Luận văn Kiểm soát chi phí tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam chi nhánh Gia Lai

Nội dung tài liệu: Luận văn Kiểm soát chi phí tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam chi nhánh Gia Lai

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH DƯƠNG THỊ HỒNG PHƯỢNG KIỂM SOÁT CHI PHÍ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH GIA LAI LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng Mã số: 8340201 Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN THỊ MAI HƯƠNG TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2019
2. TÓM TẮT LUẬN VĂN Quản trị chi phí là một nghệ thuật của nhà quản trị ngân hàng thương mại, phản ánh tình hình hoạt động kinh doanh của ngân hàng, thể hiện mức độ hiệu quả của hoạt động tài chính kế toán nhằm phục vụ phát triển kinh tế xã hội, và thể hiện sức mạnh của ngân hàng trong quá trình cạnh tranh để tồn tại và phát triển. Chính vì vậy, kiểm soát chi phí là mối quan tâm hàng đầu của nhà quản trị ngân hàng. Đề tài “Kiểm soát chi phí tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Gia Lai” hệ thống hóa một số cơ sở lý luận tổng quan về kiểm soát trong quản lý, hệ thống kiểm soát chi phí; phân tích thực trạng kiểm soát chi phí tại Vietinbank Gia Lai trên cơ sở phân tích dựa vào số liệu trên báo cáo tài chính tại đơn vị. Từ đó, luận văn đã đưa ra những giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống kiểm soát chi phí tại Vietinbank CN Gia Lai. Trong quá trình thực hiện luận văn tác giả đã có sự cố gắng rất nhiều song sẽ còn nhiều thiếu sót, mong rằng sẽ nhận được nhiều đóng góp để vấn đề nghiên cứu được hoàn thiện hơn. TP Hồ Chí Minh, ngày 17 tháng 04 năm 2019 Dương Thị Hồng Phượng
3. LỜI CAM ĐOAN Tôi tên là: DƯƠNG THỊ HỒNG PHƯỢNG Sinh ngày 31 tháng 10 năm 1989 – tại: Gia Lai Quê quán: Phù Mỹ, Bình Định Hiện công tác tại: Phòng kế toán - Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - Chi nhánh Gia Lai. Là học viên cao học lớp : CH18B1 của Trường Đại học Ngân hàng TP.Hồ Chí Minh. Cam đoan đề tài: “Kiểm soát chi phí tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Gia Lai”. Chuyên ngành: Kinh tế Tài chính, Ngân hàng. Mã số: 60340201 Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN THỊ MAI HƯƠNG. Luận văn được thực hiện tại Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả nghiên cứu là trung thực, trong đó các nội dung của những nghiên cứu trước được tác giả trình bày đã được trích dẫn được dẫn nguồn cụ thể. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan của mình. TP Hồ Chí Minh, ngày 17 tháng 04 năm 2019 Người cam đoan Dương Thị Hồng Phượng
4. LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này, tôi đã nhận được sự quan tâm, giúp đỡ của Quý thầy cô thuộc trường Đại học Ngân Hàng TP.HCM, đặc biệt là phòng Đào tạo Sau đại học, cùng bạn bè và tập thể đồng nghiệp đang công tác tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh Gia Lai. Trước tiên, tôi xin chân thành gởi lời cảm ơn đến quý thầy cô trường Đại học Ngân hàng thành phố Hồ Chí Minh đã trang bị cho tôi nhiều kiến thức quý báu trong thời gian qua. Tôi xin chân thành gởi lời cảm ơn TS.Nguyễn Thị Mai Hương đã tận tình hướng dẫn tôi hoàn thành luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn đến những người bạn, những đồng nghiệp và người thân đã tận tình hỗ trợ, góp ý và giúp đỡ tôi trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu. Xin gửi lời cảm ơn chân thành đến tất cả mọi người! TP Hồ Chí Minh, ngày 17 tháng 04 năm 2019 Người viết Dương Thị Hồng Phượng
5. MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN BẢNG KÝ HIỆU CÁC CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG DANH MỤC CÁC HÌNH DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 1 1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI ......................................................................... 1 2. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI ..................................................................................... 2 3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI VÀ THỜI GIAN NGHIÊN CỨU ......................... 2 4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......................................................................... 3 5. TỔNG QUAN VỀ LĨNH VỰC NGHIÊN CỨU ................................................... 3 6. KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN ............................................................................... 5 CHƯƠNG 1 ........................................................................................................................ 6 LÝ LUẬN CHUNG VỀ KIỂM SOÁT CHI PHÍ ............................................................ 6 CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI .............................................................................. 6 1.1 SỰ CẦN THIẾT KIỂM SOÁT CHI PHÍ TRONG MỘT DOANH NGHIỆP ... 6 1.2 TỔNG QUAN VỀ KIỂM SOÁT CHI PHÍ TRONG NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ................................................................................................................................. 8 1.2.1 Khái niệm chi phí trong ngân hàng thương mại ................................................. 8 1.2.2 Đặc điểm chi phí trong ngân hàng thương mại .................................................. 