Luận văn Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý thuế nhập khẩu – xuất khẩu tại Cục Hải quan Thành phố Hồ Chí Minh

Nội dung tài liệu: Luận văn Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý thuế nhập khẩu – xuất khẩu tại Cục Hải quan Thành phố Hồ Chí Minh

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH NGUYỄN THU THỦY CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HIỆU QUẢ QUẢN LÝ THUẾ NHẬP KHẨU – XUẤT KHẨU TẠI CỤC HẢI QUAN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2017
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH NGUYỄN THU THỦY CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HIỆU QUẢ QUẢN LÝ THUẾ NHẬP KHẨU – XUẤT KHẨU TẠI CỤC HẢI QUAN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Ngành: Quản lý công Mã số: 60340403 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN HỒNG THẮNG TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2017
3. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài “Đánh giá hiệu quả quản lý thuế nhập khẩu – xuất khẩu tại cục hải quan tp.HCM” là công trình nghiên cứu của bản thân tôi và chưa được công bố trên bất kỳ phương tiện thông tin nào. Mọi sự giúp đỡ để hoàn thành đề tài nghiên cứu này đã được cảm ơn đầy đủ, các thông tin trích dẫn trong đề tài nghiên cứu này đều đã được chỉ rõ nguồn gốc. Tác giả đề tài Nguyễn Thu Thủy
4. MỤC LỤC TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC DANH MỤC HÌNH DANH MỤC BẢNG TÓM TẮT ............................................................................................................................. 1 CHƯƠNG 1 : GIỚI THIỆU ................................................................................................ 3 1.1 Lý do chọn đề tài ................................................................................................. 3 1.2 Mục tiêu nghiên cứu ............................................................................................ 4 1.2.1 Mục tiêu tổng quát .......................................................................................... 4 1.2.2 Mục tiêu cụ thể ................................................................................................ 4 1.2.3 Câu hỏi nghiên cứu ......................................................................................... 4 1.3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...................................................................... 5 1.4 Ý nghĩa của đề tài nghiên cứu ........................................................................... 5 1.5 Phương pháp nghiên cứu .................................................................................... 5 1.5.1 Thiết kế nghiên cứu ......................................................................................... 5 1.5.2 Quy trình nghiên cứu ...................................................................................... 6 1.6 Cấu trúc đề tài ..................................................................................................... 7 CHƯƠNG 2 : CƠ SỞ LÝ LUẬN ........................................................................................ 9 2.1 Các khái niệm ...................................................................................................... 9 2.1.1 Thuế nhập khẩu ............................................................................................... 9 2.1.2 Thuế xuất khẩu ................................................................................................ 9 2.2 Quản lý thuế ....................................................................................................... 11 2.2.1 Các loại thuế liên quan đến nhập khẩu - xuất khẩu ...................................... 11 2.2.2 Quản lý thuế .................................................................................................. 16 2.3 Hiệu quả quản lý thuế nhập khẩu - xuất khẩu ............................................... 21 2.3.1 Hiệu suất và hiệu quả .................................................................................... 21
