Luận văn Nâng cao khả năng tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng của doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận

Nội dung tài liệu: Luận văn Nâng cao khả năng tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng của doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH NGUYỄN ĐÌNH HUY NÂNG CAO KHẢ NĂNG TIẾP CẬN VỐN TÍN DỤNG NGÂN HÀNG CỦA DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NINH THUẬN LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2019
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH NGUYỄN ĐÌNH HUY NÂNG CAO KHẢ NĂNG TIẾP CẬN VỐN TÍN DỤNG NGÂN HÀNG CỦA DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NINH THUẬN LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Tài Chính – Ngân Hàng Mã ngành: 60 34 02 01 Người hướng dẫn khoa học: TS. PHẠM PHÚ QUỐC TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2019
3. TÓM TẮT Doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) có vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế, xã hội của bất kỳ quốc gia nào, đặc biệt là đối với các nước đang phát triển như Việt Nam. Tuy nhiên hiện nay, các doanh nghiệp này đang gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng, từ đó ảnh hưởng đến sự phát triển của các doanh nghiệp. Luận văn với đề tài: “Nâng cao khả năng tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng của Doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận” thực hiện với mục tiêu nghiên cứu các yếu tố tác động đến khả năng tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng của DNNVV, để từ đó đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao khả năng tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng của DNNVV. Nghiên cứu được xây dựng, phân tích bằng số liệu thứ cấp được thu thập từ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam - Chi nhánh Ninh Thuận, Cục Thống kê tỉnh Ninh Thuận, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Ninh Thuận, và số liệu sơ cấp được thu thập bằng cách phỏng vấn trực tiếp 160 DNNVV trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận. Bằng phương pháp thống kê mô tả và sử dụng mô hình Binary Logistic. Kết quả hồi quy chỉ ra khả năng tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng của DNNVV phụ thuộc vào các yếu tố: Kinh nghiệm của người quản lý, thời gian quan hệ giao dịch với ngân hàng, Khả năng thanh toán ngắn hạn, Tỷ suất sinh lời (ROA), Hệ số nợ, tài sản bảo đảm và vốn chủ sở hữu. Để nâng cao khả năng tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng, các DNNVV cần chú trọng nâng cao năng lực sản xuất kinh doanh, năng lực tài chính của doanh nghiệp (vốn tự có), cần minh bạch về tài chính và hoạt động kinh doanh, tích cực tận dụng các nguồn hỗ trợ của các Bộ, ngành, Chính quyền địa phương và các hiệp hội. Bản thân các DN cũng cần tìm hiểu, chủ động tiếp cận với nguồn vốn hỗ trợ từ Quỹ phát triển DNNVV và hỗ trợ vay vốn của Quỹ Bảo lãnh tín dụng DNNVV để bảo lãnh vay vốn tại các Ngân hàng Thương mại.
4. LỜI CAM ĐOAN Tôi tên là: Nguyễn Đình Huy Sinh ngày 22 tháng 05 năm 1982 Quê quán: Xã Hòa Hiệp Bắc - Huyện Đông Hòa - Tỉnh Phú Yên Hiện công tác tại: Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Tháp Chàm, Ninh Thuận. Là học viên lớp Cao học khóa XIV - Lớp 19B1- Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh Cam đoan đề tài: “Nâng cao khả năng tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng của Doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận” Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Người hướng dẫn khoa học: Tiến sỹ Phạm Phú Quốc Luận văn được thực hiện tại Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh. Tôi xin cam đoan, luận văn này chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một trường đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong luận văn. Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan danh dự của tôi. TP. Hồ Chí Minh, ngày 15 tháng 04 năm 2019 Tác giả luận văn Nguyễn Đình Huy
5. LỜI CẢM ƠN Trước tiên, tôi xin gửi lời cảm ơn đến Quý Thầy Cô Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh đã trang bị cho tôi những nền tảng kiến thức cần thiết và khả năng nghiên cứu trong suốt thời gian học tập tại trường. Đặc biệt, xin chân thành gửi lời cảm ơn đến Tiến sỹ Phạm Phú Quốc đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện để hoàn thành luận văn này. Để hoàn thành luận văn này, bên cạnh sự nổ lực của bản thân. Tôi xin cảm ơn đến Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Ninh Thuận, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam - Chi nhánh Ninh Thuận, Cục Thống kê tỉnh Ninh Thuận, các doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận đã tận tình giúp đỡ trong việc cung cấp tài liệu, thông tin về doanh nghiệp để phục vụ cho việc thực hiện đề tài này. Và tôi cũng xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến gia đình, các bạn bè và anh chị đồng nghiệp đã động viên, quan tâm hỗ trợ và giúp đỡ tôi để tôi có thể hoàn thành luân văn này. Xin chân trọng cảm ơn! Tác giả luận văn Nguyễn Đình Huy
