Luận văn Giải quyết khiếu nại về đất đai tại huyện Phú Hòa, tỉnh Phú Yên

Nội dung tài liệu: Luận văn Giải quyết khiếu nại về đất đai tại huyện Phú Hòa, tỉnh Phú Yên

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ / / HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THỊ HỒNG LOAN GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI VỀ ĐẤT ĐAI TẠI HUYỆN PHÚ HÒA, TỈNH PHÚ YÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG ĐẮK LẮK - NĂM 2020
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ / / HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THỊ HỒNG LOAN GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI VỀ ĐẤT ĐAI TẠI HUYỆN PHÚ HÒA, TỈNH PHÚ YÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. ĐÀM BÍCH HIÊN ĐẮK LẮK - NĂM 2020
3. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn “Giải quyết khiếu nại về đất đai tại huyện Phú Hòa, tỉnh Phú Yên” là công trình nghiên cứu của riêng tôi, được thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Đàm Bích Hiên. Các tài liệu, số liệu trích dẫn và kết quả nghiên cứu nêu trong Luận văn này là trung thực, có nguồn gốc và xuất xứ rõ ràng và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Đắk Lắk, ngày 22 tháng 02 năm 2021 TÁC GIẢ LUẬN VĂN Nguyễn Thị Hồng Loan
4. LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Học viện Hành chính Quốc gia, Phân viện Học viện Hành chính Quốc gia khu vực Tây nguyên, quý thầy, cô giáo đã tận tình truyền đạt kiến thức và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu tại Học viện Hành chính Quốc gia khu vực Tây nguyên. Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến TS. Đàm Bích Liên đã trực tiếp hướng dẫn, dành nhiều thời gian và tận tình giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu và giúp tôi hoàn thành Luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn Thường trực Hội đồng nhân dân huyện Phú Hòa đã quan tâm, tạo điều kiện cho tôi tham gia và hoàn thành khóa học. Cảm ơn các đồng nghiệp tại Văn phòng HĐND & UBND huyện, Phòng Tài nguyên & Môi trường huyện, Thanh Tra huyện, Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai, Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện đã cung cấp thông tin, số liệu phục vụ cho việc nghiên cứu và đóng góp ý kiến trong quá trình nghiên cứu Luận văn. Bản thân đã nổ lực và cố gắn hết sức nhưng do năng lực và thời gian nghiên cứu có hạn nên Luận văn không sao tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong nhận được sự chỉ dẫn và ý kiến đóng góp của quý thầy, cô giáo để Luận văn hoàn thiện hơn. Đắk Lắk, ngày 22 tháng 02 năm 2021 TÁC GIẢ LUẬN VĂN Nguyễn Thị Hồng Loan
5. MỤC LỤC Trang Trang phụ bìa Lời cam đoan .................................................................................................. Mục lục ........................................................................................................... Danh mục các bảng biểu ................................................................................ MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN, PHÁP LÝ CỦA GIẢI QUYẾTKHIẾU NẠI VỀ ĐẤT ĐAI ...................................................................................... 11 1.1. Khiếu nại về đất đai ............................................................................ 11 1.2. Giải quyết khiếu nại về đất đai ........................................................... 15 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến giải quyết khiếu nại về đất đai .................. 28 Chương 2: THỰC TRẠNG KHIẾU NẠI VÀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI VỀ ĐẤT ĐAI TẠI HUYỆN PHÚ HÒA, TỈNH PHÚ YÊN ...................... 33 2.1. Đặc điểm tự nhiên, điều kiện kinh tế, đặc điểm dân cư tác động đến giải quyết khiếu nại về đất đai tại huyện Phú Hòa, tỉnh Phú Yên...................... 33 2.2. Thực trạng khiếu nại về đất đai tại huyện Phú Hòa, tỉnh Phú Yên ...... 37 2.3. Thực trạng giải quyết khiếu nại về đất đai tại huyện Phú Hòa, tỉnh Phú Yên ........................................................................................................... 46 Chương 3: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI VỀ ĐẤT ĐAI TẠI HUYỆN PHÚ HÒA, TỈNH PHÚ YÊN ............................ 66 3.1. Quan điểm giải quyết khiếu nại về đất đai .......................................... 66 3.2. Giải pháp bảo đảm giải quyết khiếu nại về đất đai tại huyện Phú Hòa, tỉnh Phú Yên ............................................................................................. 71 KẾT LUẬN ............................................................................................... 855 TÀI LIỆU THAM KHẢO
6. DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 2.1. Tình hình tiếp nhận đơn ............................................................. 388 Bảng 2.2. Tình hình tiếp nhận và phân loại đơn.......................................... 399 Bảng 2.3. Cán bộ, công chức tham gia giải quyết khiếu nại về đất đai.......... 48 Bảng 2.4. Đơn khiếu nại, tố cáo được thụ lý giải .......................................... 51 Bảng 2.5. Đơn khiếu nại, tố cáo, được thu lý giải quyết trên lĩnh vực đất ..... 52
7. 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Khiếu nại là một trong những quyền cơ bản của công dân được quy định trong nhiều văn bản quy phạm pháp luật, trước hết là Hiến pháp - đạo luật gốc của nước ta: “Mọi người có quyền khiếu nại, tố cáo với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền về những việc làm trái pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân” tại Điều 30, Hiến pháp 2013 [23, tr.14]. Khiếu nại là một công cụ hữu hiệu để công dân bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Thực hiện quyền khiếu nại là một trong những hình thức dân chủ trực tiếp để nhân dân tham gia vào quá trình quản lý nhà nước, quản lý xã hội, giám sát hoạt động của quan nhà nước, góp phần làm trong sạch bộ máy nhà nước, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa. Khiếu nại về đất đai là một hiện tượng xảy ra phổ biến trong xã hội; đặc biệt khi nước ta chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường thì khiếu nại đất đai phát sinh có xu hướng ngày càng tăng cả về số lượng cũng như tính chất phức tạp về mặt nội dung và có nơi trở thành vấn đề nóng của địa phương. Tình trạng khiếu nại kéo dài, vượt cấp hay khiếu nại không đúng thẩm quyền vẫn còn xảy ra nhiều. Do đó, cần tìm hiểu lý do, nguyên nhân vì sao tình trạng khiếu nại về đất đai trong những năm gần đây tăng về số vụ, phức tạp về nội dung và trở thành vấn đề nóng của nhiều địa phương. Giải quyết khiếu nại là nghĩa vụ, trách nhiệm của các cơ quan hành chính nhà nước. Giải quyết tốt khiếu nại góp phần ổn định tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, thúc đẩy kinh tế phát triển. Đất đai là tài nguyên vô cùng quí báu, là tư liệu sản xuất đặc biệt của người nông dân và thành phần quan trọng của môi trường sống, là nơi để con người xây dựng nhà ở, phân bổ khu dân cư, các công trình và nhiều cơ sở hạ tầng, phân chia lãnh thổ của một quốc gia. Ngày nay, quá trình đô thị hóa
8. 2 đang và sẽ tiếp tục diễn ra mạnh mẽ, cùng với đó dân số không ngừng gia tăng, đã gây áp lực lên quỹ đất hạn hẹp, đất đai ngày càng có giá trị và trở nên khan hiếm. Đất đai trở thành những bất động sản có giá trị vô cùng to lớn, nhu cầu sử dụng và chuyển nhượng đất đai của con người ngày càng nhiều. Tình hình khiếu nại đất đai cũng vì thế xảy ra nhiều hơn. Do đó, việc quản lý đất đai một cách có hiệu quả là vấn đề cấp thiết nhất hiện nay. Thời gian gần đây, Đảng, Nhà nước ta đặc biệt quan tâm đến công tác giải quyết khiếu nại của công dân, do đó đã ban hành nhiều Chỉ thị, Nghị quyết, văn bản pháp luật về vấn đề này như: Luật Khiếu nại năm 2011, Luật Tiếp công dân năm 2013, Luật đất đai năm 2013, Chỉ thị 35/CT-TW ngày 26/5/2014 “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo”; Nghị định số 75/2012/NĐ-CP ngày 03/10/2012 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Khiếu nại: quy định cụ thể về nhiều người cùng khiếu nại về một nội dung, công khai và thi hành quyết định giải quyết khiếu nại, quy định về tiếp công dân; Thông tư số 07/2014/TT-TTCP, ngày 31/10/2014 của Thanh tra Chính phủ Quy định quy trình xử lý đơn khiếu nại, tố cáo, đơn kiến nghị, phản ánh .Việc ban hành các văn bản pháp luật đã tạo cơ sở pháp lý vững chắc, tạo điều kiện cho công dân thực hiện việc khiếu nại, làm cơ sở pháp lý cho các cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền trong giải quyết khiếu nại, trong đó có khiếu nại về đất đai. Trong những năm gần đây, hoạt động giải quyết khiếu nại về đất đai của các cơ quan hành chính nhà nước tại huyện Phú Hòa, tỉnh Phú Yên đã đạt được những kết quả nhất định; tỷ lệ giải quyết các vụ, việc qua các năm luôn đạt tỷ lệ trên 90% số vụ việc thuộc thẩm quyền, tạo cơ sở cho việc bảo đảm và nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trên lĩnh vực đất đai.