5. 2.3.2 Hiệu quả quản lý thuế nhập khẩu - xuất khẩu ............................................... 25 2.4 Các nghiên cứu đi trước về quản lý thuế nhập khẩu - xuất khẩu ................ 28 2.5 Mô hình nghiên cứu đề xuất ............................................................................. 33 2.6 Giới thiệu về cục hải quan Tp. Hồ Chí Minh ................................................. 38 2.6.1 Giới thiệu chung ............................................................................................ 38 2.6.2 Vị trí và chức năng ........................................................................................ 39 2.6.3 Nhiệm vụ và quyền hạn ................................................................................ 39 2.6.4 Cơ cấu tổ chức ............................................................................................... 41 2.7 Thực trạng công tác quản lý thuế nhập khẩu – xuất khẩu tại Cục Hải quan thành phố Hồ Chí Minh .......................................................................................... 42 2.7.1 Tình hình công tác thu thuế ........................................................................... 42 2.7.2 Công tác kiểm tra, giám sát hàng hóa nhập khẩu – xuất khẩu ...................... 45 2.7.3 Công tác thu thuế nhập khẩu – xuất khẩu ..................................................... 48 2.7.4 Công tác quản lý và thu hồi nợ thuế ............................................................. 51 2.7.5 Công tác trị giá tính thuế ............................................................................... 55 2.7.6 Công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật về thuế nhập khẩu – xuất khẩu ........................................................................................................................ 57 2.8 Tóm tắt chương 2 .............................................................................................. 63 CHƯƠNG 3 : PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................................ 65 3.1 Nguồn thông tin ................................................................................................. 65 3.1.1 Thông tin thứ cấp .......................................................................................... 65 3.1.2 Thông tin sơ cấp ............................................................................................ 66 3.2 Quy trình nghiên cứu ........................................................................................ 66 3.3 Nghiên cứu định tính ........................................................................................ 67 3.3.1 Nghiên cứu định tính ..................................................................................... 67 3.3.2 Kết quả nghiên cứu sơ bộ .............................................................................. 68 3.3.3 Thiết kế bảng câu hỏi .................................................................................... 68 3.3.4 Các thang đo .................................................................................................. 69 3.4 Nghiên cứu chính thức – Nghiên cứu định lượng .......................................... 72
6. 3.4.1 Thiết kế mẫu .................................................................................................. 72 3.4.2 Phương pháp xử lý số liệu ............................................................................. 73 3.5 Tóm tắt chương 3 .............................................................................................. 75 CHƯƠNG 4 : KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ....................................................................... 76 4.1 Mô tả mẫu .......................................................................................................... 76 4.2 Đánh giá thang đo ............................................................................................. 78 4.3 Đánh giá thang đo bằng phân tích nhân tố khám phá EFA ......................... 81 4.4 Mô hình nghiên cứu chính thức ....................................................................... 86 4.5 Kiểm định mô hình nghiên cứu bằng phương pháp hồi quy ........................ 87 4.5.1 Kiểm định ma trận tương quan giữa các biến ............................................... 87 4.5.2 Phân tích hồi quy ........................................................................................... 89 4.6 Tóm tắt chương 4 .............................................................................................. 92 CHƯƠNG 5 : KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................................. 93 5.1 Kết luận .............................................................................................................. 93 5.2 Kiến nghị ............................................................................................................ 96 5.2.1 Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra thuế của cơ quan hải quan nhằm mục tiêu ngăn ngừa hơn là xử phạt ................................................................................ 96 5.2.2 Đổi mới công tác quản lý nợ thuế theo hướng giảm nợ thuế quá hạn .......... 97 5.2.3 Nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin để ứng dụng phục vụ công tác quản lý thu thuế ............................................................................................................... 97 5.3 Hạn chế của luận văn ....................................................................................... 99 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
