Luận văn Các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ bỏ học của học sinh Trung học cơ sở tại các xã ven biển Thành phố Quảng Ngãi

Nội dung tài liệu: Luận văn Các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ bỏ học của học sinh Trung học cơ sở tại các xã ven biển Thành phố Quảng Ngãi

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH CHƢƠNG TRÌNH GIẢNG DẠY KINH TẾ FULBRIGHT ------------- NGUYỄN THỊ KIM ANH CÁC YẾU TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN TỶ LỆ BỎ HỌC CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ TẠI CÁC XÃ VEN BIỂN THÀNH PHỐ QUẢNG NGÃI LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG Thành phố Hồ Chí Minh – Năm 2017
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH CHƢƠNG TRÌNH GIẢNG DẠY KINH TẾ FULBRIGHT ------------- NGUYỄN THỊ KIM ANH CÁC YẾU TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN TỶ LỆ BỎ HỌC CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ TẠI CÁC XÃ VEN BIỂN THÀNH PHỐ QUẢNG NGÃI LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG Chuyên ngành: Chính sách Công Mã số: 60340402 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC TS. MALCOLM MCPHERSON Ths. ĐINH VŨ TRANG NGÂN Thành phố Hồ Chí Minh – Năm 2017
3. -i- LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này hoàn toàn do tôi thực hiện. Các số liệu và các đoạn trích dẫn sử dụng trong luận văn đều đƣợc dẫn nguồn và có độ chính xác nhất trong phạm vi hiểu biết của tôi. Luận văn này không nhất thiết thể hiện quan điểm của trƣờng Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh hay Chƣơng trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright. TP. Hồ Chí Minh, tháng 8 năm 2017 Tác giả Nguyễn Thị Kim Anh
4. -ii- LỜI CẢM ƠN Đầu tiên tôi xin chân thành cảm ơn Th.s Đinh Vũ Trang Ngân, ngƣời hƣớng dẫn trực tiếp tôi trong quá trình thực hiện luận văn. Cô đã giúp đỡ, động viên, định hƣớng và dành cho tôi những lời khuyên quý giá giúp tôi có thể hoàn thành luận văn này. Tôi xin gửi lời cảm ơn đến Quý Thầy, Quý Cô của Chƣơng trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright đã nhiệt tình giảng dạy và giúp đỡ tôi trong học tập và nghiên cứu. Cảm ơn các bạn MPP8, anh chị MPP7 đã hỗ trợ và chia sẻ nhiều kinh nghiệm bổ ích cho tôi tại trƣờng. Cuối cùng, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc nhất đối với Mẹ của tôi - ngƣời đã luôn bên cạnh động viên và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình sống và học tập của mình. TP. Hồ Chí Minh, tháng 8 năm 2017 Tác giả Nguyễn Thị Kim Anh
5. -iii- TÓM TẮT Luận văn phân tích các yếu tố ảnh hƣởng đến tỷ lệ bỏ học của học sinh trung học cơ sở tại 6 xã ven biển thành phố Quảng Ngãi. Các nhóm cá nhân, hộ gia đình, trƣờng học đƣợc nghiên cứu để xác định mức độ ảnh hƣởng tới hành vi bỏ học của trẻ. Kết quả phân tích cho thấy rằng nguyên nhân quan trọng nhất ảnh hƣởng đến tỷ lệ bỏ học của trẻ bắt nguồn từ nhận thức của phụ huynh về giá trị học tập đối với tƣơng lai của trẻ còn thấp, quan niệm truyền thống về nghề biển đã không khuyến khích các hộ gia đình đầu tƣ vào giáo dục cho trẻ. Từ nguyên nhân trên, các giải pháp đƣa ra nhằm hạn chế tình trạng bỏ học của học sinh ở các xã ven biển chính là nâng cao sự hiểu biết của bố mẹ về vai trò của giáo dục đối với nhận thức của trẻ bằng cách tuyên truyền thông qua các phƣơng tiện thông tin truyền thông và các cơ quan ở địa phƣơng. Thêm vào đó, chính phủ nên thiết lập các chƣơng trình dạy nghề chính thức liên quan đến hoạt động kinh tế tại địa phƣơng một cách rõ ràng và lồng ghép vào bậc trung học cơ sở.
