Luận văn Hoàn thiện chính sách tuyển dụng công chức cấp xã ở Việt Nam

Nội dung tài liệu: Luận văn Hoàn thiện chính sách tuyển dụng công chức cấp xã ở Việt Nam

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ / ../ .. HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN BÍCH THỦY HOÀN THIỆN CHÍNH SÁCH TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ Ở VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI – NĂM 2021
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ / ../ .. HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN BÍCH THỦY HOÀN THIỆN CHÍNH SÁCH TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ Ở VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số 8 34 04 03 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS BÙI THỊ NGỌC MAI HÀ NỘI – NĂM 2021
3. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Những nội dung trong luận văn này là do tôi nghiên cứu, thực hiện dƣới sự hƣớng dẫn khoa học của TS Bùi Thị Ngọc Mai. Mọi tham khảo dùng trong luận văn đều đƣợc trích dẫn rõ ràng tên tác giả, tên công trình, thời gian, địa điểm công bố. Mọi sao chép không hợp lệ, vi phạm quy chế đào tạo tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm. Học viên Nguyễn Bích Thủy
4. LỜI CẢM ƠN Để thực hiện và hoàn thành đề tài Luận văn này, tôi đã nhận đƣợc sự hỗ trợ, giúp đỡ và tạo điều kiện từ nhiều cơ quan, tổ chức và cá nhân. Luận văn cũng đƣợc hoàn thành dựa trên sự tham khảo, học tập kinh nghiệm từ các kết quả nghiên cứu liên quan, các tạp chí chuyên ngành của nhiều tác giả ở các trƣờng Đại học, các tổ chức nghiên cứu, tổ chức chính trị và sự giúp đỡ, tạo điều kiện về vật chất và tinh thần từ phía gia đình, bạn bè và các đồng nghiệp. Trƣớc hết, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến Tiến sĩ Bùi Thị Ngọc Mai- ngƣời hƣớng dẫn khoa học đã trực tiếp dành nhiều thời gian, công sức hƣớng dẫn tôi trong quá trình thực hiện nghiên cứu và hoàn thành Luận văn. Tôi xin trân trọng cám ơn Lãnh đạo Học viện Hành chính quốc gia, Khoa sau đại học, các Khoa, phòng Chức năng, các Giảng viên Học viện Hành chính quốc gia đã tận tình truyền đạt những kiến thức quý báu, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu. Tuy có nhiều cố gắng, nhƣng trong Luận văn này không tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế. Tôi kính mong Quý thầy cô, các chuyên gia, những ngƣời quan tâm đến đề tài, đồng nghiệp, gia đình và bạn bè tiếp tục có những ý kiến đóng góp, giúp đỡ để đề tài đƣợc hoàn thiện hơn. Một lần nữa xin chân thành cám ơn!
5. MỤC LỤC Trang bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục từ viết tắt MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHÍNH SÁCH TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ ............................................................................................. 12 1.1 Một số khái niệm ...................................................................................... 12 1.2. Nội dung chính sách tuyển dụng công chức cấp xã ................................ 18 1.3. Đặc điểm của tuyển dụng công chức cấp xã ........................................... 29 1.4. Vai trò của tuyển dụng công chức và công chức cấp xã ......................... 30 1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến hoàn thiện chính sách tuyển dụng công chức và công chức cấp xã ....................................................................................... 31 1.6. Tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thiện chính sách tuyển dụng công chức cấp xã .............................................................................................................. 36 TIỂU KẾT CHƢƠNG 1 ................................................................................. 40 Chƣơng 2 THỰC TRẠNG CHÍNH SÁCH TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ Ở VIỆT NAM HIỆN NAY ............................................................. 41 2.1. Khái quát về sự phát triển của chính sách tuyển dụng công chức cấp xã ở Việt Nam ........................................................................................................ 41 2.2. Số lƣợng, chất lƣợng công chức cấp xã thông qua tuyển dụng .............. 45 2.3 Nội dung các chính sách tuyển dụng công chức cấp xã hiện nay ............ 49 2.4. Đánh giá thực trạng chính sách tuyển dụng công chức cấp xã ở Việt Nam hiện nay .......................................................................................................... 66
