Luận văn Hành vi sử dụng mạng xã hội Facebook của sinh viên Trường Đại học Đồng Nai

Nội dung tài liệu: Luận văn Hành vi sử dụng mạng xã hội Facebook của sinh viên Trường Đại học Đồng Nai

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Mai Thị Duyên HÀNH VI SỬ DỤNG MẠNG XÃ HỘI FACEBOOK CỦA SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐỒNG NAI LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÍ HỌC Thành phố Hồ Chí Minh – 2016
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Mai Thị Duyên HÀNH VI SỬ DỤNG MẠNG XÃ HỘI FACEBOOK CỦA SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐỒNG NAI Chuyên ngành : Tâm lí học Mã số : 60 31 04 01 LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÍ HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. NGUYỄN THỊ TỨ Thành phố Hồ Chí Minh – 2016
3. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu do chính tôi thực hiện, dưới sự hướng dẫn khoa học của Tiến sĩ Tâm lý học Nguyễn Thị Tứ. Các số liệu nghiên cứu được phân tích một cách trung thực, chính xác và chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào trước đây. Chúng tôi xin cam đoan những thông tin trên hoàn toàn là sự thật. Nếu có gì sai, chúng tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm. Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 9 năm 2016 Mai Thị Duyên
4. LỜI CẢM ƠN Tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc đến trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, Phòng Sau đại học, Ban chủ nhiệm khoa Tâm lý học, quý thầy cô đã tổ chức, hỗ trợ và tạo điều kiện tốt nhất cho học viêc cao học Tâm lý học khóa 25 hoàn thành tốt luận văn của mình. Tác giả xin chân thành cảm ơn Ban Giám Hiệu, thầy cô giáo và sinh viên tại Trường Đại học Đồng Nai cùng các chuyên gia hỗ trợ tác giả hoàn thành đề tài nghiên cứu này. Tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến với Tiến sĩ tâm lý học Nguyễn Thị Tứ - người hướng dẫn khoa học đã luôn hướng dẫn tận tình, chỉ bảo, định hướng, luôn động viên, khích lệ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu, thực hiện đề tài. Xin chân thành cảm ơn! Tác giả Mai Thị Duyên
5. MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các từ viết tắt Danh mục các bảng Danh mục các biểu đồ MỞ ĐẦU ............................................................................................................................... 1 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HÀNH VI SỬ DỤNG MẠNG XÃ HỘI FACEBOOK CỦA SINH VIÊN .................................................................... 7 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................................................................................... 7 1.1.1. Những nghiên cứu về hành vi con người ........................................................... 7 1.1.2. Những nghiên cứu về mạng xã hội, mạng xã hội Facebook............................. 9 1.2. Các khái niệm cơ bản .....................................................................................................19 1.2.1. Khái niệm hành vi ................................................................................................19 1.2.2. Khái niệm mạng xã hội Facebook......................................................................25 1.2.3. Khái niệm hành vi sử dụng mạng xã hội Facebook của sinh viên .................39 1.3. Biểu hiện hành vi sử dụng mạng xã hội Facebook của sinh viên .............................39 1.3.1. Đặc điểm tâm lý của sinh viên............................................................................39 1.3.2. Biểu hiện hành vi sử dụng mạng xã hội Facebook của sinh viên ..................43 1.3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi sử dụng mạng xã hội Facebook của sinh viên................................................................................................................48 Ti ểu kết chương 1 .................................................................................................................52 Chương 2. THỰC TRẠNG HÀNH VI SỬ DỤNG MẠNG XÃ HỘI FACEBOOK CỦA SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐỒNG NAI .....................................................................................................................53 2.1. Tổ chức và phương pháp nghiên cứu ...........................................................................53 2.1.1. Vài nét về khách thể nghiên cứu ........................................................................53
6. 2.1.2. Tổ chức nghiên cứu thực trạng ...........................................................................54 2.2. Thực trạng hành vi sử dụng mạng xã hội Facebook của sinh viên trường Đại học Đồng Nai. ..................................................................................................................59 2.2.1. Biểu hiện hành vi sử dụng mạng xã hội Facebook của sinh viên trường Đại học Đồng Nai về nhận thức ........................................................................59 2.2.2. Biểu hiện hành vi sử dụng mạng xã hội Facebook của sinh viên về cảm xúc .........................................................................................................................72 2.2.3. Biểu hiện hành vi sử dụng mạng xã hội của sinh viên trường Đại học Đồng Nai qua hoạt động .....................................................................................75 2.2.4. Biểu hiện hành vi sử dụng mạng xã hội Facebook qua cơ thể của sinh viê n ........................................................................................................................88 2.2.5. Khả năng giải quyết các tình huống giả định của sinh viên đại học Đồng Nai ..............................................................................................................90 2.2.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi sử dụng mạng xã hội Facebook của sinh viên ..................................................................................................................96 2.3. Một số biện pháp tác động hành vi sử dụng mạng xã hội Facebook của Sinh viên ............................................................................................................................98 Ti ểu kết chương 2 .............................................................................................................. 106 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ......................................................................................... 108 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................... 113 PHỤ LỤC
7. DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Click : kích chuột ĐLC : độ lệch chuẩn ĐTB : điểm trung bình Like : thích MXH : mạng xã hội Status : trạng thái SV : sinh viên
8. DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Vài nét về khách thể nghiên cứu .................................................................... 53 Bảng 2.2. Cách thức quy đổi điểm................................................................................... 57 Bảng 2.3. Bảng quy đổi điểm cho câu hỏi 4 sự lựa chọn ............................................. 57 Bảng 2.4. Cách thức quy điểm câu hỏi có 3 sự lựa chọn .............................................. 57 Bảng 2.5. Nhận thức của sinh viên về khái niệm MXH Facebook và hành vi sử dụng MXH Facebook ...................................................................................... 59 Bảng 2.6. Nhận thức của sinh viên về tầm quan trọng của MXH Facebook ............. 62 Bảng 2.7. Nhận thức của sinh viên về lợi ích, tác hại của MXH Facebook. .............. 68 Bảng 2.8. So sánh sự khác biệt về mức độ nhận thức của sinh viên về lợi ích và tác hại của MXH Facebook ............................................................................ 71 Bảng 2.9. Biểu hiện hành vi sử dụng MXH Facebook của sinh viên về cảm xúc..... 72 Bảng 2.10. Biểu hiện hành vi sử dụng MXH Facebook của sinh viên qua các hoạt động ................................................................................................................... 76 Bảng 2.11. So sánh sự khác biệt về biểu hiện hành vi sử dụng MXH Facebook trong hoạt động................................................................................................. 80 Bảng 2.12. Thời điểm sử dụng MXH Facebook trong một ngày của sinh viên........... 85 Bảng 2.13. Cách giải quyết tình huống của sinh viên đại học Đồng Nai ..................... 90 Bảng 2.14. Các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi sử dụng MXH Facebook của sinh viê n..................................................................................................................... 96 Bảng 2.15. Kết quả khảo nghiệm về tính cần thiết và khả thi của các biện pháp tác động đến hành vi sử dụng MXH Facebook của SV .......... 102
9. DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Nhận thức về mục đích sử dụng MXH Facebook của si nh viê n............... 64 Biểu đồ 2.3. Thời gian bắt đầu sử dụng MXH Facebook của sinh viên......................... 82 Biểu đồ 2.4. Thời gian sử dụng MXH Facebook của sinh viên trong một ngày........... 83 Biểu đồ 2.5. Thời điểm sử dụng MXH Facebook trong một ngày của sinh viê n ......... 85 Biểu đồ 2.6. Những hoạt động sinh viê n thường hay sử dụng MXH Facebook ........... 87 Biểu đồ 2.7. Biểu hiện hành vi sử dụng MXH Facebook của sinh viên qua cơ thể ..... 88
10. 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Nghị quyết hội nghị lần thứ bảy Ban chấp hành Trung Ương khóa X “Về xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” đã khẳng định: “Trong mọi thời đại, tri thức luôn là nền tảng tiến bộ xã hội, đội ngũ trí thức là lực lượng nòng cốt sáng tạo và truyền bá tri thức. Ngày nay, cùng với sự phát triển nhanh chóng của cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại, đội ngũ trí thức trở thành nguồn lực đặc biệt quan trọng, tạo nên sức mạnh của mỗi quốc gia trong chiếsn lược phát triển. Mục tiêu sớm đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển, cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020 đòi hỏi phải lựa chọn con đường phát triển rút ngắn, phát huy đến mức cao nhất mọi nguồn lực, tiềm năng trí tuệ của dân tộc, đặc biệt là năng lực sáng tạo của đội ngũ trí thức” [45]. Chúng ta cũng thấy được Đảng đã nhấn mạnh vai trò của đội ngũ trí thức trong đó có đội ngũ sinh viên là những trí thức tương lai và mục tiêu giáo dục hiện nay ở nước ta. Thực hiện theo mục tiêu của Đảng, trường Đại học Đồng Nai luôn tạo môi trường thuận lợi nhất cho sinh viên có thể phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo trong học tập, rèn luyện, hoạt động phong trào và các hoạt động đoàn thể, xã hội khác. Sinh viên là một tầng lớp xã hội, một tổ chức xã hội quan trọng đối với mọi thể chế chính trị. Thanh niên sinh viên là nhóm người có vị trí chuyển tiếp, chuẩn bị cho một đội ngũ tri thức có trình độ và nghề nghiệp tương đối cao trong xã hội. Họ sẽ là nguồn dự trữ chủ yếu cho đội ngũ những chuyên gia theo các nghề nghiệp khác nhau trong cấu trúc của tầng lớp tri thức xã hội. Tất cả những điều này làm cho sinh viên có vai trò, vị trí xã hội rõ rệt. Tuy nhiên do quy luật phát triển không đồng đều về mặt tâm lý, do những điều kiện và hoàn cảnh sống và giáo dục khác nhau, không phải bất cứ sinh viên nào cũng được phát triển ở mức độ tối ưu. Điều này phụ thuộc rất nhiều vào những định hướng đúng đắn cũng như tính tích cực hoạt động của bản thân mỗi sinh viê n. Ở giai đoạn này, sự chi phối của thế giới quan và nhân sinh quan đối với hoạt động của sinh viên đã thể hiện rõ rệt. Nhìn chung phạm vi giao tiếp của các em được mở rộng và tính độc lập trong giao tiếp ngày càng tăng. Bao trùm lên tất cả các hoạt