Luận văn Các nhân tố quyết định tiếp cận vốn vay tín dụng của các hộ sản xuất nông nghiệp tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn huyện Trà Cú - Tỉnh Trà Vinh

Nội dung tài liệu: Luận văn Các nhân tố quyết định tiếp cận vốn vay tín dụng của các hộ sản xuất nông nghiệp tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn huyện Trà Cú - Tỉnh Trà Vinh

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH --------***-------- GIANG NA RÔNG CÁC NHÂN TỐ QUYẾT ĐỊNH TIẾP CẬN VỐN VAY TÍN DỤNG CỦA CÁC HỘ SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN HUYỆN TRÀ CÚ - TỈNH TRÀ VINH LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2017
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH --------***-------- GIANG NA RÔNG CÁC NHÂN TỐ QUYẾT ĐỊNH TIẾP CẬN VỐN VAY TÍN DỤNG CỦA CÁC HỘ SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN HUYỆN TRÀ CÚ - TỈNH TRÀ VINH Chuyên ngành: Quản lý kinh tế LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. Sử Đình Thành TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2017
3. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn này hoàn toàn do tôi thực hiện. Các đoạn trích dẫn và số liệu sử dụng trong luận văn đều được dẫn nguồn và có độ chính xác cao nhất trong phạm vi hiểu biết của tôi. Luận văn này không nhất thiết phản ánh quan điểm của Trường Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh. Tác giả luận văn GIANG NA RÔNG
4. MỤC LỤC TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC DANH MỤC CÁC BẢNG Chương 1: GIỚI THIỆU NGHIÊN CỨU .................................................... 1 1.1. Sự cần thiết nghiên cứu .................................................................................... 1 1.2. Mục tiêu nghiên cứu ......................................................................................... 3 1.3. Câu hỏi nghiên cứu. .......................................................................................... 3 1.4. Phạm vi nghiên cứu .......................................................................................... 3 1.4.1. Không gian nghiên cứu .............................................................................. 3 1.4.2. Thời gian nghiên cứu .................................................................................. 4 1.4.3. Phạm vi về nội dung ................................................................................... 4 1.5. Kết cấu luận văn ............................................................................................... 5 Chương 2: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU .................................................... 6 2.1. Hoạt động tín dụng cho hộ sản xuất nông nghiệp ............................................ 6 2.1.1. Khái niệm ................................................................................................... 6 2.1.2. Phân loại tín dụng nông thôn ....................................................................... 6 2.1.2.1. Phân loại theo hình thức ....................................................................... 6 2.1.2.2. Phân loại theo kỳ hạn ........................................................................... 6 2.2. Ý nghĩa của tín dụng nông thôn trong sản xuất nông nghiệp ...7 2.3. Khảo lược tài liệu có liên quan đến đề tài nghiên cứu. .................................... 8 2.3.1. Những nghiên cứu trước đây về những yếu tố tác động đến quyết định tiếp cận tín dụng ................................................................................................... 9 2.3.2. Những nghiên cứu trước đây về ảnh hưởng của sự tiếp cận vốn đối với hộ nghèo .................................................................................................................. 11 2.4. Mô hình nghiên cứu ........................................................................................ 14 2.5. Các biến được đưa vào mô hình và nguyên nhân chọn biến .15 Chương 3: ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH CHO VAY TÍN DỤNG ĐỐI VỚI NÔNG HỘ CỦA NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN
5. NÔNG THÔN HUYỆN TRÀ CÚ ................................................................. 19 3.1. Sơ lược về huyện Trà cú – Tỉnh Trà Vinh ...................................................... 19 3.2. Một số quy định về chính sách tín dụng của NHNN & PTNT chi nhánh huyện Trà Cú ......................................................................................................... 21 3.2.1. Đối tượng cho vay .................................................................................... 21 3.2.2. Nguyên tắc cho vay .................................................................................. 21 3.2.3. Điều kiện cho vay ..................................................................................... 21 3.2.4. Giới hạn cho vay ...................................................................................... 22 3.2.5. Thời hạn cho vay ...................................................................................... 23 3.2.6. Phương thức cho vay ................................................................................ 23 3.2.7. Lãi suất cho vay ........................................................................................ 23 3.2.8. Quy trình nghiệp vụ cho vay .................................................................... 24 3.3. Nhận xét và đánh giá tình hình cho vay của ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn chi nhánh huyện Trà Cú qua ba năm ( 2014- 2016) ..................... 26 Chương 4: DỮ LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................... 29 4.1. Dữ liệu nghiên cứu ......................................................................................... 29 4.2. Phương pháp nghiên cứu: ............................................................................... 29 4.2.1. Phương pháp thu thập số liệu ................................................................... 29 42.2.1. Loại số liệu .......................................................................................... 29 4.2.2.2. Phương pháp thu thập số liệu ............................................................. 29 4.2.2. Phương pháp phân tích số liệu ................................................................. 30 Chương 5: KẾT QUẢ VÀ KHUYẾN NGHỊ CHÍNH SÁCH .................... 32 5.1. Kết quả nghiên cứu ......................................................................................... 32 5.1.1.Những thông tin về nông hộ ...................................................................... 32 5.1.1.1. Thông tin về nhân khẩu học ............................................................... 32 5.1.1.2. Tình hình chung về nông hộ ............................................................... 35 5.1.1.3. Trình độ học vấn ................................................................................. 37 5.1.2. Tình hình đất đai của nông hộ ................................................................... 37 5.1.3. Mối quan hệ trong xã hội .......................................................................... 39
6. 5.1.4. Tình hình vay vốn của nông hộ ở huyện Trà Cú ....................................... 40 5.1.5. Thị phần vay vốn của nông hộ với các tổ chức tín dụng ........................... 40 5.1.6. Những nguyên nhân hộ không vay vốn ở Ngân hàng .............................. 41 5.1.7. Những nguồn thông tin tín dụng của nông hộ huyện Trà Cú ................... 43 5.1.8. Số lần vay vốn của nông hộ đến cuối năm 2016 .44 5.1.9. Những thuận lợi và khó khăn khi vay vốn ở ngân hàng ............................ 44 5.1.10. Tổng hợp các biến với dấu kỳ vọng ....................................................... 51 5.1.11. Kết quả xử lí mô hình Probit và giải thích biến ....................................... 51 5.2. Giải pháp và Khuyến nghị .............................. Error! Bookmark not defined. 5.2.1. Giải pháp ................................................. Error! Bookmark not defined. 5.2.2. Khuyến nghị ............................................. Error! Bookmark not defined. TÀ I LIÊỤ THAM KHẢ O
7. DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1: Tóm tắt những nghiên cứu trước đây về quyết định tiếp cận tín dụng ......................................................................................................................... 10 Bảng 2: Tóm lược những nghiên cứu trước đây về tác động của nguồn vốn vay đến những hộ nghèo. ................................................................................. 13 Bảng 3: Tỷ trọng hoạt động tín dụng đối với hộ sản xuất qua ba năm (2014- 2016) ................................................................................................................ 26 Bảng 4: Thống kê quy mô hộ gia đình trong 180 hộ được phỏng vấn ............ 32 Bảng 5: Tỷ lệ nam nữ chủ hộ .......................................................................... 33 Bảng 6: Thống kê dân tộc và tôn giáo của mẫu điều tra ................................. 34 Bảng 7: Tuổi trung bình chủ hộ trong tổng số quan sát .................................. 34 Bảng 8 : Tỷ lệ người dưới tuổi lao động, trong tuổi lao động và ngoài tuổi lao động của tất cả các thành viên trong tổng quan sát ......................................... 35 Bảng 9: Thống kê tình hình chung về nông hộ ............................................... 36 Bảng 10: Thống kê học vấn chủ hộ ................................................................. 37 Bảng 11: Tình hình sử dụng đất trung bình của hộ ......................................... 38 Bảng 12: Bảng thống kê mối quan hệ trong xã hội của nông hộ..................... 39 Bảng 13: Tình hình vay vốn 2015 của hộ sản xuất huyện Trà Cú ..................... 40 Bảng 14: Thị phần vay vốn .............................................................................. 40 Bảng 15: nguyên nhân cụ thể nông hộ muốn vay nhưng không được ............ 41 Bảng 16: Những nguyên nhân mà nông hộ không vay ở tổ chức xã hội, đoàn thể và phi chính thức ........................................................................................ 42 Bảng 17: Nguồn thông tin vay vốn được cung cấp cho nông hộ ...................... 43 Bảng 18: Những thuận lợi khi vay vốn tín dụng chính thức .......................... 45 Bảng 19: Những khó khăn khi vay vốn tín dụng chính thức ........................... 46 Bảng 20: Tổng hợp các biến và dấu kỳ vọng ................................................... 51 Bảng 21: Kết quả mô hình Probit cho khả năng tiếp cận tín dụng của nông hộ ở huyện Trà Cú ................................................................................................. 52
8. 1 Chương 1: GIỚI THIỆU NGHIÊN CỨU 1.1. Sự cần thiết nghiên cứu Chiến lược phát triển nông nghiệp của Việt Nam trong giai đoạn hội nhập đã đề cập đến khuôn khổ phát triển nông nghiệp và nông thôn của Việt Nam nhằm mục tiêu bảo đảm tăng trưởng nông nghiệp bền vững, cải thiện cơ sở hạ tầng nông thôn và ổn định hệ thống chính trị ở khu vực nông thôn. Trong khuôn khổ chiến lược này, quá trình hội nhập vào nền kinh tế khu vực và thế giới được xem như là một điều kiện cần thiết để đảm bảo tăng thêm thu nhập và cải thiện mức sống ở khu vực nông thôn. Kể từ khi Việt Nam thực hiện chính sách mở cửa, thương mại nông nghiệp đã đóng góp lớn trong việc tạo nguồn thu nhập ngoại tệ, tăng thu nhập trong khu vực nông thôn và cho toàn bộ nền kinh tế nói chung. Nhận thức rõ vai trò quan trọng của thương mại nông nghiệp, Đảng và Nhà Nước đã khẳng định rằng phát triển nông thôn ở Việt Nam cần đi theo hướng “phát triển đa dạng hoá kinh tế nông thôn theo hướng thị trường dựa trên cơ sở tận dụng lợi thế tương đối của mỗi vùng, phù hợp với mỗi bước đi của công nghiệp hoá, hiện đại hoá”. Cùng với chiến lược phát triển nông nghiệp, cũng đã có các chính sách nông nghiệp phù hợp với điều kiện của thời kì hội nhập khi Việt Nam gia nhập APEC, AFTA, WTO như chính sách về giá để giá nông sản tăng theo sát mức giá trên thị trường thế giới và có sự điều chỉnh, quản lý của Nhà nước thông qua hạn ngạch và quy định đầu mối xuất khẩu; chính sách về thuế nhập khẩu, xuất khẩu hàng nông sản; chính sách tự do hóa thương mại để nông dân Việt Nam có thể trao đổi hàng hóa và chia sẻ kinh nghiệm và kỹ thuật cùng thế giới; chính sách đất đai tạo động lực tăng gia sản xuất cho