6. 2.5. Nguyên nhân của hạn chế trong chính sách tuyển dụng công chức cấp xã ở Việt Nam hiện nay ...................................................................................... 74 TỔNG KẾT CHƢƠNG 2 ............................................................................... 78 Chƣơng 3. CĂN CỨ, YÊU CẦU, GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CHÍNH SÁCH TUYỂN DỤNG ĐỐI VỚI CÔNG CHỨC CẤP XÃ ..................................... 79 3.1 Phƣơng hƣớng hoàn thiện chính sách tuyển dụng công chức cấp xã tại Việt Nam ........................................................................................................ 79 3.2. Giải pháp hoàn thiện, nâng cao hiệu quả chính sách tuyển dụng đối với công chức cấp xã ............................................................................................ 82 TIỂU KẾT CHƢƠNG 3 ................................................................................. 89 KẾT LUẬN .................................................................................................... 90 TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 92
7. DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT CCCX Công chức cấp xã HĐND Hội đồng nhân dân CBCC Cán bộ, công chức UBND Ủy ban nhân dân QPPL Quy phạm pháp luật Nghị định số 112/2011/NĐ-CP Nghị định số 112/2011/NĐ-CP ngày 05/12/2011 của Chính phủ về công chức xã, phƣờng, thị trấn Nghị định số 34/2019/NĐ-CP Nghị định số 34/2019/NĐ-CP ngày 24/4/2019 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số quy định về cán bộ, công chức và ngƣời hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố Thông tƣ số 13/2019/TT-BNV Thông tƣ số 13/2019/TT-BNV ngày 06/11/2019 của Bộ trƣởng Bộ Nội vụ hƣớng dẫn một số quy định về cán bộ, công chức ở cấp xã và ngƣời hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố. 1
8. MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Đội ngũ cán bộ, công chức nói chung có vai trò quan trọng quyết định sự thành công trong tổ chức, hoạt động của các cơ quan hành chính đặc biệt là đội ngũ công chức cấp xã vì đây là công chức thực thi trực tiếp đƣa đƣờng lối, chủ trƣơng của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nƣớc đến với ngƣời dân và là ngƣời trực tiếp tổ chức để nhân dân thực hiện các chính sách, pháp luật đó. Tuyển dụng công chức là khâu đầu tiên trong quản lý nhà nƣớc về cán bộ, công chức nhƣng ảnh hƣởng rất lớn đến chất lƣợng đội ngũ công chức, do đó có thể nói tuyển dụng giữ vai trò giữ vị trí quan trọng nhất đối với việc sử dụng quản lý công chức, quyết định chất lƣợng công chức và hiệu quả hoạt động của cơ quan hành chính các cấp. Đặc biệt với mô hình quản lý công chức theo chức nghiệp nhƣ Việt Nam hiện nay biên chế suốt đời cho công chức nên việc tuyển chọn công chức càng phải đảm bảo chất lƣợng để trách những hậu quả liên quan đến quản lý công chức và hiệu quả thực thi chính sách. Nhận thức tầm quan trọng của đội ngũ công chức nói chung và công chức cấp xã và việc tuyển dụng công chức ngay từ khi mới thành lập, Đảng và Nhà nƣớc ta luôn chú trọng khâu lựa chọn những cán bộ, công chức làm việc tại bộ máy cơ quan Nhà nƣớc từ trung ƣơng đến cơ sở. Trong suốt thời gian qua các chính sách tuyển dụng đã đƣợc Nhà Nƣớc thể chế hóa bằng các Văn bản quy phạm pháp luật và từng bƣớc hoàn thiện góp phần nâng cao chất lƣợng đội ngũ công chức cơ sở, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nƣớc về công chức. Trƣớc năm 1986, nếu việc tuyển dụng công chức vào làm việc cho cơ quan nhà nƣớc nói riêng và cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị nói chung đƣợc thực hiện thông qua xét tuyển thì đế nay để đáp ứng yêu cầu đổi 2