6. MỤC LỤC TÓM TẮT LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ PHẦN MỞ ĐẦU CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TIẾP CẬN VỐN TÍN DỤNG NGÂN HÀNG CỦA DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA .................................................................. 1 1.1. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA...............1 1.1.1. Khái niệm doanh nghiệp nhỏ và vừa.................................................................1 1.1.2. Đặc điểm của doanh nghiệp nhỏ và vừa............................................................3 1.1.3. Vai trò của DNNVV đối với nền kinh tế ..........................................................5 1.2. TÍN DỤNG NGÂN HÀNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA....... 6 1.2.1. Tín dụng ngân hàng........................................................................................... 6 1.2.1.1. Khái niệm về tín dụng ngân hàng...................................................................6 1.2.1.2. Đặc điểm của tín dụng ngân hàng.................................................................. 7 1.2.2. ĐẶC ĐIỂM, VAI TRÒ CỦA TÍN DỤNG NGÂN HÀNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA............................................................................................ 8 1.2.2.1 Đặc điểm của tín dụng ngân hàng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa.............8 1.2.2.2 Vai trò của tín dụng ngân hàng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa.................9 1.3. NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN KHẢ NĂNG TIẾP CẬN TÍN DỤNG NGÂN HÀNG CỦA DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA ..................................................... 12 1.3.1. Từ phía doanh nghiệp........................................................................................ 12 1.3.2. Từ phía ngân hàng............................................................................................. 15
7. 1.3.3. Nhân tố khác...................................................................................................... 17 1.4. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU.......................................................19 1.4.1. Một số mô hình nghiên cứu liên quan trong nước............................................ 19 1.4.2. Một số mô hình nghiên cứu liên quan trên thế giới.......................................... 20 1.5 MÔ HÌNH LOGISTIC..........................................................................................21 Tóm tắt chương 1.........................................................................................................22 CHƯƠNG 2: KHẢ NĂNG TIẾP CẬN VỐN TÍN DỤNG NGÂN HÀNG CỦA CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NINH THUẬN ......... 24 2.1 TỔNG QUAN VỀ ĐỊA BÀN TỈNH NINH THUẬN...........................................24 2.1.1 Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên...........................................................................24 2.1.2 Tình hình kinh tế xã hội địa phương năm 2018................................................. 25 2.1.3 Định hướng phát triển kinh tế xã hội đến năm 2020..........................................26 2.2 KHÁI QUÁT VỀ HỆ THỐNG CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NINH THUẬN................................................................................ 28 2.2.1 Số lượng doanh nghiệp đang hoạt động trên địa bàn.........................................28 2.2.2 Doanh nghiệp phân theo loại hình......................................................................29 2.2.3 Doanh nghiệp phân theo ngành kinh tế..............................................................30 2.2.4 Quy mô vốn của các loại hình doanh nghiệp..................................................... 31 2.2.5 Quy mô lao động của các doanh nghiệp............................................................ 31 2.2.6 Doanh thu thuần SXKD bình quân theo ngành kinh tế..................................... 32 2.3. TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG NGÂN HÀNG TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NINH THUẬN........................................................................................................................32 2.3.1. Tình hình chung................................................................................................. 32 2.3.2. Tình hình huy động vốn.....................................................................................33
8. 2.3.3. Tình hình dư nợ cho vay của các ngân hàng.....................................................34 2.3.3.1 Dư nợ cho vay phân theo khối ngân hàng.......................................................34 2.3.3.2 Dư nợ cho vay phân theo thời hạn.................................................................. 35 2.3.3.3 Dư nợ cho vay phân theo ngành kinh tế..........................................................35 2.3.3.4 Dư nợ phân theo đối tượng cho vay................................................................ 36 2.4. ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG TIẾP CẬN VỐN TÍN DỤNG NGÂN HÀNG CỦA CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TỈNH NINH THUẬN.............................. 36 Tóm tắt chương 2.........................................................................................................38 CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU........................................................ 39 3.1. THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU.................................................................................. 39 3.1.1. Nghiên cứu định tính......................................................................................... 39 3.1.1.1. Thiêt kế nghiên cứu định tính.........................................................................39 3.1.1.2. Kết quả nghiên cứu định tính......................................................................... 40 3.1.2. Nghiên cứu định lượng...................................................................................... 