Luận văn Kỹ năng quản lý cảm xúc của học sinh Trung học cơ sở trong giao tiếp với cha mẹ

Nội dung tài liệu: Luận văn Kỹ năng quản lý cảm xúc của học sinh Trung học cơ sở trong giao tiếp với cha mẹ

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Lê Thành Đạt KỸ NĂNG QUẢN LÝ CẢM XÚC CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ TRONG GIAO TIẾP VỚI CHA MẸ LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÍ HỌC Thành phố Hồ Chí Minh – 2019
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Lê Thành Đạt KỸ NĂNG QUẢN LÝ CẢM XÚC CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ TRONG GIAO TIẾP VỚI CHA MẸ Chuyên ngành : Tâm lí học Mã ngành : 60310401 LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÍ HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC PGS.TS. LÊ THỊ MINH HÀ Thành phố Hồ Chí Minh – 2019
3. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là kết quả nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào. Tác giả Lê Thành Đạt
4. LỜI CẢM ƠN Qua thời gian học tập, nghiên cứu nhằm hoàn thành luận văn này tôi xin bày tỏ sự kính trọng và lòng biết ơn sâu sắc tới: Giáo viên hướng dẫn khoa học: PGS. TS Lê Thị Minh Hà – Trường Đại học Văn Lang. Các thầy, cô giáo khoa Tâm lí học, phòng Sau Đại học Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh đã hướng dẫn và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học và thực hiện luận văn. Bên cạnh đó, sự giúp đỡ của gia đình, bạn bè và người thân đã luôn ủng hộ và tạo điều kiện tốt nhất để tôi có thể tập trung nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Do kiến thức và thời gian còn hạn chế, luận văn còn nhiều khiếm khuyết. Tôi mong nhận được sự góp ý của các thầy, cô để luận văn hoàn thiện hơn. Tác giả Lê Thành Đạt
5. MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các chữ viết tắt Danh mục các bảng Danh mục các biểu đồ MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KỸ NĂNG QUẢN LÝ CẢM XÚC CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ TRONG GIAO TIẾP VỚI CHA MẸ ............................................................................. 8 1.1. Tổng quan nghiên cứu kỹ năng quản lý cảm xúc ............................................ 8 1.1.1. Những nghiên cứu trên thế giới ................................................................. 8 1.1.2. Những nghiên cứu tại Việt Nam .............................................................. 16 1.2. Lý luận về kỹ năng quản lý cảm xúc ở tuổi THCS trong giao tiếp với cha mẹ ............................................................................................................ 18 1.2.1. Kỹ năng quản lý cảm xúc ........................................................................ 18 1.2.2. Học sinh THCS và hoạt động giao tiếp của HS THCS trong giao tiếp với cha mẹ ........................................................................................ 35 1.2.3. Kỹ năng quản lý cảm xúc của học sinh THCS trong giao tiếp với cha mẹ ..................................................................................................... 39 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến kỹ năng quản lý cảm xúc của HS THCS trong giao tiếp với cha mẹ ............................................................................. 41 1.3.1. Yếu tố chủ quan ....................................................................................... 41 1.3.2. Yếu tố khách quan ................................................................................... 43 Tiểu kết chương 1 ................................................................................................... 45 Chương 2. THỰC TRẠNG KỸ NĂNG QUẢN LÝ CẢM XÚC CỦA HỌC SINH THCS TRONG GIAO TIẾP VỚI CHA MẸ ............. 46 2.1. Thể thức và phương pháp nghiên cứu ............................................................ 46
6. 2.1.1. Mục đích nghiên cứu ............................................................................... 46 2.1.2. Phương pháp nghiên cứu ......................................................................... 46 2.1.3. Khái quát về khách thể nghiên cứu .......................................................... 51 2.2. Kết quả nghiên cứu thực trạng kỹ năng quản lý cảm xúc của học sinh THCS trong giao tiếp với cha mẹ ......................................................................... 52 2.2.1. Học sinh tự đánh giá khả năng quản lý cảm xúc của bản thân trong giao tiếp với cha mẹ ................................................................................ 52 2.2.2. Các lĩnh vực học sinh THCS thường không quản lý được cảm xúc của mình .................................................................................................. 53 2.2.3. Các lĩnh vực học sinh THCS thường không quản lý được cảm xúc của mình theo giới tính ........................................................................... 56 2.2.4. Các lĩnh vực học sinh THCS thường không quản lý được cảm xúc của mình theo lớp .................................................................................... 