Luận văn Áp dụng pháp luật xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa – từ thực tiễn Quận Đồ Sơn, Thành phố Hải Phòng

Nội dung tài liệu: Luận văn Áp dụng pháp luật xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa – từ thực tiễn Quận Đồ Sơn, Thành phố Hải Phòng

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ............./.............. ......../........ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THỊ HOÀNG MAI ÁP DỤNG PHÁP LUẬT XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC VĂN HÓA – TỪ THỰC TIỄN QUẬN ĐỒ SƠN, THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH HÀ NỘI – 2020
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ............./.............. ......../........ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THỊ HOÀNG MAI ÁP DỤNG PHÁP LUẬT XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC VĂN HÓA - TỪ THỰC TIỄN QUẬN ĐỒ SƠN, THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH Chuyên ngành: Luật Hiến pháp và Luật Hành chính Mã số: 8 38 01 02 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRẦN THÚY VÂN HÀ NỘI - 2020
3. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của bản thân tôi. Các số liệu là do tôi thu thập và kết quả trình bày trong luận văn này chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào trước đây. Hà Nội, ngày tháng năm 2020 Tác giả Nguyễn Thị Hoàng Mai
4. LỜI CẢM ƠN Xin chân thành cảm ơn tất cả quý thầy, cô giáo các ban, khoa chuyên môn thuộc Học viện Hành chính Quốc gia, trong suốt thời gian qua đã trang bị kiến thức cơ bản cũng như kiến thức chuyên ngành có giá trị lý luận và thực tiễn to lớn để tôi có cơ sở nghiên cứu và hoàn thành luận văn tốt nghiệp thạc sỹ chuyên ngành Luật Hiến pháp - Hành chính. Đặc biệt, xin chân thành cảm ơn Tiến sỹ Trần Thúy Vân - người đã trực tiếp hướng dẫn khoa học cho tôi với sự nhiệt huyết và tinh thần trách nhiệm cũng như tạo động lực giúp tôi thực hiện Luận văn này. Xin chân thành cảm ơn UBND Quận Đồ Sơn, Phòng Du lịch, Văn hóa thể thao Quận Đồ Sơn đã tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp tôi hoàn thiện luận văn. Đồng thời, xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện luận văn này. Hà Nội, ngày tháng năm 2020 Tác giả Nguyễn Thị Hoàng Mai
5. MỤC LỤC MỞ ĐẦU ..................................................................................................................... 1 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ VỀ ÁP DỤNG PHÁP LUẬT XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC VĂN HOÁ ....................................... 9 1.1. Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa ................................... 9 1.1.1. Khái niệm xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa ....................... 9 1.1.2. Đặc điểm của xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa ............... 11 1.1.3. Các yếu tố cấu thành của vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa .......... 12 1.2. Áp dụng pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa... 17 1.2.1. Khái niệm, đặc điểm áp dụng pháp luật xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa ........................................................................................................ 17 1.2.2. Các hình thức xử phạt hành chính vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa và các biện pháp khắc phục hậu quả ........................................................................ 19 1.2.3. Các biện pháp ngăn chặn vi phạm hành chính và bảo đảm việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa.................................................................. 22 1.2.4. Thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa .................. 23 1.2.5. Thủ tục xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa ......................... 27 1.3. Các điều kiện bảo đảm việc áp dụng pháp luật xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa............................................................................................ 31 Tiểu kết chương 1 ................................................................................................. 38 Chương 2 THỰC TRẠNG ÁP DỤNG PHÁP LUẬT XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC VĂN HOÁ TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN ĐỒ SƠN, THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG ..................................................................................... 39 2.1. Khái quát về tình hình kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội tác động đến việc áp dụng pháp luật xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa trên địa bàn quận Đồ Sơn, thành phố Hải Phòng ............................................... 39 2.2. Phân tích thực trạng áp dụng pháp luật xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa trên địa bàn quận Đồ Sơn giai đoạn 2015 - 2020 ................. 42 2.2.1. Tình hình vi phạm về kinh doanh dịch vụ văn hoá, văn hoá phẩm ................. 43 2.2.2. Tình hình vi phạm hành chính trong lĩnh vực di sản văn hoá ........................ 47
6. 2.2.3. Áp dụng các nguyên tắc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa .... 50 2.2.4. Áp dụng các quy định về hình thức xử phạt hành chính và biện pháp khắc phục hậu quả ............................................................................................................. 53 2.2.5. Áp dụng các quy định về biện pháp ngăn chặn vi phạm hành chính và bảo đảm việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa ................................. 54 2.2.6. Áp dụng các quy định về thẩm quyền xử phạt và thủ tục xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa .................................................................................... 54 2.3. Đánh giá chung về áp dụng pháp luật xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa trên địa bàn quận Đồ Sơn, thành phố Hải Phòng ................. 