9. mới kinh tế và cải cách hành chính nhà nƣớc, tuyển dụng công chức đƣợc chuyển từ xét tuyển sang thi tuyển. Năm 2003, sự ra đời của Nghị định số 114/2003/NĐ-CP ngày 10/10/2003 của Chính phủ về cán bộ, công chức cấp xã đã quy định tuyển dụng công chức cấp xã phải thông qua thi tuyển và xét tuyển. Năm 2008, Luật cán bộ, công chức ra đời đã tiếp tục khẳng định tuyển dụng công chức cấp xã đƣợc thực hiện chủ yếu thông qua thi tuyển, đồng thời bổ sung: việc tuyển dụng công chức cấp xã phải căn cứ vào yêu cầu nhiệm vụ, vị trí việc làm và chỉ tiêu biên chế của cơ quan sử dụng công chức. Hiện nay, việc thực hiện nhất quán phƣơng thức thi tuyển cạnh tranh cùng với quá trình hoàn thiện cơ sở pháp lý về tuyển dụng công chức cấp xã ở Việt Nam trong hơn 20 năm qua đã thể hiện rõ nỗ lực và quyết tâm của các cơ quan Nhà nƣớc và đã đạt đƣợc những kết quả nhất định trong việc đa dạng các phƣơng thức tuyển dụng, quy định cụ thể quy trình tuyển dụng, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong tuyển dụng góp phần hoàn thiện chính sách tuyển dụng công chức cấp xã. Tuy nhiên chính sách tuyển dụng công chức cấp xã vẫn còn chƣa thống nhất, tính khả thi và thực tiễn chƣa cao trong một số nội dung nhƣ việc xác định nhu cầu tuyển dụng chƣa gắn với thực tế, yêu cầu và tiêu chuẩn của công chức cấp xã còn quy định chồng chéo và phù, việc quy định tuyển dụng đặc biệt còn khó khăn trong việc triển khai thực hiện Do vậy để khắc phục hạn chế của chính sách tuyển dụng công chức cấp xã đồng thời để đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lƣợng công tác tuyển dụng phòng chống tiêu cực và đơn giản hóa thủ tục hành chính trong quy trình tổ chức tuyển dụng để đảm bảo nguyên tắc công khai, minh bạch và thực tài trong tuyển dụng công chức, khắc phục những hạn chế trong các quy định pháp lý hiện hành và thực tiễn tuyển dụng công chức hiện nay, việc nghiên cứu đề tài “Hoàn thiện chính sách tuyển dụng công chức cấp xã ở Việt Nam” nhằm nâng cao chất lƣợng của đội ngũ công chức cơ sở vừa có ý nghĩa lý luận, vừa có tính thực tiễn. 3
10. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Luận văn. 2.1 Các nghiên cứu về chính sách và hoàn thiện chính sách Nhà xuất bản Chính trị quốc gia - Sự thật xuất bản cuốn sách “Chính sách công - những vấn đề cơ bản” (Sách chuyên khảo) do Tác giả Nguyễn Hữu Hải, Trƣởng khoa Hành chính học, Học viện Hành chính Quốc gia biên soạn. Cuốn sách cung cấp những kiến thức lý luận chung nhất về chính sách công nhƣ: quá trình phát triển khoa học chính sách; đặc điểm, vai trò và phân loại chính sách công; cấu trúc nội dung và chu trình chính sách công; nguyên tắc, căn cứ, các bƣớc và phƣơng pháp, công cụ hoạch định chính sách công; yêu cầu, các hình thức, phƣơng pháp tổ chức thực thi chính sách công và phân cấp quản lý chính sách công; nguyên tắc, tiêu chí, quy trình, nội dung và phƣơng pháp phân tích chính sách công; nội dung đánh giá chính sách công; tổ chức công tác phân tích, đánh giá chính sách công. Cuốn sách không chỉ trang bị những kiến thức cơ bản về chính sách công, góp phần hoàn thiện công tác hoạch định và thực thi chính sách công; mà còn trang bị kỹ năng cơ bản về hoạch định, phân tích, tổ chức thực thi, kiểm tra, đánh giá chính sách công. “Hoạch định và thực thi chính sách công”, Tác giả Lê Nhƣ Thanh, Lê Văn Hòa, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, 2017. Nội dung cuốn sách trình bày tổng quan về chính sách công (quan niệm, vai trò, phân loại và chu trình chính sách công); hoạch định chính sách công (khái niệm, vai trò và chủ thể tham gia hoạch định chính sách công, yêu cầu đối với một chính sách công, căn cứ, những yếu tố ảnh hƣởng, quy trình, mô hình hoạch định chính sách công và phƣơng pháp đánh giá tác động chính sách); và thực thi chính sách công (khái niệm, vai trò và chủ thể tham gia, yêu cầu, quy trình triển khai, điều kiện, những yếu tố ảnh hƣởng và phƣơng pháp tiếp cận thực thi chính 4