6. -iv- MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................................ ii TÓM TẮT ............................................................................................................................. iii MỤC LỤC ............................................................................................................................ iv DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................................................ vi DANH MỤC BẢNG ........................................................................................................... vii DANH MỤC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ ......................................................................................... 1 CHƢƠNG 1: ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................................. 2 1.1 Bối cảnh nghiên cứu .................................................................................................... 2 1.2 Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu: .................................................................................. 3 1.3 Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ............................................................................... 3 1.4 Phƣơng pháp luận ........................................................................................................ 4 1.5 Cấu trúc luận văn ......................................................................................................... 4 CHƢƠNG 2: KHUNG PHÂN TÍCH .................................................................................... 5 2.1 Nhu cầu cho giáo dục ................................................................................................... 5 2.2 Lƣợc khảo các nghiên cứu trƣớc.................................................................................. 7 2.3 Phƣơng pháp nghiên cứu ........................................................................................... 10 2.3.1 Khái niệm học sinh bỏ học .................................................................................. 10 2.3.2 Xác định các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ bỏ học của trẻ .................................... 10 2.3.3 Phương pháp nghiên cứu .................................................................................... 11 2.3.4 Chọn mẫu để khảo sát ......................................................................................... 12 CHƢƠNG 3: THẢO LUẬN KẾT QUẢ KHẢO SÁT ........................................................ 14
7. -v- 3.1 Mức độ cung ứng giáo dục của các xã ven biển Thành Phố Quảng Ngãi ................. 14 3.2 Nghèo đói và tình trạng bỏ học của trẻ ...................................................................... 15 3.3 Tác động của yếu tố giới tính đến tình trạng bỏ học của trẻ ...................................... 17 3.4 Trình trạng thu nhập, chi phí học THCS và khả năng chi trả các chi phí đến trƣờng của các hộ gia đình ........................................................................................................... 19 3.5 Trình độ học vấn của phụ huynh và nhận thức về vai trò giáo dục đối với trẻ.......... 21 3.6 Trẻ em tham gia lao động .......................................................................................... 23 3.7 Quá trình đánh giá xếp loại học sinh ở trƣờng học .................................................... 25 3.8 Mối quan hệ giữa trƣờng học- gia đình- và các tổ chức trong việc tác động đến tỷ lệ bỏ học của trẻ. .................................................................................................................. 27 CHƢƠNG 4: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ....................................................................... 29 4.1 Kết luận ...................................................................................................................... 29 4.2 Kiến nghị chính sách .................................................................................................. 30 4.3 Hạn chế của nghiên cứu ............................................................................................. 31 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................................... 32 PHỤ LỤC ............................................................................................................................ 34
8. -vi- DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT BGD&ĐT Bộ Giáo dục và Đào tạo HS Học sinh NQ-CP Nghị quyết Chính Phủ TT Thông tƣ THCS Trung học cơ sở UBND Ủy ban nhân dân
9. -vii- DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1 Các tiêu chí chọn mẫu .. . 13 Bảng 3.1: So sánh tỷ lệ trẻ đang đến trƣờng, tỷ lệ trẻ bỏ học sớm giữa hai nhóm hộ nghèo và không nghèo 16 Bảng 3.2 Mức độ ƣu tiên đến trƣờng theo giới tính 18 Bảng 3.3 Trình độ học vấn của phụ huynh trong mẫu .21 Bảng 3.4 Tỷ lệ trẻ em tham gia lao động hộ gia đình và lao động đƣợc trả công ...24 Bảng 3.5 Tổng hợp kết quả nguyên nhân bỏ học của trẻ theo đối tƣợng phỏng vấn trẻ em25
10. -1- DANH MỤC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ Hình 3.1 Tỷ số học sinh/giáo viên, tỷ số học sinh/lớp học ..15 Hình 3.2 Tỷ lệ bỏ học theo độ tuổi ...17 Hình 3.3 Cơ cấu thu nhập của các hộ gia đình trong mẫu 19