9. 2 nông dân. Một trong số chính sách quan trọng của nhà nước ta trong phát triển nông nghiệp thì nhu cầu vay vốn là cần thiết vì vậy sự xuất hiện của dịch vụ tài chính và tín dụng nông thôn là nhất thiết. Hiện nay, hệ thống tài chính nông thôn chính thức hỗ trợ cho các vùng nông thôn bao gồm Ngân hàng Nông nghiêp̣ và phát triển nông thôn (NH NNo&PTNT), Ngân hàng Chính sách xa ̃ hôị (NH CSXH) quỹ tín dụng nhân dân và các NH thương maị cổ phần khác, Tuy nhiên ở những vùng sâu, vùng xa và vùng núi, nông dân khó có cơ hội tiếp cận với hệ thống tín dụng chính thức. Hơn nữa, nguồn vốn của cả Ngân hàng NNo&PTNT và Quỹ tín dụng nhân dân đều có xu hướng chảy vào những hộ giàu. Vấn đề nổi cộm hiện nay của tín dụng nông thôn ở Việt Nam là sự tiếp cận tín dụng của các nông hộ vùng sâu, vùng xa đang thiếu vốn để tái sản xuất và trang trải các chi phí để có thể ổn định cuộc sống, góp phần xây dựng nền nông nghiệp bền vững, ổn định kinh tế. Như vậy, nhu cầu vốn vào cây trồng vật nuôi, đặc biệt đối với cây lúa mỗi khi vào vụ là rất cần đối với nông dân. Chính vì vậy, hoạt động tín dụng đóng vai trò hết sức quan trọng, góp phần đem lại sự tồn tại và phát triển cho nền Nông nghiệp, từ đó đã kích thích nhân dân hăng hái tham gia sản xuất, góp phần xóa đói giảm nghèo, tạo thêm công ăn, việc làm cho bà con nông dân. Hay nói khác hơn, Ngân hàng là cầu nối trung gian giữa người cho vay và người đi vay một cách có hiệu quả nhất. Trên cơ sở những nhu cầu trên đề tài: “ Các nhân tố quyết định tiếp cận vốn vay tín dụng của các hộ sản xuất nông nghiệp tại ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Huyện Trà Cú - Tỉnh Trà Vinh” cần phải được đưa vào nghiên cứu để chính quyền địa phương đánh giá được tình hình kinh tế - xã hội của các nông hộ. Từ đó đưa ra chính sách hỗ trợ tài chính, đẩy mạnh phát triển nông nghiệp nông thôn.
10. 3 Đề tài này cũng với thực tế vì thông qua việc phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến việc tiếp cận tín dụng cho hộ nông dân và phân tích đánh giá tình hình hoạt động tín dụng của các tổ chức tín dụng về việc cho hộ sản xuất nông nghiệp vay từ đó đề xuất những biện pháp nhằm gia tăng lượng vốn vay và hướng dẫn cách thức sử dụng vốn vay cho nông hộ, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn vay. Đối với nông hộ, đề tài này cũng có ý nghĩa to lớn trong việc hướng dẫn nông hộ sử dụng đồng vốn đúng mục đích, đầu tư sản xuất theo khoa học, góp phần ổn định đời sống của nông hộ. 1.2. Mục tiêu nghiên cứu: Phân tích các nhân tố quyết định tiếp cận vốn vay tín dụng của hộ nông dân trên điạ bàn huyêṇ Trà Cú trong năm 2016. 1.3. Câu hỏi nghiên cứu: - Các nhân tố nào tác động đến việc tiếp cận tín dụng của nông hộ? - Những yếu tố nào ảnh hưởng đến việc hộ vay được vốn nhiều hay ít ? 1.4. Phạm vi nghiên cứu: 1.4.1. Không gian nghiên cứu Đề tài chọn 2 xã là Kim Sơn và Thanh Sơn, huyện Trà Cú, tỉnh Trà vinh làm địa bàn nghiên cứu - Huyện Trà Cú là huyện vùng sâu của tỉnh Trà Vinh, tỉ lệ hộ nghèo sản xuất nông nghiệp trong năm 2016 có nhu cầu vốn là cao hơn so với mặt bằng chung của Tỉnh Trà vinh. Do đó, việc thu thập số liệu bằng cách phỏng vấn trực tiếp về nhu cầu tín dụng đối với những nông hộ không vay vốn và thông qua chi tiêu và thu nhập cũng như tài sản sẽ đánh giá được nhu cầu vốn tín dụng và hiệu quả sử dụng vốn vay của nông hộ. - Ngân hàng NNo&PTNT huyện Trà Cú là Ngân hàng chủ yếu trong việc