Luận văn Giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai qua thực tiễn tỉnh Bắc Giang

Nội dung tài liệu: Luận văn Giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai qua thực tiễn tỉnh Bắc Giang

1. ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI KHOA LUẬT NGUYỄN THỊ THÁI ANH GI¶I QUYÕT KHIÕU N¹I TRONG LÜNH VùC §ÊT §AI QUA THùC TIÔN TØNH B¾C GIANG LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC HÀ NỘI - 2015
2. ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI KHOA LUẬT NGUYỄN THỊ THÁI ANH GI¶I QUYÕT KHIÕU N¹I TRONG LÜNH VùC §ÊT §AI QUA THùC TIÔN TØNH B¾C GIANG Chuyên ngành: Lý luận và lịch sử Nhà nƣớc và Pháp luật Mã số: 60 38 01 01 LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC Cán bộ hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS LƢƠNG THANH CƢỜNG HÀ NỘI - 2015
3. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quả nêu trong Luận văn không trùng lặp với các công trình có liên quan đã được công bố. Các số liệu, ví dụ và trích dẫn trong Luận văn đảm bảo tính chính xác, tin cậy và trung thực. Tôi đã hoàn thành tất cả các môn học và đã thanh toán tất cả các nghĩa vụ tài chính theo quy định của Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội. Vậy tôi viết Lời cam đoan này đề nghị Khoa Luật xem xét để tôi có thể bảo vệ Luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn! NGƯỜI CAM ĐOAN Nguyễn Thị Thái Anh
4. MỤC LỤC Trang Trang phụ bìa Lời cam đoan Danh mục các chữ viết tắt Danh mục các bảng Danh mục các biểu đồ MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI TRONG LĨNH VỰC ĐẤT ĐAI ........................................................ 9 1.1. KHIẾU NẠI, KHIẾU NẠI HÀNH CHÍNH, KHIẾU NẠI TRONG LĨNH VỰC ĐẤT ĐAI ........................................................................... 9 1.1.1. Khiếu nại ............................................................................................... 9 1.1.2. Khiếu nại hành chính .......................................................................... 10 1.1.3. Khiếu nại trong lĩnh vực đất đai ......................................................... 13 1.2. GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI TRONG LĨNH VỰC ĐẤT ĐAI ........... 17 1.2.1. Quan niệm về giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai ................. 17 1.2.2. Các nguyên tắc giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai ............... 18 1.2.3. Ý nghĩa, vai trò của công tác giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai.................................................................................................. 20 1.3. QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI TRONG LĨNH VỰC ĐẤT ĐAI .......................................................... 24 1.3.1. Quyền và nghĩa vụ của người khiếu nại, người bị khiếu nại ............. 24 1.3.2. Thời hiệu khiếu nại, thời hạn giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai.................................................................................................. 28 1.3.3. Thẩm quyền giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai ........................... 29 1.3.4. Quy trình giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai ........................... 31 1.4. ĐIỀU KIỆN BẢO ĐẢM GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC ĐẤT ĐAI ........................................... 35
5. 1.4.1. Điều kiện bảo đảm về kinh tế ............................................................. 35 1.4.2. Điều kiện bảo đảm về chính trị........................................................... 36 1.4.3. Điều kiện bảo đảm về pháp luật ......................................................... 37 1.4.4. Các điều kiện bảo đảm khác ............................................................... 41 Kết luận Chương 1 .......................................................................................... 42 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI VỀ ĐẤT ĐAI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC GIANG ................................... 43 2.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ ĐẤT ĐAI VÀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC TRONG LĨNH VỰC ĐẤT ĐAI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC GIANG ....................................................................................... 43 2.1.1. Tài nguyên đất .................................................................................... 43 2.1.2. Tài nguyên rừng .................................................................................. 45 2.1.3. Công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực đất đai trên địa bàn tỉnh Bắc Giang ............................................................................................ 46 2.2. TÌNH HÌNH KHIẾU NẠI VÀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI VỀ ĐẤT ĐAI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC GIANG ............................. 49 2.2.1. Tình hình khiếu nại về đất đai trên địa bàn tỉnh Bắc Giang ............... 49 2.2.2. Đặc điểm khiếu nại về đất đai trên địa bàn tỉnh Bắc Giang ............... 53 2.2.3. Nguyên nhân phát sinh khiếu nại về đất đai trên địa bàn tỉnh Bắc Giang ........................................................................................... 54 2.2.4. Đánh giá chung về công tác giải quyết khiếu nại về đất đai trên địa bàn tỉnh Bắc Giang ....................................................................... 57 Kết luận Chương 2 .......................................................................................... 65 Chƣơng 3: QUAN ĐIỂM, GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI TRONG LĨNH VỰC ĐẤT ĐAI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC GIANG ............................................ 66 3.1. QUAN ĐIỂM NÂNG CAO HIỆU QUẢ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI TRONG LĨNH VỰC ĐẤT ĐAI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC GIANG ...................................................................................... 66