40 3.2. MẪU NGHIÊN CỨU........................................................................................... 41 3.3. PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH DỮ LIỆU.......................................................... 41 3.4. CÁC GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU...................................................................42 3.4.1. Biến phụ thuộc................................................................................................... 44 3.4.2. Vốn chủ sở hữu..................................................................................................44 3.4.3. Tỷ suất lợi nhuận của doanh nghiệp (ROA)..................................................... 44 3.4.4. Khả năng thanh toán ngắn hạn.......................................................................... 45 3.4.5. Hệ số nợ............................................................................................................. 45 3.4.6. Tài sản bảo đảm................................................................................................. 46
9. 3.4.7. Số năm thành lập doanh nghiệp (Tuổi doanh nghiệp) ..................................... 47 3.4.8. Thời gian quan hệ giao dịch giữa doanh nghiệp và ngân hàng ....................... 47 3.5. MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU ..................................................................................47 3.5.1. Mô hình nghiên cứu đề xuất .............................................................................47 3.5.2. Mô hình hồi quy Logistic ................................................................................. 48 3.6. PHƯƠNG PHÁP ĐƯA BIẾN ĐỘC LẬP VÀO MÔ HÌNH HỒI QUY LOGISTIC ................................................................................................ 50 3.7. CÁC KIỂM ĐỊNH TRONG MÔ HÌNH HỒI QUY LOGISTIC ........................50 3.7.1. Phân tích tương quan để kiểm tra đa cộng tuyến giữa các biến độc lập trong mô hình ........................................................................................................................50 3.7.2. Kiểm định độ phù hợp của mô hình ................................................................. 51 3.7.3. Kiểm định ý nghĩa thống kê của các hệ số .......................................................51 3.7.4. Kiểm định mức độ phù hợp tổng quát ..............................................................52 Tóm tắt chương 3 ........................................................................................................52 CHƯƠNG 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU, PHÂN TÍCH ...........................................53 4.1. Phân tích thống kê mô tả ..................................................................................... 53 4.1.1 Thống kê mô tả thông tin chung về mẫu nghiên cứu ........................................53 4.1.2. Thông tin chung về kết quả nghiên cứu ........................................................... 54 4.2. Phân tích tương quan ........................................................................................... 56 4.3. Phân tích hồi quy Logistic ...................................................................................58 4.3.1. Kiểm định Chi Square ...................................................................................... 59 4.3.2. Kiểm định độ phù hợp của mô hình ................................................................. 59 4.3.3. Kiểm định ý nghĩa hồi quy của các hệ số hồi quy tổng thể ............................. 60
10. 4.3.4. Kết quả kiểm định giả thuyết ............................................................................63 Tóm tắt Chương 4 ....................................................................................................... 64 CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP .................................. 65 5.1. KẾT LUẬN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .............................................................65 5.2. ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO KHẢ NĂNG TIẾP CẬN VỐN TÍN DỤNG NGÂN HÀNG CỦA CÁC DNNVV TẠI TỈNH NINH THUẬN ................ 67 5.2.1. Giải pháp đối với vốn chủ sở hữu..................................................................... 67 5.2.2. Giải pháp đối với tỷ suất lợi nhuận của doanh nghiệp......................................68 5.2.3. Giải pháp đối với tài sản bảo đảm.....................................................................68 5.2.4. Giải pháp đối với tỷ lệ nợ trên tổng tài sản....................................................... 70 5.2.5. Giải pháp đối với thời gian quan hệ của doanh nghiệp với ngân hàng............ 70 5.2.6. Các giải pháp mang tính bổ trợ cho DNNVV...................................................71 5.3. HẠN CHẾ CỦA ĐỀ TÀI VÀ HƯỚNG NGHIÊN CỨU TIẾP THEO ..............74 Tóm tắt chương 5 ........................................................................................................74 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC A: PHIẾU THAM VẤN Ý KIẾN CỦA CÁC NGÂN HÀNG (Định tính) PHỤ LỤC B: PHIẾU THU THẬP THÔNG TIN KHÁCH HÀNG PHỤ LỤC C: THỐNG KÊ MÔ TẢ PHỤ LỤC D: PHÂN TÍCH TƯƠNG QUAN, HỒI QUY