58 2.2.5. Biểu hiện kỹ năng quản lý cảm xúc của học sinh THCS trong giao tiếp với cha mẹ ........................................................................................ 61 2.2.6. So sánh kỹ năng quản lý cảm xúc của học sinh THCS trên một số phương diện ............................................................................................. 71 2.2.7. Các yếu tố ảnh hưởng đến kỹ năng quản lý cảm xúc của học sinh THCS trong giao tiếp với cha mẹ ........................................................... 78 2.2.8. Mức độ mong muốn được học tập kỹ năng quản lý cảm xúc của học sinh THCS trong giao tiếp với cha mẹ .................................................... 80 2.3. Một số biện pháp nâng cao kỹ năng quản lý cảm xúc của học sinh THCS ..................................................................................................................... 81 2.3.1. Nâng cao nhận thức học sinh về cảm xúc ................................................ 81 2.3.2. Thực hành quản lý cảm xúc ..................................................................... 81 Tiểu kết chương 2 ................................................................................................... 83 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ........................................................................ 84 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 86 PHỤ LỤC
7. DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT CHỮ ĐẦY ĐỦ CHỮ VIẾT TẮT 1 Ban giám hiệu BGH 2 Điểm trung bình ĐTB 3 Độ lệch chuẩn ĐLC 4 Học sinh HS 5 Kỹ năng KN 6 Nhà xuất bản Nxb 7 Quản lý cảm xúc QLCX 8 Trung bình TB 9 Thành phố Hồ Chí Minh TP.HCM 10 Trung học Cơ sở THCS
8. DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Cách quy điểm các câu hỏi có ba mức độ lựa chọn .............................. 47 Bảng 2.2. Cách quy điểm các câu hỏi có năm mức độ lựa chọn........................... 48 Bảng 2.3. Cách quy điểm đối với các tình huống ................................................. 48 Bảng 2.4. Cách quy điểm trung bình các câu hỏi có ba mức độ lựa chọn ............ 49 Bảng 2.5. Cách quy điểm trung bình các câu hỏi có năm mức độ lựa chọn ......... 49 Bảng 2.6. Cách quy điểm cho mức độ kỹ năng QLCX của học sinh THCS trong giao tiếp với cha mẹ .................................................................... 50 Bảng 2.7. Khái quát về khách thể nghiên cứu ....................................................... 51 Bảng 2.8. Tự đánh giá của học sinh về kỹ năng quản lý cảm xúc của bản thân ........................................................................................................ 52 Bảng 2.9. Các lĩnh vực học sinh THCS thường không quản lý được cảm xúc của mình trong giao tiếp với cha mẹ ..................................................... 53 Bảng 2.10. Các lĩnh vực học sinh THCS thường không quản lý được cảm xúc của mình theo giới tính ......................................................................... 56 Bảng 2.11. Các lĩnh vực học sinh THCS thường không quản lý được cảm xúc của mình theo lớp .................................................................................. 58 Bảng 2.12. Biểu hiện của kỹ năng quản lý cảm xúc của học sinh THCS trong giao tiếp với cha mẹ .............................................................................. 61 Bảng 2.13. Kỹ năng nhận biết cảm xúc của học sinh THCS qua tự đánh giá ........ 63 Bảng 2.14. Kỹ năng nhận biết cảm xúc của học sinh THCS qua tình huống ......... 65 Bảng 2.15. Kỹ năng hiểu cảm xúc của học sinh THCS qua tự đánh giá ................ 66 Bảng 2.16. Kỹ năng hiểu cảm xúc của học sinh THCS qua tình huống ................. 67 Bảng 2.17. Kỹ năng điều khiển cảm xúc của học sinh THCS qua tự đánh giá ...... 68 Bảng 2.18. Kỹ năng điều khiển cảm xúc của học sinh THCS thông qua các tình huống giao tiếp với cha mẹ ............................................................ 69 Bảng 2.19. So sánh kỹ năng điều khiển cảm xúc của học sinh THCS qua tự đánh giá với bài tập tình huống............................................................. 71 Bảng 2.20. So sánh kỹ năng quản lý cảm xúc của học sinh THCS theo giới tính ........................................................................................................ 72
9. Bảng 2.21. So sánh kỹ năng quản lý cảm xúc của học sinh THCS theo khối lớp ......................................................................................................... 75 Bảng 2.22. Các yếu tố ảnh hưởng đến kỹ năng quản lý cảm xúc của học sinh THCS trong giao tiếp với cha mẹ ......................................................... 78 Bảng 2.23. Mức độ mong muốn được học tập kỹ năng quản lý cảm xúc của học sinh THCS ...................................................................................... 80
10. DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Biểu hiện của kỹ năng quản lý cảm xúc của học sinh THCS trong giao tiếp với cha mẹ .................................................................. 61 Biểu đồ 2.2. Kỹ năng quản lý cảm xúc theo giới tính ............................................. 73 Biểu đồ 2.3. Kỹ năng quản lý cảm xúc theo khối lớp ............................................. 76