6. 3.1.1. Quán triệt quan điểm của Đảng và các nghị quyết của Đảng về giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai ......................................... 66 3.1.2. Đề cao vai trò, trách nhiệm của cơ quan hành chính nhà nước và cơ quan thanh tra trong việc giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai.................................................................................................. 69 3.1.3. Bảo đảm yêu cầu tuân thủ nghiêm chỉnh Hiến pháp và pháp luật, bảo vệ và bảo đảm quyền con người, quyền công dân trong Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ..................................................... 70 3.1.4. Tăng cường pháp chế, xử lý hài hòa lợi ích của các bên trong quá trình giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai.......................... 72 3.2. GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI TRONG LĨNH VỰC ĐẤT ĐAI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC GIANG ...................................................................................... 75 3.2.1. Tiếp tục hoàn thiện pháp luật về đất đai ............................................. 75 3.2.2. Kiện toàn bộ máy nhà nước, tổ chức và chỉ đạo giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai .................................................................... 76 3.2.3. Tổ chức tốt công tác tiếp công dân ..................................................... 78 3.2.4. Tăng cường công tác quản lý nhà nước và xử lý nghiêm minh hành vi vi phạm pháp luật đất đai ....................................................... 81 3.2.5. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật đất đai, pháp luật khiếu nại, tố cáo ..................................................... 83 Kết luận Chương 3 .......................................................................................... 86 KẾT LUẬN .................................................................................................... 87 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 90
7. DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT CQHC: Cơ quan hành chính HVHC: Hành vi hành chính KNTC: Khiếu nại tố cáo QĐHC: Quyết định hành chính UBND: Ủy ban nhân dân XHCN: Xã hội chủ nghĩa KCN : Khu công nghiệp GCNQSDĐ: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất MTTQ: Mặt trận tổ quốc
8. DANH MỤC CÁC BẢNG Số hiệu bảng Tên bảng Trang Bảng 2.1: Hiện trạng sử dụng đất năm 2013 44 Bảng 2.2: Diễn biến đất lâm nghiệp tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2006-2013 45 Bảng 2.3: Cơ cấu diện tích loại rừng tỉnh Bắc Giang 45 Bảng 2.4: Tình hình khiếu nại về đất đai từ năm 2010 đến 2014 51
9. DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Số hiệu biểu đồ Tên biểu đồ Trang Biểu đồ 2.1: Tỷ lệ vụ việc về đất đai trên tổng số vụ việc khiếu kiện giai đoạn 2010-2014 50 Biểu đồ 2.2: Tình hình khiếu nại về đất đai qua các năm 51 Biểu đồ 2.3: Thể hiện số quyết định hành chính về đất đai bị khiếu nại so với quyết định hành chính đã ban hành giai đoạn 2010-2014 52
10. MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Đất đai là tài nguyên thiên nhiên vô cùng quý giá, là tư liệu sản xuất đặc biệt, là thành phần quan trọng của môi trường sống, là địa bàn phân bố các khu dân cư, xây dựng các cơ sở kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh quốc phòng và là thành quả cách mạng của cả dân tộc Việt nam. Bất kỳ quốc gia nào, nếu biết quản lý, sử dụng hợp lý đất đai thì nguồn tài nguyên này được bảo vệ và mang lại hiệu quả, lợi ích to lớn, thiết thực phục vụ cho mỗi con người và cả cộng đồng. Đất đai có vai trò quan trọng như vậy nên Đảng và Nhà nước ta giành sự quan tâm đặc biệt đến vấn đề đất đai. Chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước về đất đai được điều chỉnh cho phù hợp với sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước, trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước chính sách pháp luật đất đai trở thành cơ sở pháp lý hết sức quan trọng huy động nguồn lực đất đai để phát triển nên kinh tế thị trường nhiều thành phần theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Với việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về đất đai, đặc biệt là Luật Đất đai năm 1987, Luật Đất đai năm 1993, Luật Đất đai năm 2003, mới đây nhất là Luật Đất đai năm 2013, hệ thống quy phạm pháp luật về đất đai đã từng bước được hoàn thiện, cơ bản đáp ứng yêu cầu công tác quản lý nhà nước về đất đai trong các thời kỳ, phục vụ sự nghiệp phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và tạo điều kiện thuận lợi cho cá nhân, hộ gia đình, cơ quan, tổ chức trong quản lý, sử dụng đất đai. Vì vậy, quản lý nhà nước bằng pháp luật về đất đai ngày càng hoàn thiện đã đạt được những tiến bộ rõ rệt, hệ thống quản lý về đất đai được tăng cường, từng bước phân cấp và phát huy tính tự chủ của địa phương. 1