9. 3 Tuy nhiên, công tác giải quyết khiếu nại về đất đai trên địa bàn huyện Phú Hòa, tỉnh Phú Yên cũng còn những hạn chế nhất định như: nhiều vụ, việc giải quyết khiếu nại về đất đai có lúc chưa triệt để, chưa kịp thời gây bức xúc cho người khiếu nại; mặc dù, một số vụ việc đã được các cấp có thẩm quyền giải quyết rồi, nhưng người khiếu nại tiếp tục khiếu nại đến cấp cao hơn; trong công tác tiếp công dân hay đối thoại còn nhiều bất cập, năng lực, cán bộ, công chức còn có mặt hạn chế, do đó còn có nhiều trường hợp công dân sau khi nhận quyết định giải quyết khiếu nại, không đồng ý với quan điểm giải quyết của huyện, tiếp tục khiếu nại lên cấp trên hoặc khởi kiện ra Tòa để giải quyết theo con đường tố tụng hành chính. Chính vì vậy, cần phải nghiên cứu thực trạng giải quyết khiếu nại về đất đai trên địa bàn huyện, đồng thời cần nghiên cứu pháp luật về khiếu nại và giải quyết khiếu nại, pháp luật về đất đai để làm rõ nguyên nhân dẫn đến việc khiếu nại về đất đai tại huyện Phú Hòa, tỉnh Phú Yên, việc giải quyết khiếu nại đó gặp những khó khăn, vướng mắc gì, từ đó đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả giải quyết khiếu nại về đất đai và hạn chế mức thấp nhất việc khiếu nại về đất đai tại địa bàn huyện Phú Hòa, tỉnh Phú Yên. Xuất phát từ thực trạng nêu trên, tôi chọn đề tài: “Giải quyết khiếu nại về đất đai tại huyện Phú Hòa, tỉnh Phú Yên” để làm luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ Quản lý công. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Từ trước cho đến nay, ở Việt Nam, vấn đề khiếu nại về đất đai và công tác giải quyết khiếu nại về đất đai đã có nhiều công trình nghiên cứu đề cập đến ở góc độ lý luận và thực tiễn khác nhau. Trong đó phải kể đến các công trình như: Trần Thanh Cường (2017), Giải quyết khiếu nại hành chính về đất đai tại huyện U Minh Thượng, tỉnh Kiên Giang, Luận văn Thạc sĩ Quản lý công,
10. 4 Học viện Hành chính Quốc gia. Tác giả đã đi sâu tìm hiểu những cơ sở lý luận, pháp lý về khiếu nại và giải quyết khiếu nại hành chính về đất đai; nhận thức rõ thực trạng công tác giải quyết khiếu nại về đất đai của Ủy ban nhân dân huyện U Minh Thượng, tìm ra những ưu điểm, những hạn chế, tồn tại của công tác này, xác định những nguyên nhân của hạn chế để từ đó đưa ra những giải pháp phù hợp hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả công tác giải quyết khiếu nại đất đai của Ủy ban nhân dân huyện U Minh Thượng tỉnh Kiên Giang [34]. Nguyễn Ngọc Lan Anh (2017), Giải quyết khiếu nại về đất đai khi Nhà nước thu hồi đất tại huyện Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang, Luận văn Thạc sĩ Quản lý công, Học viện Hành chính Quốc gia. Tác giả đã đi sâu tìm hiểu những cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác giải quyết khiếu nại về đất đai khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn huyện Phú Quốc. Từ đó phát hiện ra những khó khăn, bất cập trong công tác giải quyết khiếu nại về đất đai ở huyện Phú Quốc, đề xuất các giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả công tác giải quyết khiếu nại đất đai ở huyện Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang; góp phần tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý hành chính nhà nước ở địa phương [18]. Nguyễn Thị Thuý Hồng (2010), Thủ tục giải quyết khiếu nại của các cơ quan hành chính nhà nước - một số vấn đề lý luận và thực tiễn tại thành phố Tuy Hoà, Phú Yên, Luận văn Thạc sĩ Luật Hiến pháp và Luật Hành chính, Học viện Hành chính Quốc gia. Tác giả đã tập trung phân tích những nội dung lý luận về thủ tục hành chính và nêu rõ vai trò của thủ tục giải quyết khiếu nại đối với việc đảm bảo hiệu quả của hoạt động giải quyết khiếu nại của cơ quan hành chính nhà nước. Đồng thời, tác giả cũng đi sâu phân tích nội dung của pháp luật hiện hành về thủ tục giải quyết khiếu nại và những kết quả đạt được cũng như một số tồn tại, vướng mắc, khó khăn mà thành phố