Luận văn Định hướng giá trị hôn nhân của sinh viên ở một số Trường Đại học tại Thành phố Hồ Chí Minh

Nội dung tài liệu: Luận văn Định hướng giá trị hôn nhân của sinh viên ở một số Trường Đại học tại Thành phố Hồ Chí Minh

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Nguyễn Thị Huỳnh An ĐỊNH HƯỚNG GIÁ TRỊ HÔN NHÂN CỦA SINH VIÊN Ở MỘT SỐ TRƯỜNG ĐẠI HỌC TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÍ HỌC Thành phố Hồ Chí Minh – 2019
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Nguyễn Thị Huỳnh An ĐỊNH HƯỚNG GIÁ TRỊ HÔN NHÂN CỦA SINH VIÊN Ở MỘT SỐ TRƯỜNG ĐẠI HỌC TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Chuyên ngành : Tâm lí học Mã số : 8310401 LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÍ HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. TRẦN THỊ QUỐC MINH Thành phố Hồ Chí Minh - 2019
3. LỜI CAM ĐOAN  Tôi xin cam kết đây chính là công trình nghiên cứu do tôi thực hiện dưới sự hỗ trợ của giáo viên hướng dẫn là TS. Trần Thị Quốc Minh. Tất cả các nội dung được đề cập đến trong trong đề tài này đều trung thực và xác tín, cụ thể: Phần nội dung lý luận được trích dẫn đầy đủ và có nguồn gốc rõ ràng; Phần kết quả nghiên cứu và số liệu hoàn toàn trung thực và chưa từng được công bố trong bất kì công trình nghiên cứu nào trước đây. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm trước Pháp luật và Hội đồng về kết quả luận văn nếu phát hiện bất kì sự gian lận nào. Tác giả Nguyễn Thị Huỳnh An
4. LỜI CẢM ƠN  Tôi vô cùng biết ơn tất cả Quý Thầy Cô, Phòng Sau đại học, tất cả các cá nhân và tập thể đã hỗ trợ tôi trong từng giai đoạn thực hiện đề tài, vì nếu không có sự giúp đỡ quý giá đó, cá nhân tôi không thể nào hoàn thành được đề tài nghiên cứu này. Xin chân thành tri ân Tất cả! Trước hết, tôi xin chân thành cảm ơn tập thể thầy cô và ban quản lí Trường Đại học Sư phạm, quí thầy cô khoa Tâm lí học cùng các thầy cô Phòng Sau đại học Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh. Tôi xin gửi lời tri ân sâu sắc đến tất cả quý thầy cô trong hội đồng chấm đề cương vì đã hướng dẫn, tạo điều kiện để tôi hoàn thiện đề tài của mình trong bước đầu đầy bỡ ngỡ. Xin chân thành tri ân Quý thầy cô! Tôi xin chân thành cảm ơn tất cả các bạn sinh viên của Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, Trường Đại học Quốc Tế Hồng Bàng. Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Trường Đại học Sài Gòn, Trường Đại học Công nghiệp, Trường Đại học Kinh tế - Luật đã dành thời gian quý báu tham gia khảo sát; Quý Thầy quản lý ký túc xá Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, Quý Thầy Cô bên phòng quản lý sinh viên của trường Đại học Quốc Tế Hồng Bàng đã rất tận tình giúp đỡ để tôi có thể tiến hành khảo sát với các bạn sinh viên. Sau cùng, Tôi xin chân thành gởi lời tri ân sâu sắc nhất dành cho giáo viên hướng dẫn: TS. Trần Thị Quốc Minh. Cô luôn nhắc nhở, chỉ dạy tôi bằng sự nhiệt tâm của Người thầy yêu trò, mong muốn học trò tốt lên từng ngày. Và trên hết, tôi vô cùng biết ơn tất cả sự dẫn dắt và hỗ trợ quý báu của Cô trong quá trình hoàn thành luận văn này. Xin chân thành tri ân Cô!
5. MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các chữ viết tắt Danh mục bảng Danh mục các hình Danh mục các biểu đồ MỞ ĐẦU ................................................................................................................. 1 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐỊNH HƯỚNG GIÁ TRỊ HÔN NHÂN CỦA SINH VIÊN ................................................................................... 5 1.1. Sơ lược lịch sử nghiên cứu vấn đề ....................................................................... 5 1.1.1. Trên thế giới .................................................................................................. 5 1.1.2. Tại Việt Nam ................................................................................................ 9 1.2. Giá trị và định hướng giá trị ............................................................................... 13 1.2.1. Giá trị .......................................................................................................... 13 1.2.2. Định hướng giá trị ....................................................................................... 21 1.3. Hôn nhân ............................................................................................................ 26 1.3.1. Khái niệm hôn nhân .................................................................................... 26 1.3.2. Động cơ của hôn nhân ................................................................................ 27 1.3.3. Vai trò của hôn nhân ................................................................................... 29 1.3.4. Đời sống vợ chồng ...................................................................................... 30 1.3.5. Đặc điểm của đời sống vợ chồng. ............................................................... 39 1.3.6. Những yếu tố cần thiết để chuẩn bị cho cuộc hôn nhân hạnh phúc............ 40 1.4. Sinh viên và hôn nhân của sinh viên .................................................................. 40 1.4.1. Sinh viên ..................................................................................................... 40 1.4.2. Các hoạt động cơ bản của sinh viên ........................................................... 41 1.4.3. Đời sống xúc cảm, tình cảm của sinh viên ................................................. 42 1.4.4. Hôn nhân của sinh viên ............................................................................... 43
6. 1.5. Giá trị hôn nhân và hệ thống giá trị hôn nhân .................................................... 44 1.5.1. Giá trị hôn nhân .......................................................................................... 44 1.5.2. Hệ thống giá trị hôn nhân ........................................................................... 45 1.6. Định hướng giá trị hôn nhân và định hướng giá trị hôn nhân của sinh viên ...... 46 1.6.1. Định hướng giá trị hôn nhân ....................................................................... 46 1.6.2. Định hướng giá trị hôn nhân của sinh viên ................................................. 47 1.7. Những yếu tố ảnh hưởng đến định hướng giá trị hôn nhân của sinh viên ......... 48 1.7.1. Yếu tố bên trong ......................................................................................... 49 1.7.2. Yếu tố bên ngoài ......................................................................................... 50 Tiểu kết chương 1 ........................................................................................................ 53 Chương 2. THỰC TRẠNG ĐỊNH HƯỚNG GIÁ TRỊ HÔN NHÂN CỦA SINH VIÊN Ở MỘT SỐ TRƯỜNG ĐẠI HỌC TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH.. ........................................................................ 54 2.1. Thể thức nghiên cứu ........................................................................................... 54 2.1.1. Mô tả mẫu nghiên cứu ................................................................................ 54 2.1.2. Mô tả khách thể nghiên cứu ........................................................................ 55 2.1.3. Mô tả công cụ nghiên cứu ........................................................................... 60 2.2. Thực trạng định hướng giá trị hôn nhân của sinh viên ở một số trường đại học tại TP. Hồ Chí Minh .................................................................................. 63 2.2.1. Nhận thức của sinh viên về hôn nhân hiện nay .......................................... 63 2.2.2. Nhận thức của sinh viên ở một số trường đại học tại TP. Hồ Chí Minh về tầm quan trọng của các giá trị hôn nhân ...................................... 68 2.2.3. Thái độ của sinh viên đối với các giá trị hôn nhân ..................................... 78 2.2.4. Hành vi thể hiện các giá trị trong hôn nhân của sinh viên một số trường đại học tại thành phố Hồ Chí Minh ................................................ 88 2.2.5. Mối tương quan giữa nhận thức – thái độ - hành vi trong định hướng giá trị hôn nhân của sinh viên .................................................................. 105 2.2.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến định hướng giá trị hôn nhân của sinh viên ..... 106 2.3. Một số biện pháp nâng cao định hướng giá trị hôn nhân của sinh viên ........... 112 2.3.1. Cơ sở đề xuất biện pháp ............................................................................ 112
7. 2.3.2. Một số biện pháp cụ thể ............................................................................ 116 Tiểu kết chương 2 ...................................................................................................... 120 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................................. 122 TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................... 126 PHỤ LỤC
8. DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ĐHGT : Định hướng giá trị SV : Sinh viên ĐHHB : Đại học Quốc tế Hồng Bàng ĐHSP : Đại học sư phạm TP. Hồ Chí Minh ĐHNV : Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn ĐHCN : Đại học Công Nghiệp ĐHTN : Đại học Kinh Tế - Luật ĐH SG : Đại học Sài Gòn ĐLC : Độ lệch chuẩn ĐTB : Điểm trung bình GT : Giá trị Nxb : Nhà xuất bản SL : Số lượng XH : Xã hội
9. DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1. Phân loại các kiểu tình yêu (taxonomy of love) ................................................. 33 Bảng 1.2. Hệ thống các giá trị trong hôn nhân ........................................................................ 45 Bảng 2.1. Đặc điểm mẫu nghiên cứu ......................................................................................... 54 Bảng 2.2. Kết quả kiểm định độ tin cậy của phiếu khảo sát ................................................ 62 Bảng 2.3. Định nghĩa của sinh viên về hôn nhân ................................................................... 63 Bảng 2.4. Lựa chọn kiểu hôn nhân của sinh viên .................................................................. 64 Bảng 2.5. Quan điểm của sinh viên về hôn nhân.................................................................... 65 Bảng 2.6. Tâm thế của sinh viên về hôn nhân ......................................................................... 66 Bảng 2.7. Sự khác biệt giữa nam - nữ và Tình trạng cặp đôi của sinh viên (có người yêu hoặc chưa người yêu) đối với tâm thế của sinh viên về hôn nhân .................................................................................................................................. 67 Bảng 2.8. Nhận thức chung về các giá trị hôn nhân .............................................................. 68 Bảng 2.9. Đánh giá của sinh viên về tầm quan trọng của các giá trị Đạo đức ............... 69 Bảng 2.10. Đánh giá của sinh viên về tầm quan trọng của các giá trị kinh tế .................. 71 Bảng 2.11. Đánh giá của sinh viên về tầm quan trọng của các giá trị pháp luật .............. 72 Bảng 2.12. Nhận thức về các giá trị hôn nhân xét theo trường học ..................................... 73 Bảng 2.13. Nhận thức về các giá trị hôn nhân xét theo năm học ......................................... 74 Bảng 2.14. Nhận thức về các giá trị hôn nhân xét theo giới tính .......................................... 75 Bảng 2.15. Nhận thức về các giá trị hôn nhân xét theo ngành học ...................................... 76 Bảng 2.16. Nhận thức về các giá trị hôn nhân xét theo tình trạng ....................................... 76 Bảng 2.17. Thái độ tích cực và tiêu cực về các giá trị hôn nhân .......................................... 78 Bảng 2.18. Các nhận định tích cực trong nhón giá trị đạo đức ............................................. 79 Bảng 2.19. Các nhận định tiêu cực trong nhóm giá trị đạo đức ............................................ 82 Bảng 2.20. Các nhận định tích cực trong nhóm giá trị kinh tế .............................................. 82 Bảng 2.21. Các nhận định tiêu cực trong nhóm giá trị kinh tế .............................................. 83 Bảng 2.22. Các nhận định tích cực trong nhóm giá trị pháp luật ......................................... 84 Bảng 2.23. Các nhận định tiêu cực trong nhóm giá trị pháp luật ......................................... 84 Bảng 2.24. So sánh thái độ đối với các giá trị trong hôn nhân xét theo trường học ........ 84 Bảng 2.25. So sánh thái độ đối với các giá trị trong hôn nhân xét theo năm học ............ 85
10. Bảng 2.26. So sánh thái độ đối với các giá trị trong hôn nhân xét theo giới tính ............ 86 Bảng 2.27. So sánh giữa nam và nữ về thái độ đối với một vài nhận định tiêu cực trong hôn nhân .............................................................................................................. 86 Bảng 2.28. So sánh về thái độ đối với các giá trị trong hôn nhân xét theo ngành học ....... 87 Bảng 2.29. So sánh giữa các tinh trạng có người yêu hay không về thái độ đối với các giá trị trong hôn nhân ........................................................................................... 87 Bảng 2.30. Sự lựa chọn các hành vi tích cực trong các tình huống ..................................... 88 Bảng 2.31. Hành vi liên quan đến các giá trị trong hôn nhân xét theo trường học ......... 93 Bảng 2.32. Hành vi liên quan đến các giá trị trong hôn nhân xét theo năm học .............. 97 Bảng 2.33. Hành vi liên quan đến các giá trị trong hôn nhân xét theo giới tính ............ 100 Bảng 2.34. Hành vi liên quan đến các giá trị trong hôn nhân xét theo ngành học ........ 101 Bảng 2.35. Hành vi liên quan đến các giá trị trong hôn nhân xét theo ngành học ........ 103 Bảng 2.36. Mối tương quan giữa nhận thức, thái độ và hành vi trong ĐHGT hôn nhân ....... 105 Bảng 2.37. Nhận thức chung về các yếu tố ảnh hưởng đến định hướng giá trị hôn nhân ................................................................................................................................ 106 Bảng 2.38. Các yếu tố ảnh hưởng đến các giá trị hôn nhân .................................................... 107 Bảng 2.39. Mức độ ảnh hưởng đến các giá trị trong hôn nhân xét theo trường học .......... 109 Bảng 2.40. Mức độ ảnh hưởng đến các giá trị trong hôn nhân xét theo năm học ......... 110 Bảng 2.41. Mức độ ảnh hưởng đến các giá trị trong hôn nhân xét theo giới tính .......... 110 Bảng 2.42. Mức độ ảnh hưởng đến các giá trị trong hôn nhân xét theo ngành học ...... 111 Bảng 2.43. Mức độ ảnh hưởng đến các giá trị trong hôn nhân xét theo tình trạng ....... 111 Bảng 2.44. Mong muốn của sinh viên đối với gia đình, nhà trường và XH ................... 115