................................................................................... 64
10. MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết: “Cấp xã là gần gũi nhân dân nhất, là nền tảng của hành chính. Cấp xã làm đƣợc việc thì mọi công việc đều xong xuôi” [36]. Trong hệ thống tổ chức bộ máy nhà nƣớc bốn cấp của Nhà nƣớc ta, chính quyền cấp xã là tổ chức ở cấp thấp nhất. Đặc thù của tổ chức chính quyền cấp xã là vừa thực hiện chức năng quản lý; vừa thực hiện chức năng tự quản; là cấp hành động, tổ chức hành động, đƣa chủ trƣơng, đƣờng lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nƣớc vào cuộc sống. Trong đó, lĩnh vực Tƣ pháp – Hộ tịch và ngƣời công chức Tƣ pháp – Hộ tịch giữ một vị trí hết sức quan trọng. Có thể khẳng định rằng Tƣ pháp – Hộ tịch là một lĩnh vực khó và phức tạp đòi hỏi công chức Tƣ pháp – Hộ tịch phải am hiểu về pháp luật; có tầm hiểu biết sâu, rộng về chuyên môn, nghiệp vụ; thông thạo về đặc điểm dân cƣ, phong tục, tập quán, truyền thống văn hóa, trình độ phát triển của địa phƣơng; có kỹ năng giao tiếp, giải thích, phân tích... Có nhƣ vậy công chức Tƣ pháp – Hộ tịch mới có thể áp dụng một cách linh hoạt pháp luật của nhà nƣớc, từ đó mới có thể giúp Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã thực hiện chức năng quản lý nhà nƣớc (QLNN) về Tƣ pháp – Hộ tịch một cách hiệu quả cao nhất. Tuy nhiên, công chức Tƣ pháp – Hộ tịch cấp xã hiện nay đang bộc lộ những hạn chế, bất cập nhƣ: Số lƣợng công chức còn thiếu, yếu về nghiệp vụ, nhiều địa phƣơng chỉ đƣợc bố trí 01 công chức Tƣ pháp – Hộ tịch, số đầu việc mà mỗi công chức phải đảm nhận ngày càng nhiều, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật (QPPL) thƣờng xuyên thay đổi; một bộ phận công chức Tƣ pháp – Hộ tịch chƣa đƣợc đào tạo cơ bản về chuyên môn; việc bồi dƣỡng nghiệp vụ cho công chức Tƣ pháp – Hộ tịch cấp xã chƣa đƣợc tiến hành thƣờng xuyên, kịp thời; công tác bố trí, luân chuyển cán bộ làm cho công tác 1