7. DANH MỤC HÌNH Hình 1.1: Quy trình nghiên cứu ............................................................................... 7 Hình 2.1: Khung khái niệm hiệu suất và hiệu quả ............................................... 24 Hình 2.2: Chín lĩnh vực kết quả hoạt động ........................................................... 31 Hình 2.3: Mô hình nghiên cứu đề xuất .................................................................. 34 Hình 2.4: Bộ máy tổ chức của Cục Hải quan thành phố Hồ Chí Minh ............. 41 Hình 3.1: Quy trình thực hiện nghiên cứu ............................................................ 45 Hình 4.1: Mô hình nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý thuế nhập khẩu - xuất khẩu tại Cục Hải quan Tp.HCM ............................................. 64
8. DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1: Tóm tắt sự khác nhau giữa hiệu suất và hiệu quả .............................. 23 Bảng 3.1: Bảng mã hoá thang đo ........................................................................... 48 Bảng 4.1: Mô tả mẫu ............................................................................................... 54 Bảng 4.2: Kiểm tra độ tin cậy của than đo thành phần ....................................... 57 Bảng 4.3: Hệ số KMO và Bartlett’s thang đo thành phần .................................. 60 Bảng 4.4: Bảng phương sai trích ........................................................................... 61 Bảng 4.5: Ma trận tương quan giữa các biến ....................................................... 66 Bảng 4.6: Bảng thống kê phân tích các hệ số hồi quy. ......................................... 68 Bảng 4.7: Các thông số thống kê trong phương trình hồi quy ........................... 68
9. 1 TÓM TẮT Nghiên cứu được thực hiện nhằm tìm ra các nhân tố tạo nên hiệu quả quản lý thuế nhập khẩu - xuất khẩu và mức độ cấu thành của các nhân tố đó, làm cơ sở đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý thuế nhập khẩu - xuất khẩu tại Cục Hải quan Thành phố Hồ Chí Minh. Nghiên cứu được tiến hành theo hai giai đoạn chính là nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng. Nghiên cứu định tính được thực hiện thông qua thảo luận nhóm tập trung nhằm khám phá ra những thông tin mà tác giả chưa suy nghĩ tới cũng như trong mô hình lý thuyết. Nghiên cứu định lượng được thực hiện thông qua bảng câu hỏi với 27 biến quan sát và đã có 156 bảng câu hỏi đạt yêu cầu để đưa vào phân tích kết quả thông qua phần mềm SPSS version 20.0. Kết quả kiểm định cho thấy các thang đo đều đạt độ tin cậy, có giá trị cho phép và mô hình xây dựng phù hợp với dữ liệu thu thập, 05 giả thuyết đặt ra trong mô hình nghiên cứu đề xuất đều được khẳng định. Kết quả nghiên cứu cho thấy đối với hiệu quả quản lý thuế xuất khẩu – nhập khẩu tại cục hải quan Tp.HCM các nhân tố (1) Mức tuân thủ của người nộp thuế; (2) Hiệu suất thu; (3) Số lượng dịch vụ đối với người nộp thuế; (4) Số nợ thuế đọng; (5) Mức sai phạm đều có tác động dương đến hiệu quả quản lý thuế xuất khẩu – nhập khẩu. Trong các yếu tố đo lường hiệu quả quản lý thuế nhập khẩu - xuất khẩu tại Cục Hải quan Tp.HCM thì yếu tố quan trọng nhất là “Thành phần Mức sai phạm” (beta = 0.262), thứ hai là yếu tố “Thành phần Số nợ thuế đọng” (beta = 0.217), thứ ba là yếu tố “Thành phần Hiệu suất thu” (beta = 0,209) và hai yếu tố “Thành phần Số lượng dịch vụ đối với người nộp thuế” và
10. 2 “Thành phần Mức tuân thủ của người nộp thuế” có tác động yếu nhất (beta = 0.157 và 0.147) Nghiên cứu đã cung cấp một cái nhìn tổng quan về mức độ ảnh hưởng của yếu tố đến hiệu quả quản lý thuế xuất khẩu – nhập khẩu tại cục Hải quan Tp.HCM. Qua đó giúp cho các nhà quản lý hiểu biết rõ hơn về hiệu quả quản lý và mối quan hệ giữa các thành phần hiệu quả quản lý. Đồng thời mở đường cho các hướng nghiên cứu tiếp theo ở nhiều khu vực khác nhau để phát hiện, khẳng định thêm về thành phần của hiệu quả quản lý thuế xuất khẩu – nhập khẩu ứng với khu vực khác nhau, mang lại ý nghĩa thiết thực cho Hải quan Việt Nam. Phần cuối của luận văn là một số kiến nghị mà tác giả đề xuất đến cục Hải quan Tp.HCM nhằm nâng cao hiệu quả quản lý thuế xuất khẩu – nhập khẩu.