9 1.2.3 Phân loại chi phí trong ngân hàng thương mại ................................................. 10 1.2.4 Mục tiêu quản lý của kiểm soát chi phí trong Ngân hàng thương mại ............ 16 1.2.5 Nguyên tắc kiểm soát chi phí trong ngân hàng thương mại ............................. 18 1.2.6 Quy trình kiểm soát chi phí trong ngân hàng thương mại ................................ 19 1.3 MỘT SỐ RỦI RO TRONG KIỂM SOÁT CHI PHÍ ĐỐI VỚI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ............................................................................................................ 31 1.3.1 Rủi ro khách quan ............................................................................................. 31 1.3.2 Rủi ro chủ quan ................................................................................................ 32 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ................................................................................................ 36 CHƯƠNG 2 ...................................................................................................................... 37
6. THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT CHI PHÍ TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH GIA LAI........................................................... 37 2.1. TỔNG QUAN VỀ HOẠT ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM CN GIA LAI ........................................................................ 37 2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển Vietinbank CN Gia Lai ............................. 37 2.1.2 Cơ cấu tổ chức của Vietinbank CN Gia Lai ..................................................... 39 2.1.3 Chức năng và nhiệm vụ của Ngân hàng TMCP Công thương VN CN Gia Lai ................................................................................................................................... 40 2.2 KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VN – CN GIA LAI GIAI ĐOẠN 2015-2017 .......................................... 42 2.2.1 Tình hình hoạt động kinh doanh chung giai đoạn 2015 - 2017 ........................ 42 2.2.2 Tình hình thực hiện kế hoạch chi phí giai đoạn 2015 – 2017 .......................... 47 2.3 THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KIỂM SOÁT CHI PHÍ TẠI VIETINBANK CN GIA LAI GIAI ĐOẠN 2015-2017 ................................................................................ 54 2.3.1 Đặc điểm kiểm soát chi phí tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Gia Lai...................................................................................................... 54 2.3.2 Mục tiêu kiểm soát chi phí tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Gia Lai ............................................................................................................ 55 2.3.3 Phân loại chi phí tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Gia Lai ....................................................................................................................... 56 2.3.4 Quy trình kiểm soát chi phí tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Gia Lai...................................................................................................... 60 2.3.4.1 Quy trình kiểm soát chi phí tài chính tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Gia Lai .................................................................................. 60 2.3.4.2 Quy trình kiểm soát chi phí phi tài chính tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Gia Lai .................................................................................. 66 2.3.5 Nội dung kiểm soát chi phí tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Gia Lai...................................................................................................... 66 2.4 KHẢO SÁT HẠN CHẾ VÀ NGUYÊN NHÂN TÁC ĐỘNG ĐẾN KIỂM SOÁT CHI PHÍ TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH GIA LAI ........................................................................................................ 73 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ................................................................................................ 77 CHƯƠNG 3 ...................................................................................................................... 78 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG ................................... 78 KIỂM SOÁT CHI PHÍ TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG..................... 78 VIỆT NAM - CHI NHÁNH GIA LAI ........................................................................... 78