55 2.3.1. Kết quả đạt được ............................................................................................. 56 2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân của hạn chế .................................................. 58 Tiểu kết Chương 2 ..................................................................................................... 61 Chương 3 QUAN ĐIỂM, GIẢI PHÁP ĐẢM BẢO ÁP DỤNG PHÁP LUẬT XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC VĂN HÓA TỪ THỰC TIỄN QUẬN ĐỒ SƠN, THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG ............................................. 62 3.1. Quan điểm đảm bảo áp dụng pháp luật trong xử phạt vi phạm hành chính 62 3.1.1. Đảm bảo tuân theo quy định của pháp luật trong xử phạt vi phạm hành chính . 62 3.1.2. Bảo đảm công khai, minh bạch trong quá trình xử phạt vi phạm hành chính 63 3.1.3. Bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp các bên liên quan trong xử phạt hành chính . 64 3.2. Giải pháp đảm bảo áp dụng pháp luật xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa từ thực tiễn quận Đồ Sơn, thành phố Hải Phòng . 65 3.2.1. Giải pháp chung .............................................................................................. 65 3.2.2. Giải pháp riêng đối với quận Đồ Sơn, thành phố Hải Phòng ........................ 74 Tiểu kết chương 3...................................................................................................... 79 KẾT LUẬN ............................................................................................................... 80 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................. 83
7. DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1 Danh sách các di tích, di sản văn hóa quốc gia trên địa Trang 48 bàn quận Đồ Sơn Danh sách các di tích lịch sử văn hóa cấp Thành phố Bảng 2.2 Trang 49 trên địa bàn quận Đồ Sơn
8. DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT UBND Ủy ban nhân dân VHTT&DL Văn hóa thể thao và du lịch VPHC Vi phạm hành chính XLVPHC Xử lý vi phạm hành chính XPVPHC Xử phạt vi phạm hành chính
9. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập kinh tế quốc tế, sự giao lưu và tiếp biến văn hóa đang diễn ra ngày sâu rộng, góp phần củng cố thêm bản sắc văn hóa dân tộc, mang lại những thành tựu nhất định, phục vụ tích cực và có hiệu quả cho quá trình phát triển của đất nước. Tuy nhiên, bên cạnh những yếu tố tích cực cũng xuất hiện những hiện tượng tiêu cực trong lĩnh vực văn hóa như: sự suy thoái về đạo đức, lối sống, tệ sùng ngoại, coi thường những giá trị văn hóa truyền thống; các hoạt động văn hóa có lúc, có nơi còn chạy theo xu hướng “thương mại hóa”, thiếu định hướng tư tưởng và thẩm mỹ , tính giáo dục suy giảm... Một trong những nguyên nhân của thực trạng nói trên là do công tác quản lý nhà nước về văn hóa ở các cấp, trong đó có cấp quận, một cấp trung gian giữa phường và thành phố còn nhiều yếu kém. Sự yếu kém này sẽ có sự tác động hai chiều lên và xuống làm cho việc quản lý nhà nước về văn hóa vốn đã phức tạp lại càng phức tạp hơn. Thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng về xây dựng và phát triển văn hóa, Nhà nước đã tập trung nguồn lực vào việc từng bước hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật làm cơ sở cho việc tổ chức thực hiện hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước về văn hóa, trong đó có nội dung về xử phạt VPHC trong lĩnh vực văn hóa. Xử phạt VPHC nói chung và xử phạt VPHC trong lĩnh vực văn hóa nói riêng là biện pháp quan trọng nhằm duy trì trật tự, kỷ cương trong quản lý hành chính nhà nước. Ở nước ta, pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính nói chung và vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa cũng luôn được chú trọng xây dựng, hoàn thiện và bảo đảm thực thi trên thực tế. Cùng với Luật Xử lý vi phạm hành chính ngày 20/6/2012 và các văn bản 1
10. hướng dẫn thi hành khác, như Nghị định 158/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch và quảng cáo (được sửa đổi, bổ sung bằng Nghị định 28/2017/NĐ-CP ngày 20 tháng 3 năm 2017), Nghị định số 54/2019/NĐ-CP ngày 19/6/2019 của Chính phủ quy định về kinh doanh dịch vụ karaoke, dịch vụ vũ trường Đấu tranh phòng chống các vi phạm pháp luật hành chính nói chung và vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa nói riêng luôn là nhiệm vụ trọng yếu của nước ta. Trong bối cảnh hiện nay, hệ thống pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính chưa đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn. Tính hiệu quả của các biện pháp xử phạt chưa cao; thủ tục xử phạt còn rườm rà; tình trạng mâu thuẫn, chồng chéo giữa các văn bản còn khá phổ biến điều này ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng công tác áp dụng pháp luật. Đồ Sơn là một địa bàn có rất nhiều đặc thù về một mô hình phát triển kinh tế và văn hóa có vị trí địa lý chiến lược quan trọng trong phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của thành phố Hải Phòng. Thế mạnh kinh tế chính của Đồ Sơn là du lịch nghỉ dưỡng bên cạnh đó còn có khá nhiều di tích lịch sử văn hóa và Lễ hội chọi trâu nổi tiếng. Do đặc thù của lĩnh vực văn hóa khá là đa dạng nên việc vi phạm pháp luật trong lĩnh vực văn hóa ở quận Đồ Sơn vẫn diễn ra khá nhiều và phức tạp gây khó khăn cho quản lý nhà nước trong lĩnh vực văn hóa cũng như đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân (Là một khu du lịch biển nổi tiếng trong cả nước, hàng năm quận Đồ Sơn đón khoảng từ 2 đến 2,5 triệu lượt khách; do đó các hoạt động văn hóa trên địa bàn rất đa dạng khiến công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực văn hóa gặp nhiều khó khăn). Vì vậy rất cần thiết nghiên cứu, tìm ra những giải pháp phù hợp để nâng cao việc áp dụng pháp luật trong xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa trên địa bàn quận Đồ Sơn góp phần giúp cho Đảng bộ, chính quyền các cấp trên địa bàn thực hiện quản lý Nhà nước có hiệu quả và tuyên truyền nâng cao ý thức pháp luật nói chung và ý thức pháp luật trong lĩnh vực văn hóa nói 2