7. 3.1 MỤC TIÊU VÀ CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN CỦA NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VN ĐẾN NĂM 2020 .................................................................... 78 3.2 ĐỊNH HƯỚNG CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN KINH DOANH CỦA NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VN CN GIA LAI ĐẾN NĂM 2020 ................... 79 3.3 GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG KIỂM SOÁT CHI PHÍ CỦA NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VN CN GIA LAI ................................... 80 3.3.1 Hoàn thiện quy trình kiểm soát chi phí ............................................................ 80 3.3.2 Hoàn thiện xây dựng định mức chi phí ............................................................ 83 3.3.3 Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong công tác kiểm soát chi phí .......... 86 3.3.4 Cải tiến hệ thống công nghệ thông tin, xây dựng nguồn dữ liệu chuẩn hóa trong toàn hệ thống. ................................................................................................... 87 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ................................................................................................ 89 KẾT LUẬN ...................................................................................................................... 90 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
8. DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT CHỮ VIẾT TẮT DIỄN GIẢI BTC : Bộ tài chính CBNV : Cán bộ, nhân viên CP : Chính phủ Foreign Direct Investment - Đầu tư trực tiếp FDI : nước ngoài HĐQT : Hội đồng quản trị KHDN : Khách hàng doanh nghiệp KSNB : Kiểm soát nội bộ NĐ : Nghị định NHNN : Ngân hàng nhà nước NHTM : Ngân hàng Thương mại NIM : Net Interest Margin - Tỷ lệ thu nhập lãi thuần PGD : Phòng giao dịch QĐ : Quyết định STT : Số thứ tự TMCP : Thương mại cổ phần TSC : Trụ sở chính TT : Thông tư Ngân hàng Thương mại cổ phần Công Thương Vietinbank : Việt Nam Ngân hàng Thương mại cổ phần Công Thương Vietinbank Gia Lai : ViệtNam - Chi nhánh Gia Lai
9. DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1 Kết quả và so sánh một số chỉ tiêu hoạt động kinh doanh quan trọng năm 2015- 2017 ................................................................................................................................... 44 Bảng 2.2: Số liệu chi phí tổng quát của Vietinbank chi nhánh Gia Lai năm 2015- 2017 . 48 Bảng 2.3: Bảng tỉ suất chi phí của Vietinbank chi nhánh Gia Lai năm 2015- 2017 ......... 51 Bảng 2.4: Danh sách các chương trình tài trợ trong .......................................................... 53 Bảng 2. 5: Bảng theo dõi kế hoạch chi phí hoạt động năm 2017 ...................................... 67 Bảng 2.6: Danh sách nguồn kinh phí và quyết định đã ban hành của các chương trình tài trợ ....................................................................................................................................... 72 Bảng 3.1 Bảng giao định mức chi phí lễ tân khánh tiết cho các phòng giao dịch theo quy mô hoạt động năm 2017 .................................................................................................... 85 DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1: Tổng quát các khoản mục chi phí trong giai đoạn 2015 – 2017 ................... 50 Biểu đồ 2.2: Tỷ lệ khoản mục chi phí trong tổng chi phí của Vietinbank CN Gia Lai trong năm 2017 ........................................................................................................................... 73 DANH MỤC HÌNH Hình 1.1: Lưu đồ quy trình chung về kiểm soát chi phí trong NHTM ............................. 22 Hình 2.1: Mô hình tổ chức NHCT Gia lai ......................................................................... 40 Hình 2.2: Lưu đồ quy trình mua sắm hàng hóa dịch vụ nhóm II ...................................... 63
10. 1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI Hiệu quả kinh doanh không phải là dựa vào giá trị gia tăng tạo ra từ hoạt động bên trong của doanh nghiệp (DN) mà chủ yếu nhờ vào giá trị gia tăng mang đến và được chấp nhận bởi thị trường và khách hàng. DN không phải chỉ là tính toán chi li chi phí đầu vào của từng công đoạn trong “chuỗi giá trị” mà chính là tính toán hiệu quả giá trị gia tăng mang đến đầu ra. Với những thách thức to lớn như áp lực của lộ trình hội nhập sâu rộng của khu vực và thế giới, hàng loạt các vụ đổ vỡ tín dụng, các tổn thất do buông lỏng trong công tác quản lý và điều hành ngân hàng, tỷ lệ nợ xấu tăng cao các NHTM phải xây dựng cho mình những chiến lược kinh doanh để cạnh tranh, tìm kiếm lợi nhuận và đứng vững trên thị trường. Lợi nhuận của NHTM là hiệu số của các khoản thu trừ đi cáckhoảnchi. Các khoản chi trong NHTM rất đa dạng, nhưng chủ yếu là chi lãi tiền gửi, tiền vay, các khoản chi phí không mang tính chất sản xuất mà chỉ mang tích chất chi dịch vụ và nó không gắn liền với các khoản thu nhập của ngân hàng. Các khoản chi của NHTM bao gồm chi phí hoạt động kinh doanh (chi trả lãi tiền gửi, chi lãi tiền vay), chi phí hoạt động dịch vụ (hoạt động kinh doanh ngoại tệ và ngoại hối), chi dự phòng rủi ro tín dụng, chi phí quản lý (chi phí lương, thưởng cho nhân viên, chi nộp bải hiểm xã hội, các chi phí hoạt động điện, nước, điện thoại, ) chi nộp thuế và các khoản chi khác (chi phí thanh lý tài sản, chi hoàn dự thu lãi). Do đó, kiểm soát chi phí được đánh giá là một trong những chiến lược hữu hiệu nhất hiện nay mà các NHTM sử dụng để tạo ra ưu thế cạnh tranh trên thị trường. Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (Vietinbank) là một trong những NHTM hàng đầu hiện nay tại Việt Nam, giữ vai trò quan trọng, là trụ cột vững chắc cho nền kinh tế bên cạnh các Ngân hàng lớn khác như BIDV, Agribank, Vietcombank Để theo kịp với tốc độ phát triển của các ngân hàng lớn với mức lợi nhuận tăng liên tục qua các năm, Ban lãnh đạo Vietinbank hết sức chú trọng đến các biện pháp nhằm kiểm soát chi phí một cách tốt nhất. Tuy nhiên, hiện nay do sự phát triển nhanh chóng về quy mô,